Om over nat te denken na 28 april. 'Elke week dat we hiermee doorgaan, kost tienduizenden extra levensjaren.' Het gaat bijvoorbeeld om kankerpatiënten die nu moeten wachten op behandeling. Of mensen die werkloos raken en die daardoor een lagere levensverwachting hebben.

Kritiek op het #kabinetsbeleid is nu even taboe. Vreemd is dat niet. Dagelijks publiceert het RIVM cijfers over volstromende intensivecareafdelingen. En de doden worden geteld. Cijfers waarachter pijn en verlies schuilgaan. Een grimmig slot op de deur naar een discussie over de vraag of we wel op de juiste weg zijn.

Het kost tijd, maar de manier waarop we naar de crisis kijken gaat absoluut veranderen, zegt hoogleraar gedragsmodellen Caspar Chorus van de TU Delft. 'Dat is zelfs onvermijdelijk.' De dominante stroming bestaat nu nog uit 'kantianen', zegt Chorus. 'Dat is de school die zegt dat je voor elk mensenleven alles moet doen om het te redden. Een boodschap die mensen graag horen.'

Daartegenover staan 'de utilitaristen'. Chorus: 'Dat is de school die zegt dat je bij iedere keuze die je maakt de belangen van iedereen moet meewegen. In de ultieme consequentie kan dat opleveren dat je een mensenleven opoffert om er tien te redden. Dat is wat legers doen. Denk aan D-day, de invasie van Normandië. Een heel legitiem verhaal, maar lastiger.'

Maar als de welvaart in één klap zo daalt, dan gaat dat óók ten koste van de gezondheid en levensverwachting.'

In wat voor land leven we, dat we dit pas durven zeggen als de schade zo groot is geworden dat we er niet langer omheen kunnen? Moeten we echt eerst €100 mrd verbranden en tien jaar welvaart inleveren om deze discussie te kunnen voeren?'

'Het is belangrijk dat we niet de mensenlevens aan de ene kant en het kapitalisme en de miljarden verdampte beurswaarde aan de andere kant plaatsen. Dat is namelijk niet de economie als moreel systeem. De economie, dat zijn mensen zoals u en ik die proberen geld te verdienen om te eten, om te wonen, om kinderen naar school te kunnen sturen, om kleren te kopen.'

In Nederland zijn nog geen massaontslagen gemeld. Maar de winkelstraten zijn stil, restaurants en cafés leeg, schoolpleinen en kantoorgebouwen uitgestorven. De bedrijvigheid in ons land is nagenoeg stilgevallen. Het kabinet maakte dinsdag bekend dat deze beperkende maatregelen in ieder geval nog tot 28 april van kracht zijn. Mogelijk zelfs langer. Kunnen we dat nog volhouden?

'Veel bedrijven gaan het niet overleven. Het weerstandsvermogen van de BV Nederland staat onder grote druk', zegt voorman Hans Biesheuvel van Ondernemend Nederland. Van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat heeft hij ondernemers aan de telefoon die diep in de problemen zitten. Die zaten de afgelopen weken vooral in de regelstand om zaken als thuiswerken op gang te krijgen. Nu groeit bij hen het besef dat het bedrijf waar ze jarenlang hard aan gewerkt hebben om op te bouwen misschien wel kopje-onder gaat.

De economie ligt op de intensive care. Miljoenen banen staan op het spel, tientallen miljarden aan pensioengeld zijn reeds verdampt door ingestorte aandelenbeurzen, waardoor forse kortingen dreigen. De enige manier om deze patiënt van de beademing te halen is de huidige intelligente lockdown op 28 april definitief te beëindigen en er een intelligente open-up van te maken. 'In de media draait alles alleen nog maar om ic-bedden.

‘In de media draait alles alleen nog maar om ic-bedden. Als je als politicus zegt dat de economie ook belangrijk is, gaat je kop eraf’

Aanstaande zondag om 22.15 uur op NPO2: ‘Virus vergezichten’.

We zitten inmiddels al drie weken thuis, en het gaat nog wel even duren. Hoe komen we straks, als de maatregelen zijn opgeheven, uit die corona-quarantaine? Als andere mensen, in andere samenlevingen, of gaan we door waar we gebleven waren?

In onze volgende uitzending ‘Virus vergezichten’ verkennen we met trendforecaster Lidewij Edelkoort en psychiater Dirk de Wachter de vergezichten ná deze gedwongen stilstand. Kan de ‘quarantaine-ervaring’ ons wijzer maken? Nemen we onze consumptiedrang, reislust, onze voortdurende overproductie nu eens écht goed onder de loep? Wat is er nodig deze crisis als kans te benutten, voor blijvende verandering?

Bron: FD.nl
Cartoon Maarten Wolterink

Is het offer dat de samenleving betaalt om mensenlevens te redden niet te groot?