Nachtangsten in medische termen pavor nocturnus genoemd. Komt bij veel jonge kinderen onder de vijf jaar voor. De symptomen van nachtangst lijken veel op die van een nachtmerrie, maar in de praktijk is het iets totaal anders. Aan ouders van kinderen die lijden aan nachtangst wil ik uitleggen hoe je de symptomen herkent, de diagnose gesteld wordt en welke behandeling/benadering aangeraden wordt. Ik spreek uit ervaring hoe ingrijpend dit is voor ouder en kind, mijn oudste zoontje heeft ook gehad
Tags/Labels: nachtangst, kinderen, symptomen, behandeling, diagnose en benadering
Nachtangst: pavor nocturnus bij kinderen. Symptomen, diagnose, behandeling, hoogsensitief en benadering
Nachtangst/pavor nocturnus bij kinderen
Nachtangst is een slaappaniekaanval die in medische termen aangeduid wordt als pavor nocturnus. Nachtangs is een veelvoorkomend slaapprobleem bij kinderen tussen de 3 en 7 jaar. Oudere en jongere kinderen kan het ook overkomen, maar dit is de meest voorkomende doelgroep. Jongens hebben 6% meer kans op nachtangst dan meiden van dezelfde leeftijd.
Een nachtangst aanval treed in de meeste gevallen op na 2 uur slapen en kan minuten tot uren aanhouden. Als het kind wakker wordt na een nachtaanval weet het zelf niets meer van de aanval af. Over het algemeen valt het kind tijdens een aanval terug in een diepe slaap. Naast de nachtaanvallen zijn kinderen die leiden aan povur nocturnus ook zeer gevoelig voor nachtmerries. Een nachtmerrie kan het kind in de meeste gevallen navertellen, maar dat is bij nachtangst niet het geval.
Nachtangst is mogelijk een erfelijke aandoening, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Wat wetenschappelijk aangetoond is dat ouders, broertjes of zusjes uit hetzelfde gezin wel te maken kunnen hebben met slaapproblemen, nachtmerrie's, overmatig dromen of slaapwandelen.
Herken een nachtangst aanval
Een nachtangst aanval kan voor ouders ontzettend angstig zijn de eerste keren dat het bij je kind overkomt. Het kind begint ineens keihard te schreeuwen of roepen om hulp. Is overstuur en huilt maar laat zich niet troosten. Als ouders is het heel moeilijk, maar laat je kind gaan. Door het troosten kan het kind nog angstiger worden. Vooral als je het kind als bescherming wilt optillen of vast wilt houden, zodat deze zichzelf niet kan bezeren aan muren of het bed. Het kind kan dit ervaren als bedreiging en hierdoor kan de aanval nog heftiger worden.
Kinderen die een nachtangstaanval ondergaan liggen geen seconde stil in bed. Ze gaan zitten, liggen, lopen en woelen. Er is geen contact te krijgen met ze. Vaak hebben de kinderen een versnelde ademhaling en verhoogde hartslag door de inspanning. Zweten is ook een doodnormaal symptoom door de inspanning.
Nachtangst kan voor ouders ontzettend heftig zijn om aan te zien. Het kind maait met zijn armen wild om zich heen. Schopt met zijn benen, schreeuwt en is erg onrustig. Sommige kinderen hebben tijdens de nachtangstaanval hun ogen open, waardoor het lijkt dat het kind wakker is, maar dit is niet het geval.
Ouders die het al eerder meegemaakt hebben zullen er minder van schrikken, maar de eerste keer dat je het meemaakt zal je geen oog meer dicht doen de rest van de nacht. Ik spreek uit ervaring. Dat dit een behoorlijke indruk achter laat.
Symptomen bij nachtangst
Bij een nachtangst aanval hoeven niet alle onderstaande symptomen voor te komen, maar bij minimaal 2 van onderstaande symptomen is er al een sprake van een milde nachtangst aanval. Hoe meer symptomen hoe heftiger de aanval zal zijn:
- In paniek zijn terwijl het kind slaapt
- Schreeuwen, mompelen, gillen of kreunen
- Verwarde verhalen vertellen
- Zweten
- Snelle ademhaling en hoge hartslag
- Ogen zijn wijd open of dicht
- Slaapwandelen tijdens de angstaanval
- Agressief gedrag maaien met armen en schopbewegingen maken met de benen
- De volgende ochtend herinnert het kind zich niets meer van de aanval
Wat zijn mogelijke factoren bij het ontstaan van nachtangst
Nachtangst is niet per direct een reden om jezelf zorgen te maken. Vaak is de oorzaak een onschuldig iets, maar het is wel goed om te weten waardoor het kan komen. Nachtangst kan bijvoorbeeld ontstaan in periodes van koorts, stress, vervelende ervaring, zorgen of als het kind iets dwars zit. Nachtangsten kunnen ontstaan in periodes waarbij het kind veel spanning meemaakt. Het is geen manier om dingen te verwerken, want dit wordt in dromen en nachtmerries gedaan.
Diagnose stellen
De diagnose kan gesteld worden naar een telefonisch contact of consult bij de huisarts. Door aan te geven wat je als ouder waarneemt bij het kind en wanneer het voorkomt zal de huisarts het vaak herkennen. In sommige gevallen zal er een lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek komen om infecties uit te sluiten.
Behandeling van nachtangst
Als ouder kan je weinig doen bij nachtangst. Het kind zal niet getroost kunnen worden en vaak door aanrakingen heftiger reageren. Wakker maken moet je helemaal niet doen, want daardoor zal het kind niet weten wat hem of haar overkomt en zal de nachtangst nogmaals dezelfde nacht herhalen na 2 uur slaap. Over het algemeen komt een aanval één keer op een nacht plaats, maar kan uren aanhouden.
Wil je toch proberen het kind gerust te stellen. Probeer er dan zachtjes te praten en door het haar te strelen of langs de tenen. Dit werkt vaak kalmerend, maar pas op als je kind heftig hierop reageert direct stoppen. Laat het kind nooit alleen tijdens een aanval, hoe zwaar het ook is om het aan te zien en horen.
Als je merkt dat het kind elke nacht rond hetzelfde tijdstip een nachtangst aanval heeft dan kan je ongeveer een kwartier voor deze tijd het kind wakker maken om bijvoorbeeld een slokje te drinken of even naar het toilet te gaan. Hiermee doorbreek je de slaapcyclus en kan je de nachtangst eventueel voorkomen.
Als nachtangst vaker voorkomt bij een kind is het goed om de oorzaak te achterhalen. Is er bijvoorbeeld iets vervelends voorgevallen thuis of op school? Praat erover met je kind en probeer deze gerust te stellen voordat het kind gaat slapen. Maar het kan ook komen tijdens een periode van griep en koorts.
Zorg er elke dag voor dat het kind met een vast ritueel gaat slapen. Probeer voor het slapen te gaan nog met je kind te praten over de dag. Vraag wat hij of zij van de dag vond. En of er dingen zijn die nog niet gezegd zijn. Door vijf minuten langer met je kind op zijn bed te liggen zal deze veel rustiger in slapen en hoogstwaarschijnlijk ook beter door kunnen slapen.
Praat niet elke ochtend met het kind over de nachtangst aanvallen, want het kind weet zelf niet dat hij of zij deze heeft. Door er telkens over te praten wordt het een groot probleem waar het kind last van kan krijgen door erover te gaan malen.
Naar een specialist gaan is vaak niet nodig. Alleen bij langdurig aanhoudende nachtangst aanvallen die steeds heftiger worden kan de hulp ingeschakeld worden. Over het algemeen wordt specialistische hulp pas ingeschakeld bij structureel terug kerende nachtangst aanvallen na het zevende levensjaar.
© Galaxy 2-11-2018
