Onderzoekers vinden opvallende overeenkomsten...

Het muzikantenkoninkje (Cyphorhynus arada) heeft de toepasselijke naam, omdat deze vogels dezelfde intervallen gebruiken in hun liederen die in veel menselijke culturen als medeklinker worden gehoord. Dit ontdekten componist en musicoloog Emily Doolittle en bioloog Henrik Brumm in hun musicologische studie. Consonant intervallen worden gezien als goed bij elkaar passen. Ze klinken kalm en stabiel en vormen de basis voor toetsen in Western Music. Omdat Musician Wrens bij voorkeur opeenvolgend perfecte octaven, kwinten en kwarten produceert, klinkt hun muziek muzikaal voor menselijke luisteraars.

Winterkoninkje is mens muzikaal

In 2011 was Emily Doolittle composer-in-residence aan het Max Planck Instituut voor Ornithologie in Seewiesen, Duitsland, waar ze samenwerkte met ornitholoog Henrik Brumm in het onderzoek naar het lied van het muzikantenkoninkje, vogelgezang verzamelde voor toekomstig muzikaal gebruik en een concert van haar vogelgezang-gerelateerde werken, uitgevoerd door leden van de Beierse Staatsopera. De studie onthult dat het nummer van de "Uirapuru" (de Portugese naam voor de muzikant Wren) vaak deel uitmaakt van de Braziliaanse muziek. De componist Heitor Villa-Lobos schreef in 1917 een symfonisch gedicht met de naam 'Uirapuru'. Andere nauw verwante vogels kregen niet zo'n eer: hoewel ze aangename liederen hebben, missen ze de harmonische tussenpozen van de muzikanten winterkoninkjes. Doolittle en Brumm testten 91 menselijke luisteraars door hen te vragen de opeenvolgingen van intervallen uit de liederen van de musicus te vergelijken met door de computer gegenereerde nummers waarbij de contouren en duur hetzelfde bleven, maar de intervallen enigszins waren veranderd. De resultaten waren duidelijk: menselijke luisteraars vonden de intervalkeuzes van de vogels meer muzikaal.

Emily Doolittle:

"In feite vonden we passages in de liedjes van de Musicians Wrens met opvallende gelijkenis met passages van bijvoorbeeld de componisten Bach en Haydn. Dit betekent echter niet dat het winterkoninkje van een muzikant in een toets zingt zoals een menselijke muzikant zou kunnen doen, maar dat de voorkeur van de vogel voor consonanten leidt tot incidentele voegingen van toonhoogtes die voor menselijke luisteraars klinken alsof ze dezelfde toonladder hanteren."

Henrik Brumm:

"Onze bevindingen verklaren waarom deze vogelsoort zo'n prominente rol speelt in mythologie en kunst, maar dit betekent niet dat vogelgezang in het algemeen is opgebouwd als menselijke muziek. Er zijn ongeveer 4.000 verschillende zangvogel soorten en elk heeft zijn eigen manier van zingen. Sommigen zijn zelfs helemaal niet muzikaal."

Menselijke muziek

Het blijft mysterieus of en hoe muzikanten hun muzikale intervallen percipiëren en hoe ze denken over het structureren van hun liedjes, hoewel dit een uitstekend onderwerp zou zijn voor verdere studie. De perceptie van intervallen en andere aspecten van menselijke muziek door niet-menselijke dieren zijn van groot belang met betrekking tot de oorsprong van menselijke muziek.

Bron: Science Daily