Ben ik de enige op Yoors die de zogenaamde historische toespraak van Rutte een lulkoek praatje vind.

Rutte (VVD) neemt zo min mogelijk maatregelen, de burgers moeten het zelf doen zoals hij in elke persconferentie benadrukt. Zijn VVD beleid heeft er voor gezorgd dat in de afgelopen jaren een ongekende afbraak heeft plaatsgevonden van onze sociale voorzieningen, de zorg, cultuur, vaste banen, ziekenfonds, natuur en milieu. Dit alles volgens het neoliberale denken van VVD, CDA, D66, Partij van de Arbeid en CU.

In elke persconferentie hamerde Rutte er op dat mensen (de burgers) het zelf doen doen. Dat was niet tegen dovemansoren gezegd. De hamster weken waren begonnen. Vrijdag nog verklaarde Rutte dat de scholen open zouden blijven. Dat leidde tot grote onrust. De scholen besloten zelf om te sluiten.

Regio Den haag
Scholen in de regio bereiden zich voor op een mogelijke sluiting. Uit een memo die in handen is van Omroep West blijkt dat de gemeente Westland crisisoverleg heeft gehad over het sluiten van de scholen. Scholenkoepel De Haagse scholen zoekt uit hoe het onderwijs vanuit huis kan doorgaan. Brancheorganisatie Kinderopvang wil noodopvang bieden."

Zondag werd door de regering alsnog besloten over te gaan tot sluiting.

In Duitsland werden de niet-essentiële winkels gesloten. Nederland doet dat niet. Dus gaan mensen er zelf toe over. Het personeel van IKEA protesteert en smeekt om sluiting. In Eindhoven gaan winkels uit zichzelf dicht. Rutte hoeft het niet te verordonneren. Totdat hij het wel moet omdat er altijd nog winkels zijn die dergelijk verantwoordelijkheidsbesef niet tonen.

Hetzelfde zie je bij de redding van de kleine zelfstandigen en zzp’ers. De overheid weifelt, dus gaan mensen zelf maatregelen verzinnen. Tegoedbonnen kopen, geld van tickets niet terugvragen. De Postcodeloterij oproepen tot een noodfonds.

Het belangrijkste onderdeel van de toespraak van Rutte was zijn uitleg over de groepsimmuniteit. Boris Johnson kwam vorige week ook met dat verhaal. Het publieke leven gaat daar nog gewoon door. Gewoon elkaar aansteken dat werkt het beste om immuun te worden. Uitkijken voor de ouderen onder ons (hoe dan?).

Volkskrant
Rutte wil ‘gecontroleerd besmetten’ en kwetsbaren beschermen. Een simpel sommetje laat zien dat dat niet kan. In Groot-Brittannië kreeg datzelfde plan een storm van kritiek, en ook Nederlandse virologen doen het rekenwerk:

1 Het fundament: is het wel haalbaar?
Groepsimmuniteit ('herd immunity') is een klassieker uit de medische leerboeken, waar het in 1923 belandde na experimenten van de Britse bacterioloog William Topley. Bij zijn muizen nam Topley waar dat hij niet alle diertjes hoefde in te enten om een ziekte te weren. Op een zeker moment zijn zoveel dieren immuun, dat een ziektekiem niet meer goed van dier naar dier kan springen en verdwijnt.

Mooi principe, maar je moet er wel veel individuen voor immuniseren. Dat hangt af van hoe besmettelijk de ziektekiem is, via een mooie rekensom: 1 min 1 gedeeld door het aantal besmettingen per persoon. Bij het mazelenvirus, waarbij een besmet persoon wel twintig anderen kan besmetten, moet bijvoorbeeld 1 - 1/20 = 95 procent van de bevolking immuun zijn, voordat de verspreiding tot stilstand komt. Vandaar dat het RIVM alarm sloeg toen de vaccinatiegraad onder de 95 procent zakte.

En het nieuwe coronavirus? In Nederland gaat men uit van een besmettelijkheid van ongeveer 2,5 nieuwe besmettingen per geïnfecteerde. En dat betekent dat groepsimmuniteit pas ontstaat als 60 procent van de bevolking het virus heeft gehad (1 - 1/2,5). Andere epidemiologen komen met iets andere aannamen uit op 80 procent.

En dat zijn nogal aantallen. 'Wij worstelen daar een beetje mee', zegt hoogleraar klinische virologie Louis Kroes (LUMC). 'We zitten nu op 1.700 besmettingen. Dat is 0,1 promille van het aantal inwoners van ons land. Voordat je tot een werkzame groepsimmuniteit komt, moet het enorm oplopen.'

Ouderen en kwetsbaren 'afschermen', zoals Rutte zegt, kan dan niet: alleen al de 50-plussers maken zo'n 50 procent uit van de bevolking. 'Wil je de groepsimmuniteit laten opkomen, dan is er geen enkele manier waarop je de kwetsbare groepen kunt sparen', zegt Kroes.

2 De muur: wordt het niet te veel een doel op zich?
Rutte zei het alsof het een gegeven is. 'De realiteit is dat de komende tijd een groot deel van de Nederlandse bevolking met het virus besmet zal raken.' Laat het virus 'gecontroleerd rondgaan onder mensen die er vrij weinig last van hebben', zo omschreef RIVM-adviseur Jaap van Dissel bij Nieuwsuur 'de gedachte achter dit beleid'.

Voor speculaties over groepsimmuniteit lijkt het in elk geval te vroeg. 'We moeten niet hebben dat mensen gaan zeggen: het is zo gek nog niet om geïnfecteerd te raken, want dat is goed voor de groepsimmuniteit', vindt Kroes. 'Het doel is niet om in korte tijd te gaan voor groepsimmuniteit, maar om zo min mogelijk mensen besmet te laten raken.'

Nieuws, achtergronden en columns van de Volkskrant Wat afstand houden kan doen tegen de corona-uitbraak: bekijk de visualisatie

RONDJE EXPERTS: De vraag waar het vandaag dus om zal draaien: werkt groepsimmuniteit? Verschillende media maakten een rondje langs experts. Daaruit blijkt dat de werkelijkheid wat complexer is dan het verhaal van Rutte. Voor groepsimmuniteit effectief is, moet zeker 60 procent van de bevolking immuun zijn. Dat kan jaren duren. Het is bovendien moeilijk te voorkomen dat zwakkeren niet besmet raken. Maar de experts staan achter het beleid van het kabinet: elke strategie is een gok, zeggen zij, maar een lockdown zou zinloos zijn, dan komt de piek aan besmettingen als de maatregelen worden opgeheven. Singapore, Hongkong en Taiwan worden ook in de Kamer geprezen om hun aanpak, maar ook daar zijn nog altijd strenge maatregelen van kracht.

De overheid schiet ondernemers met tientallen miljarden te hulp. Maar zelfs dat kan te laat komen. 78.000 wanhopige bedrijven stonden in de rij voor een noodplan dat ‘geen beperking’ kent. De vraag is of het genoeg zal zijn: de aanvraag-site crashte in elk geval vrijwel direct. Tempo is in deze crisis net zo belangrijk als het geld zelf. De enorme stroom aanvragen van hulp moet door ambtenaren op de ministeries van sociale en economische zaken worden verwerkt. Voor ondernemingen met voldoende reserves is wat het kabinet doet waarschijnlijk genoeg. Voor bedrijven die de afgelopen jaren net het hoofd boven water hielden en de bodem van de kas zien, breken spannende weken aan.

UITVOERINGSUITDAGING: Het geld is er dus wel, maar de uitvoering blijft een probleem voor het kabinet. Zo hebben 78.000 bedrijven werktijdverkorting aangevraagd, terwijl die regeling eigenlijk maar voor 200 bedrijven bedoeld is. Minister Koolmees kwam tot de conclusie: dit werkt niet. Zijn medewerkers werkten dag en nacht door, maar kregen de aanvragen niet verwerkt. Daarom is de werktijdverkorting afgeschaft en komt er een nieuw fonds met simpelere voorwaarden. Maar met de oprichting van een nieuw fonds zijn de capaciteitsprobemen niet opgelost. En er waren al zoveel problemen bij de Belastingdienst en UWV – organisaties die ook bij de steun voor ondernemers een belangrijke rol spelen.

WOPKE-WIEBES-WOUTER-FONDS: Het kost volgens minister Wopke Hoekstra (Financiën, CDA) „enkele tientallen miljarden euro’s”, afhankelijk van hoeveel ondernemers zich melden. Alleen dit kwartaal zal er al tussen de 10 en 20 miljard besteed worden, verwacht Hoekstra. Maar dat wil niet zeggen dat er geen bedrijven in de problemen zullen komen: het wordt „piepen en kraken”, waarschuwde Hoekstra. En waar wordt het van betaald? Nederland mag zo'n 90 miljard euro lenen binnen de Europese begrotingsregels. Waarschijnlijk vervangt dit noodpakket het investeringsfonds dat Hoekstra met Wiebes bedacht. Nu Wouter Koolmees (Sociale Zaken, D66) zich ook met dit steunfonds heeft bemoeid, ligt de naam voor de hand: het Wopke-Wiebes-Wouter-fonds.

Historische toespraken
Als we het hebben over historische toespraken zijn dit er drie. De rede van Abraham Lincoln bij de dodenherdenking op het slagveld van Gettysburg,

dat was een historische toespraak. Of het blood, toil, tears and sweat-betoog waarmee Winston Churchill voor een afgeladen Lagerhuis in 1940 het ambt van premier aanvaardde.

De toespraak van Den Uyl in de oliecrisis.
"Wij zullen ons blijvend moeten instellen op een levensgedrag met een zuiniger gebruik van grondstoffen en energie. Daardoor zal ons bestaan veranderen. Bepaalde uitzichten vallen daardoor weg. Maar ons bestaan hoeft er niet ongelukkiger op te worden."


Mark Rutte kwam vierentwintig uur te laat met een lulkoek verhaal waarin hij de maatregelen van de afgelopen samenvatte die omringende landen al eerder hadden genomen. Op geen enkele manier kwam hij terug op wat hij over dat onderwerp eerder had gezegd. Hij sprak zoals altijd tekst uit waar hij zich geen buil aan kan vallen. Wat is ons beleid? Wij luisteren naar de deskundigen. Wie zijn de deskundigen? Dat zijn de deskundigen die dat weekend nog door een combinatie van artsen en boze burgers waren weggeblazen zodat de scholen alsnog op slot gingen.

En dan dat herhaalde “doen wat nodig is”. Hij gaat doen wat nodig is. Nou dan weten we wel wat ons te wachten staat: er gaat gebeuren wat nodig is.

Zolang de virologen in de wereld het met elkaar niet eens zijn blijft er de onzekerheid "om te doen wat nodig is" .
#toespraakvanRutte
We hadden ook zonder toespraak gekund.

And again the Netherlands is behind the facts!