April maand van de filosofie: De natuur was hier
Soorten sterven uit, de grond verdroogt, bossen staan in brand. Dankzij de mens, die de natuur wilde bedwingen, verdwijnt de natuur in een rap tempo. Filosofen noemen het tijdperk waarin we leven het Antropoceen, omdat de mens overal op, om en in de aarde zijn sporen heeft achtergelaten. De menselijke soort, zelf deel van de natuur, overwoekert de aarde.
‘De natuur was hier’ denkt de meeuw als hij een ballon inslikt die op een vis leek. ‘De natuur was hier’ roept de orang-oetan als de zagers hem uit het oerwoud verjagen. ‘De natuur was hier’ denken op hun beurt miljarden mensen als een virus een groot aantal soortgenoten de dood in drijft. ‘De natuur was hier’ fluistert de woestijn die door irrigatie één grote oase is geworden. En ook de boer wiens schapen door de wolf zijn doodgebeten, denkt ‘De natuur was hier’.
Maar wat is de natuur in deze voorbeelden? Is ‘de natuur’ aan het verdwijnen? Of slaat deze als een dief in de nacht heimelijk met volle kracht terug (‘De Natuur was hier!’)? Wat is het verschil tussen de menselijke en niet-menselijke natuur, tussen ‘cultuur’ en ‘natuur’? Bestaat dat verschil wel, of heeft het nooit bestaan? Verdient de mens een aparte status ten opzichte van andere soorten en natuurverschijnselen? Of is het leven van een boom, dier of rivier net zo belangrijk als het leven van een mens?
Gebied zo groot als Nederland aan oorspronkelijk regenwoud gekapt in 2020.
Vorig jaar is 4,2 miljoen hectare aan oorspronkelijk regenwoud verdwenen, zo blijkt uit woensdag gepubliceerde cijfers van Global Forest Watch (GFW) en de University of Maryland. Dat is een gebied ter grootte van Nederland en een toename van 12 procent ten opzichte van een jaar eerder. In totaal ging vorig jaar 12,2 miljoen hectare aan tropisch bos verloren.
De mens heeft deze planeet zodanig verziekt dat een nieuw tijdperk is aangebroken. Dit jaar kijken filosofen naar de wijze waarop de verhouding tussen natuur en mens moet veranderen om de naderende milieucatastrofe tegen te kunnen gaan.
Vernietiging van bossen sterk toegenomen in 2020. De wereldwijde ontbossing is vorig jaar fors toegenomen. Met name tropische bossen, zoals in het Amazonegebied, Congo en Zuidoost-Azië, hadden het zwaar te verduren. Dat blijkt uit cijfers van de universiteit van Maryland en Global Forest Watch. Deze bossen herbergen onvervangbare ecosystemen.