Wat zijn de wapenen die wij hebben om weer naar een normaal leven terug te keren’. 'Ik zeg: zoveel mogelijk testen’, aldus Jaap Goudsmit in #buitenhof

Jaap Goudsmit, hoogleraar Harvard Chan School of Public Health, wil veel meer mensen testen op het coronavirus.


Overheid, bescherm ons beter tegen dit virus
Rosanne Hertzberger

Kritiek in crisistijd voelt als deserteren. Hoogverraad! In deze tijd moeten we de troepen toejuichen. En mijn verraad is nog erger. Twee weken geleden prees ik hier nog premier Rutte en het RIVM vanwege hun koelbloedige houding. Ik zette paniekzaaiers tegenover experts, mensen die roepen versus mensen die meten.

Maar mijn toen uitgesproken vertrouwen is de laatste twee weken nogal op de proef gesteld. Intensive cares raken vol, bedrijven staan op omvallen, een diepe recessie dient zich aan. Nederland hapt letterlijk en figuurlijk naar adem. Ik vrees dat de vijfhonderd Covid-19-doden een grove onderschatting van het probleem zijn. Wie weinig test, vindt ook weinig.
Lees ook: Nederland komt met noodplan om aantal coronatesten fors uit te breiden

Dat testen is precies mijn zorg. Het RIVM test opmerkelijk weinig, terwijl de grote volksgezondheidsorganisaties toch echt iets anders adviseren. Telkens horen wij dat het geringe aantal tests onvermijdelijk voortvloeit uit het gebrek aan materialen om ze uit te voeren. Ook RIVM-voorman Jaap van Dissel benadrukte dit in de Kamer: dit is alles wat we kunnen doen, helaas.

Al snel hadden onderzoeksjournalisten de grote schuldige gevonden: Roche Diagnostics hield de apparaten in onze laboratoria in een ijzeren greep. Eindelijk konden we iemand de schuld geven van ons lijden.

De woede was zeker gerechtvaardigd. Dus, als de infrastructuur voor een belangrijk deel op Roche-producten leunt en het bedrijf kan deze in crisistijden niet leveren, dan moet de overheid noodoplossingen afdwingen: denk aan vorderingen, dwanglicenties of nadrukkelijke juridische bescherming van de hackers die op het systeem inbreken.

Maar er was een olifant in de kamer. Want niet alleen het aanbod van testmaterialen haperde, er was vooral ook gebrek aan vraag. Het was niet alleen een kwestie van weinig kunnen testen, maar vooral van weinig willen testen. De Nederlandse volksgezondheidsautoriteit volgt nog altijd het beleid van ‘flattening the curve’: rem de epidemie af zonder deze volledig te willen tegenhouden.

Dat afremmen gebeurt aan de hand van de allerduurste gezondheidsmaatregel uit de recente geschiedenis van Nederland: het bijna compleet op slot zetten van dit land. Dat afremmen werkt overigens prima, hoor. De snelheid waarmee de epidemie voortraast, is duidelijk vertraagd. Maar het is de vraag of u over een aantal weken, wanneer u de economie weer moet aanzwengelen, met een gerust hart naar buiten kunt, zonder enig idee waar het virus zich schuilhoudt.

Dat is niet de enige reden dat mijn vertrouwen nu op de proef wordt gesteld. Het bereiken van groepsimmuniteit mag dan misschien geen officieel beleidsdoel zijn, het is wel logische gevolg van onze keuze voor voortkabbelbeleid in plaats van Aziatisch zero-tolerance beleid.

Als burger van dit land verwacht ik dat de overheid zich inzet om mijn gezondheid te beschermen met verstandig volksgezondheidsbeleid. Dat betekent, beste autoriteiten, dat ik geen longontsteking wil oplopen. En ik wil ook niet een aanzienlijke kans op een longontsteking hebben. Ik vind dat een onacceptabel gevaar. Ik wil dat u mij beter beschermt tegen dit virus.

En als het onacceptabel is voor mij, een gezonde jonge vrouw, vind ik het helemaal onacceptabel voor ouderen, de 1 miljoen Nederlandse diabeten, de 1,5 miljoen mensen met hart- en vaatziekten, de honderdduizenden kankerpatienten die proberen op te knappen en verder te gaan met hun leven.
Lees ook: Waarom bierviltjesberekeningen over het virus niet werken

Ik heb veel ontzag voor de specialisten van het RIVM. Zij meten, zij modelleren – ik reken op de achterkant van een bierviltje. En toch twijfel ik nu aan hun keuze. Wat weten zij dat wij niet weten? Zien we hier de nieuwe revolutionaire ‘Dutch approach’ en zijn zij de slimsten, of is dit gewoon de verkeerde beslissing? De groepsimmuniteit laat nog wel even op zich wachten, zoveel is duidelijk.

Het nieuwste griepbulletin van onderzoeksinstituut Nivel laat zien dat slechts 11 procent van de patiënten die zich met griepachtige klachten bij huisartsenposten melden, het SARS-CoV-2 virus bij zich draagt. Nederland kruipt dus op zijn knieën richting groepsimmuniteit. Ik vrees dat het op deze manier 2025 wordt voordat de kwetsbaren onder ons weer met gerust hart naar buiten kunnen.
Rosanne Hertzberger is microbioloog.


Testen, Testen,Testen!