RIP Antropoloog David Graeber
Schrijver en Antropoloog David Graeber overleed afgelopen week op 59-jarige leeftijd. Met zijn invloed op de Occupy Wall Street-beweging en boeken zoals Debt: The First 5000 Years (2011) en Bullshit Jobs (2018), stond hij bekend als een intellectueel en een politiek activist met een duidelijke visie voor de toekomst. Graeber zette het fenomeen ‘#bullshitbaan’ op de kaart.
In 'Bullshit jobs' stelt antropoloog en invloedrijk denker David Graeber dat een groot deel van ons werk zinloos moet zijn. Want dankzij de technologie kunnen we voor onze productiebehoefte met een vijftienurige werkweek toe, en toch maken we allemaal nog steeds volle dagen. Hij kreeg op een blog hierover duizenden reacties: over de hele wereld blijken veel mensen het fenomeen te kennen. Nota bene: een bullshit job is een baan waarvan de persoon zelf vindt dat het (deels) een onzinbaan is.
Graeber beschrijft in dit boek het hoe en waarom van deze banen, die voortkomen uit het westerse kapitalisme maar er eigenlijk haaks op staan (ze lijken meer op de werkverschaffing in het voormalige Oostblok). Onzinbanen komen ook voort uit onze calvinistische overtuiging dat werkloos zijn slecht is.
Graebers scherpe betoog is doorspekt met hilarische en tegelijk tragische voorbeelden en doet je met een andere blik kijken naar de rol van werk in onze samenleving.
Meer dan twintig procent van de werkende mensen in het Westen heeft het idee dat wat ze doen helemaal geen zin heeft. Toch werken ze zich een ongeluk en verdienen samen miljarden. Waarom stoppen we niet gewoon met die bullshitbanen? Het is nog erger: er zijn zelfs mensen die zeker weten dat hun werk niets bijdraagt.
Soms gaan hun werkzaamheden in tegen al hun principes. Het is werk dat, als het niet zou worden gedaan, door niemand wordt gemist. De wereld zou er zelfs beter van worden, als het gewoon zou blijven liggen. Volgens Graeber is de managerscultuur van vandaag een nieuw feodaal systeem, waarbinnen topmanagers hun koninkrijkjes opbouwen onder de vlag van efficiëntie. De bouwstenen zijn nutteloze afdelingen waar mensen de weg kwijtraken.