Ik heb deze week weinig tijd gehad om taal-miskleunen te verzamelen. Hoewel, er zijn toch wel weer een paar hele leuke voorbij gekomen maar die bewaar ik voor aflevering 50. Toch wel een mijlpaal, grof geschat zo'n 1000 vreemde uitspraken en woorden.
Deze week had ik aardig wat vertaalwerk te doen. Doordat ik in Roemenië woon, veel Duitstalige vrienden heb, Engelstalige formulieren krijg toegezonden en in onderhandeling ben met een Franstalige huisoppas gaat het niet alleen om vertalingen van- of naar het Nederlands. Het moet dan bijvoorbeeld van het Roemeens in het Engels vertaald worden en om precies te weten wat ik geschreven heb, beiden ook nog een keer vertaald in het Nederlands. Met uitzondering van het Frans kan ik mondeling aardig uit de voeten met de verschillende talen maar schriftelijk.............?
Vroeger zat ik uren te klungelen met woordenboeken maar tegenwoordig is er Google Vertaal. Niet de enige vertaalmachine maar misschien wel de meest gebruikte. Ik heb weleens andere gratis vertaalmachines geprobeerd. De een is langzaam, de andere niet echt makkelijk te gebruiken en allemaal hebben ze zo hun problemen.
Op een facebook pagina voor Nederlanders die in het buitenland wonen was een discussie ontstaan over het gebruik van vertaalprogramma's en de voor- en nadelen. Iemand plaatste een voorbeeld van een paar wel heel vreemde vertalingen en daarmee begon de pret. Google Vertaal heeft een knop waarmee je makkelijk heen en terug kunt vertalen. Je zou zeggen dat dat steeds hetzelfde resultaat op zou moeten leveren, maar niets is minder waar. Het eindresultaat levert soms de meest hilarische resultaten op waarmee je aardig de mist in zou kunnen gaan. Ik vertaalde tussen Nederlands, Engels, Duits en Roemeens. Een paar andere leden gebruikten Bulgaars, Hongaars, Zweeds en Russisch.
Het eerste wat opviel was dat het woordje 'me' of 'mij' vaak vertaald wordt in 'mijn', gekoppeld aan het dichtstbijzijnde zelfstandig naamwoord. "Het zal me worst wezen" wordt dan "Het zal mijn worst zijn". Het Bulgaars maakt het nog mooier: "Dit wordt mijn worst". Een niet onbelangrijk verschil. "Ik heb me geërgerd" gaat in veel talen wel goed. Alleen het Roemeens komt uit op "Ik ben overstuur".
Het wordt pas echt leuk wanneer je typisch Nederlandse woorden en zaken gaat vertalen. Het maakt al verschil of je de woorden naast elkaar zet (Google denkt dan soms dat het een zin is) of onder elkaar. Staat dat rare woord aan het begin van een zin, dan denkt Google soms dat het een eigen naam is en vertaalt het niet. Het omgekeerde kan ook gebeuren als een naam ook een gewoon woord is. "Hoofd liet zijn hoofd niet hangen" wordt dan in het Roemeens "De chef liet zijn hoofd niet hangen. Vervang je Hoofd door Bloem, dan gaat het wel goed.
Losse woorden leveren nog de leukste resultaten op. Ons washandje wordt in het Bulgaars gewoon 'doek'. Het Roemeens houdt het op het Engelse 'washcloth', zodat geen Roemeen snapt waar je het over hebt. De kaasschaaf wordt in Rusland 'een plakje kaas' en in Bulgarije een 'kaastaart'.
Laten we vooral de oer-Hollandse klompen niet vergeten. Met klompen heeft Google geen problemen maar het enkelvoud klomp wordt in het Roemeens 'zwelling'. Het klompenhok levert nog meer problemen op. In het Russisch wordt dat 'nest op zolder', in het Roemeens 'verstopping loft' en in het Duits 'de zolder verstoppen'. Het Bulgaars komt uiteindelijk uit op 'het plafond verstoppen'. Nu is klompenhok niet echt een woord dat je dagelijks gebruikt maar het laat wel zien wat voor gekke resultaten vertalen op kan leveren.
De vertaalde vraag "Heeft u ook drop" heeft in bijna alle landen het resultaat dat men met 'druppeltjes' aan komt zetten. Eigenlijk niet zo vreemd gezien de dubbele betekenis van drop.
Nodig een Bulgaar uit voor een toertje naar de bollenvelden en hij zal uitkijken naar 'gloeilampvelden'.
Nodigt een Roemeen u uit voor een drankje in een café, een 'bar de zi', dan moet u op zoek naar een 'dagbalk'.
Natuurlijk gaat het ook vaak goed maar als je je Bulgaarse gast wilt laten weten wat je hem die avond voor gaat zetten, is het toch wel oppassen geblazen. "We eten onszelf op met crackers met sata en garnalen". Wat dan inhoudt dat er nasi met saté en kroepoek op het menu staat.
Het hoeft allemaal niet zo exotisch. De klassieke aanhef van een brief: 'Naar aanleiding van uw schrijven....' wordt in het Roemeens: 'Als je eenmaal hebt geschreven'. Dat kan makkelijk aanleiding geven tot enige verwarring.
Ik sluit vandaag af met 'met de meeste hoogachting' wat in het Roemeens verandert in 'met de meeste zorg'.
Alle gekheid op een stokje, ik ben heel blij dat Google Vertaal bestaat en maak er dankbaar gebruik van. Met korte duidelijke zinnen kom je een heel eind. Maar het blijft toch wel aan te raden ter controle even terug te vertalen zodat je, -als je uitgelachen bent-, zo hier en daar nog iets kunt verbeteren.
Schrijf en vertaal voorzichtig en een fijne dag gewenst.
