Dodenherdenking 2023: Een persoonlijke en indrukwekkende voordracht

Niet zenuwachtig

Vol vertrouwen zit Dunya te wachten tot ze aan de beurt is. Ze boft. Na het woord van welkom krijgt ze meteen de microfoon. Het is de eerste keer dat we bij een herdenking zijn in onze nieuwe buurt en Dunya heeft meteen een grote rol. Ze is de eerste spreker. Jaren geleden las ze in onze oude buurt een bladzijde voor uit het Dagboek van Anne Frank. Dat doet ze nu weer, maar met een persoonlijke inleiding. Ze vertelt dat ze zich probeert voor te stellen hoe haar leven eruit zou zien als ze in haar vaderland Afghanistan had gewoond. Niet naar school, niet sporten, niet naar de stad met vriendinnen en zelfs niet alleen naar buiten. Het is een leven dat in groot contrast staat met haar leven hier, dat is nauwelijks voor te stellen. Het is een indrukwekkend verhaal. Dat er op tv en Twitter gesproken wordt over 'onze dodenherdenking' waarbij we geen oorlogen in andere landen mogen herdenken, boeit haar niet. Als je alleen je 'eigen oorlog' herdenkt, verlies je de boodschap uit het oog. Oorlog is oorlog.

Afscheid nemen en opnieuw beginnen

Het is wel even wennen. Jarenlang waren we betrokken bij de herdenking in onze oude buurt. We hebben daar veel meegemaakt. Een lid van ons comité overleed een paar jaar terug plotseling vlak voordat we begonnen aan de voorbereidingen van de jaarlijkse herdenking. Er ontstonden soms relletjes omdat mensen die aansloten niet altijd dezelfde verwachtingen hadden. Af en toe kwam er kritiek van buitenaf. Op de Sovjetvlag bijvoorbeeld. We hebben er vaak en lang over gepraat in het comité, maar vonden dat we de vlaggen van alle geallieerden moesten hijsen en daar hoort ook de Sovjet-Unie bij, ook al bestaat deze allang niet meer. Vorig jaar besloot een deel van het comité om de vlag niet te hijsen vanwege de onrust die leefde rondom de inval van Rusland in Oekraïne. Toch stond er elk jaar weer een sterke herdenking. Vorig jaar waren we er voor het laatst. We hadden ons leven in Amsterdam West afgesloten en wilden ons gaan richten op Noord. Dat voelde goed, totdat ik tijdens de herdenking op de Kamperfoelieweg ineens merk dat ik de vertrouwde herdenking mis. Daar moet ik dan wel weer om glimlachen. Een jaar na het afscheid komt het ineens binnen. En ja, dat hoort er bij. Afscheid nemen en opnieuw beginnen gaat altijd gepaard met een beetje pijn. Maar we gaan niet terug.