Paar weken geleden ben ik teruggekeerd van een verblijf in Kazakhstan. Ik woonde in een plaatselijke familie en had een duik genomen in cultuur en gebruiken ervan. Het was een heel andere koek dan Europa en het verschil tussen die 2 landen is niet te onderschatten. Hoewel ook in dat land zijn er dingen die wij hier niet hebben. Meer over mijn reis vertel ik zo gevat mogelijk in de loop van deze blog. Het zal voornamelijk gaan over algemene informatie van Kazachstan en het gebied waar ik rondhing. Ik zal ook mijn bevindingen en ideeën delen wat betreft het levensbeschouwelijke aspect van het land. En de vergelijking ervan met onze contreien.
Kazakhstan is een enorm land met heel wat natuurlijke grondstoffen zoals aardolie, gas, steenkool enz. Ook wat betreft de natuur is het een pracht van een land, wat mij voornamelijk opviel waren steppegebieden en bergen. Dit is het panorama dat je te zien krijgt als je van punt A naar punt B verplaatst. Het dorpsgebied waar ik verbleef is bijna op zichzelf bestaande oase tussen 2 grote steden. De afstand tussen het dorp en de stad is ongeveer 300 kilometer. Dus het duurt wel even vooraleer je op je bestemming arriveert. Tussen die 2 gebieden strekken grote steppegebieden zich uit, afwisselend met hier en daar een enorme bergketen. Ik ben geen grote kenner van alle namen en regio’s, maar voor zover ik weet gaat het hier om Altaj gebergte. De temperatuur over dag loopt op tot 30 graden (en het was begin mei dat ik daar zat) s’ nachts valt het tot 10 soms 5 graden. In de winter ligt alles ondergesneeuwd en is het ijskoud (-10, -15, -20). Naar wat ik heb gehoord van de lokale inwoners kan het in de zomer tot 50 graden oplopen.
De munteenheid is Tenge en je krijgt ongeveer 400 tenge voor 1 euro. Brood kost ongeveer, 80 tenge, een ijsje niet meer dan 50. Kortom je kan veel meer doen met een euro dan met tenge want onze valuta is meer waard. Toch moet je telkens oppassen want men is constant uit om de buitenlanders in zak te zitten. Ze offeren hun diensten op een veel hogere prijs dan dat is toegelaten. Er was bijvoorbeeld een taxi die in plaats van de normale 5000 tenge, het dubbele aan mij had gevraagd (en ik was erin getrapt). Toen ik op reis was naar India was de situatie dezelfde, men maakte misbruik van onkunde en verhoogde de prijzen daar waar het mogelijk was. In de winkels, daarentegen zijn het vaste prijzen en meestal kan je dingen kopen zonder dat ze geld ontfutselen.
Nu dat ik toch bezig ben, de Astana is de hoofdstad van Kazachstan, en de vlag is een blauwe achtergrond met een gele zon en onder die zon een vliegende arend. Wat de taal betreft, heb je zowel Kazachs als Russisch. Over het algemeen verminderd het aantal Russisch sprekenden terwijl dat Kazachs langzaam naar voorkomt (toch is het aantal die Russisch spreekt behoorlijk hoog). Men spreekt ook hier en daar Engels, voornamelijk in de grote steden. Hoewel naar wat ik had gezien zijn er niet zoveel mensen die Engels spreken, en als ze het al doen dat is het eerder 'gebroken' Engels. Wat betreft het geloof dan is het voornamelijk Islam (met hier en daar een uitzondering). In feite als je de landen ziet die eindigen op 'stan': Uzbekistan, Kazachstan, Kyrgyzstan, Tadzjikistan enz. dan is er sprake van Islam. Misschien zijn er ook uitzonderingen maar voor zover ik weet ken ik er geen.
De details van de steden en dorpen wil ik opzettelijk voor mij laten en zal daar ook niet verder op ingaan.
Naar wat ik had begrepen zijn er weinig mensen die op reis gaan naar landen zoals Kazachstan of Kyrgyzstan. Waarom dat dat zo is weet ik niet, misschien omdat er niet veel reclame over wordt gemaakt. Of door de film Borat die heel dat land had weten uit te lachen in anderhalf uur de tijd. Alleen in de luchthaven ben ik andere Europeanen tegengekomen, in het dorp en stad zelf heb ik er geen gezien.
Kazakhstan maakte vroeger deel uit van de Sovjet-Unie, wat ervoor zorgde dat er heel veel nationaliteiten bij elkaar leefden. Na de val van deze Unie verkreeg het land haar onafhankelijkheid. Deze onafhankelijkheid zorgde ervoor dat het nationalisme de kop opstak waardoor er veel andere volkeren onder druk werden gezet. Vanuit het overheidsorgaan zelf is men tolerant voor andere nationaliteiten, maar in dorpsgebieden en soms zelfs steden is men dat niet altijd. Bijgevolg zijn er veel Russen, Duitsers, Oezbeken en nog veel andere volkeren vertrokken uit dat land om elders hun leven te kunnen opbouwen.
Mijn dagen waren gevuld met het werk in de tuin en rond het huis waar ik had gewoond. Ik woonde samen met een oude koppel die nog afstamde uit de oude Russische regime. Het was een heel interessante ervaring dat ik voor geen goud had willen missen. Die mensen hadden iets echts om zich heen, een bepaalde ‘niet-gezanik’ aura dat tot stand is gekomen door een harde strijd om in leven te blijven. Ze hadden heel hun leven gewerkt als leraars in de lokale scholen. Naar de maatstaven van Kazakhstan zijn ze stokoud, maar nog steeds sterk betrokken bij het leven. Opa verdween van s’ ochtends vroeg tot s’ avonds laat in de tuin en niemand hoorde hem totdat de zon langzaam naar beneden begon te glijden. Ik heb ook veel in die tuin gezeten en lange gesprekken gevoerd (uiteraard ook meegeholpen). Naar het schijnt zijn er veel mensen werkloos en nog meer radeloos. Als ik alle mensen die ik had gezien zou optellen dan was ongeveer de helft ervan werkloos. Maar het was niet te zien aan hun levensstijl, ze hadden meestal voldoende voedsel en een dak boven hun hoofd. Het is ook de traditie om een grote tafel te dekken voor de gasten (met heel wat eten en drinken). Bij het dekken van tafel krijg je bijna altijd beshbarmak te eten. Het is een nationaal gerecht dat nog afstamt van de tijden in welke de mensen een nomadische bestaan hadden. Letterlijk betekent beshbarmak, de 5 vingers. Vroeger at men dat gerecht met blote handen, vandaag de dag gebruikt men vorken en lepels. Voornaamste vleessoort dat gebruikt wordt is dat van een paard, hoewel er ook schaap kan gebruikt worden. Men kookt ajuinen en deegbladeren en serveert het samen met stukjes vlees. Voornamelijk als er gasten zijn wordt het geserveerd maar ook bij verschillende aangelegenheden. Het is heel lekker maar vettig eten, je heb een zware gevoel erna. De details van dit gerecht kunnen gevonden worden op het internet. Koken is niet bepaald mijn specialiteit en ik laat liever dit thema over aan de specialisten en beperk tot mijn ervaringen.
Over het algemeen was er weinig te doen buiten de interactie met de mensen. Er waren geen discotheken, bioscopen enz. Naar het schijnt zijn deze te vinden in de grote steden maar niet in de kleine dorpen die verspreid liggen over dat land. De jongeren hangen vaak rond en zijn in gesprek met elkaar, ook alcohol is geen rariteit. Veel mensen drinken, en een deel ervan zit aan de drank. Vooral mannen vallen ten prooi aan de alcoholische buien. Ze drinken voornamelijk wodka, hoewel hier en daar zijn er mensen die wijn of bier drinken. Ikzelf ontzag mij volledig van de drank, het was veel plezieriger om een heldere geest te hebben bij die gesprekken.
Elke familie heeft een hond bij zich, dat hond in tegenstelling tot bij ons heeft een welbepaalde functie en is niet zozeer voor het gezelschap. De 2 voornaamste functies van de hond is een alarmbel en bescherming tegen diefstal. Als je s’ nachts ligt te slapen en iemand komt binnen dan begint het hond als een bezetene te blaffen. Dan neem je een knuppel en kijkt wat er daarbuiten aan het gebeuren is. De kans is veel kleiner dat er een inbraak of een ongewenste bezoeker bij je langskomt als er een waakhond bij is. Ook de katten hadden hun rol, bij de familie waar ik verbleef hadden ze 3 katten die regelmatig te eten kregen. Die beesten waren wild en je kon ze niet knuffelen (ze gingen meteen ervandoor) toch waren ze daar voor een reden. Gedurende heel jaar door vingen ze muizen rondom het huisterrein, en in de zomer boden ze natuurlijke bescherming tegen de vogels. De oude man had namelijk een druivenplantage die zeer geliefd was bij een vogelpopulatie. En de 3 katten waren net zo zot van de vogels als de vogels van de druiven. Op die manier had iedereen zijn eigen maaltijd en een tewerkstelling. Die familie verkocht tijdens de zomer de druiven op de markt omdat men niet toekwam met het pensioen dat men kreeg. Daarom onderhielden ze de tuin en verkochten druiven als een extra inkomen. De groenten van de tuin worden zo goed als heel het jaar door gegeten. In de zomer rauw en in de winter worden ze in potten gestopt en gemarineerd, ook confituur wordt ervan gemaakt. In die zin is men voor een groot stuk zelfvoorzienend, dit bracht mij op een idee om zoiets hier in het westen uitproberen. Waarom ook niet? Het is dan ook bio en veel goedkoper niet?
Probleem met dit blog is dat ik zou kunnen schrijven en schrijven over dingen die ik had gezien en gedaan. Daarom had ik ervoor geopteerd om een algemeen schets te geven van mijn verblijf in dat land.
Besluit
Om af te sluiten zou ik zeggen dat het een interessant land was om te bezoeken. Hoewel je best op voorhand heel wat informatie verzameld moest je ooit naartoe willen trekken. Zeker wat betreft de prijzen en tarieven voor taxi’s en dergelijke. Het beste is om de lokale bevolking naar te vragen indien er mogelijkheid toe is. Voordat ik het vergeten ben, krijg het niet in je hoofd om weed mee te nemen of zelfs kleren of rugzak die ernaar ruiken. Dit soort grapjes kunnen eindigen met een gevangenisstraf. Sterker nog vooraleer je ergens op reis gaat zijn dit soort dingen essentieel om na te checken.
Tijdens mijn reis had ik ook ergens het gevoel dat ze daar iets hebben wat wij voor een stuk verloren hebben. Een bepaalde echtheid (met beide voeten aan de grond, ding). Ze genieten meer van simpele dingen des levens, zoals gezellig samen theedrinken, zonder muziek en externe geluiden. Men kan soms buiten in de tuin zitten en genieten van een gezellige avond. In de winkels en warenhuizen wordt geen muziek afgespeeld in tegenstelling tot België of Nederland. Waar men elke verdomde vierkante meter van de stad probeert vol te proppen met externe geluiden: cafés, straten, winkels enz. Het zijn die kleine dingen die mij het meeste interesseerden tijdens dat bezoek. Hier voelt men ook dat dit element ontbreekt. Vandaar dat men zich steeds meer interesseert voor dingen zoals meditatie, yoga, mindfulness enz. Daar is men totaal niet mee bezig maar mindfulness maakt integraal deel uit van sommige mensen. Wat ik wel wil accentueren is dat dit vooral het geval is bij de mensen van de oude stempel (oude sovjets). De jongeren dat ik had leren kennen waren eerder de Europese* kant op aan het gaan. Volgens mij zullen ze voor materialisme kiezen en simpele dingen des levens langzaam uit het oog verliezen. Misschien is het een evolutionair proces? Het land en de inwoners gaan van simpelheid, armoede en tekort aan voorzieningen. Naar ingewikkeldheid, welvaart en voldoende voorzieningen. Naar simpelheid, levensbeschouwing en voldoende voorzieningen. Als dat het geval is dan heeft Kazakhstan het koers genomen van de Europeanen en Amerikanen terwijl dat de laatsten langzaam naar nieuw bestemming zeilen. Bestemming waarbij het Oosten en het Westen met elkaar samensmelten en op die manier iets ongehoords of ongezien tot stand brengen. Het kan ook zijn dat ik mijzelf voor de gek houd en iets over het hoofd zie, wie zal het zeggen?
--> Naar de lezer toe, ik hou mijn leven graag anoniem en afzijdig van 'de grote levenstoneel' en zou het op prijs stellen om geen persoonlijke vragen te krijgen. Ik hoop oprecht dat je er iets aan hebt gehad en heel misschien iets nieuws ontdekt!
--> Wanneer ik Europa/Amerika ter sprake breng in dit blog, dan refereer ik vooral naar de landen zoals: België, Nederland, Frankrijk, Duitsland enz. Kortom landen die wat betreft de materiële welvaart niet slecht vanaf brengen. Landen uit Oost-Europa die iets minder doen worden hier niet in aanmerking genomen.
