Pas 19 jaar maar wat een verzameling

Dit is een verhaal over de zoon van een goede kennis, buurt bewoner

Pas 19 jaar, maar wát een verzameling

Enrique bij een deel van zijn verzameling granaten uit Engeland, Frankrijk en Duitsland. - Christophe Deconinck

"De ondergrond zit nog boordevol materiaal uit de Eerste Wereldoorlog." Enrique Billiau (19) speurt al jarenlang de Vlaamse velden af met zijn metaaldetector, maar is nog lang niet klaar. De jongeman stelt nu zijn indrukwekkende verzameling tentoon in de zolder van zijn huis in de Lange Molenstraat.

CHRISTOPHE DECONINCK

Handgranaten in alle vormen en gewichten. -

Overdag is hij aan de slag als wegenwerker, maar na zijn dagtaak trekt Enrique Billiau (19) steevast met een metaaldetector de Vlaamse velden in, op zoek naar restanten van de Eerste Wereldoorlog. Dat mag niet verbazen, want al van kindsbeen af leerde zijn vader hem hoe hij te werk moest gaan. Intussen is zijn collectie zo omvangrijk, dat hij besloot om zijn verzameling open te stellen voor het publiek. Sinds kort kun je zijn vondsten bewonderen bij hem thuis op zolder.

Persoonlijke verhalen

"Ik heb mijn verzameling de 'Bray Farm Private Collection' gedoopt, naar de hoeve die hier tijdens '14-'18 pal op de frontlijn stond. Het huis in de Lange Molenstraat, waar ik momenteel samen met mijn ouders woon, dateert weliswaar van na de oorlog, maar in de ondergrond vind je het bewijs dat hier in 1917 bij de Derde Slag van Ieper bikkelhard werd gevochten." Enrique is pas 19, de leeftijd van heel wat soldaten die omkwamen tijdens de Slag bij Passendale en die nu een eind verderop, in Tyne Cot Cemetery, begraven liggen. Honderd jaar na datum haalt hij heel wat van hun materiaal weer naar boven. "Het aantal loden kartels dat ik in al die jaren heb opgeraapt, is niet te tellen. Onlangs nog stootte ik op een Duitse Stahlhelm van na 1915. Dat doet toch wat met je, om plots zo'n persoonlijk object in je handen te hebben."

'Doeien'

Enrique vond ook al heel wat gevaarlijke objecten, zoals de vermaarde '18-ponds granaten', die vaak nog steeds kunnen ontploffen. "Maar als ik 'doeien' vind, dan leg ik die op een veilige plek en waarschuw ik de politie en de mensen van ontmijningsdienst DOVO. Alle materiaal dat ik in huis heb, is onschadelijk gemaakt. Ongevaarlijk dus. Niet alles wat hier uitgestald staat, heb ik ook daadwerkelijk uit de grond gehaald. Er zitten heel wat spullen bij die ik beschouw als 'schuurvondsten' of materiaal dat ik gekregen heb." Hoewel Enrique er uren over kan vertellen, staan er weinig boeken over de Eerste Wereldoorlog op zijn kamer. "Ik heb mijn kennis vooral opgedaan door te praten met oude verzamelaars. Veel van wat in de boeken staat, klopt trouwens niet. Dat merk je vooral als je ziet dat auteurs elkaars fouten hebben overgeschreven."

Bezoek op afspraak

Wie getuige wil zijn van hoe gepassioneerd Enrique kan vertellen over zijn vondsten, kan zijn collectie tijdens het weekend bezoeken vanaf 9 uur, weliswaar op afspraak via het nummer 0495/35.03.11. Adres : Lange Molenstraat 49, Poelkapelle.

DE VIJF OPMERKELIJKSTE VONDSTEN

Christophe Deconinck

Kerstballen en peren

Granaten bestonden in allerlei vormen. "Je kunt het zo gek niet bedenken, of het werd gefabriceerd", aldus Enrique. Naast de veel voorkomende 'duiveneieren' bevat zijn collectie ook de moordende Franse 'kerstballen' die met een kurk werden afgedicht. En de heel zeldzame peervormige granaten, die in tegenstelling tot de rest niet uit dik staal, maar uit een combinatie van bakeliet en metaal werden gemaakt.

Geweer met charme

"Dat is het geweer dat ik zelf uit de grond opdiepte hier in de buurt. Een Britse Lee-Enfield Mark I. Het is tegelijk de meest fragiele vondst, want na honderd jaar in de ondergrond is het hout flink aangetast en alle metaal bijna doorgeroest. Ik zou het opnieuw roestvrij kunnen krijgen, maar dat zou de charme wegnemen."

Knikkerfles

"Om zo'n fles te vinden moet je goed uit je doppen kijken en tegelijk wat geluk hebben, want glas herkent de metaaldetector uiteraard niet. Om te voorkomen dat dorstige soldaten zich uit gulzigheid zouden verslikken, werd de hals van de fles van een knikker voorzien, zodat de limonade of het water binnenin niet in één gulp eruit kon komen", verduidelijkt Enrique.

Grootste granaat

"Dat is ongetwijfeld de Duitse 130 mm granaat, de grootste uit mijn collectie. Daarin staken ooit honderden loden balletjes, die in grootte varieerden van een kleine knikker tot een grote kauwgombal. Als die met een grote snelheid op je af kwamen, was je een vogel voor de kat. Net als de 'gewone' shrapnelgranaten van 18 pond, die iedereen wel al eens langs de weg heeft zien liggen, verzoorzakten die lelijke verwondingen."

Dodelijke schildpadden

Met maar liefst zes verschillende ontstekers waren de 'schildpadgranaten' van de Duitsers stukken doeltreffender dan de typische Britse handgranaten, die met slechts een enkele ontsteking vaak niet ontploften en zelfs door de vijand konden teruggegooid worden. Dat Duitsers gekend staan om hun degelijk materiaal, ging zelfs tijdens de Eerste Wereldoorlog op.