De paarden waren boven aan de rand van de kloof achter gelaten.  Reiko had ze tijdelijk aan een rotspunt gebonden, aangezien we ze niet mee konden voeren. Nu we wisten dat de overzijde haalbaar was moest er wel snel een plek voor ze gevonden worden waar eventuele achtervolgers ze niet zouden zien. Zodra de bepakking de brug over was namen Reiko en Cabilah dit direct op zich aangezien de schemering zich elk moment over dit gebied zou uit kunnen strekken.

Ondertussen verkende ik samen met Retsj en Numico het gebied aan deze zijde van de kloof.  Dit gedeelte was lager gelegen en bood aan de verre zijde toegang tot de zee. Er was in eerste instantie niks wat er op wees op dat mijn stam hier ooit gehuisvest was. Hier en daar lagen scherven en de ruïnes, die blijkbaar half in gegraven waren geweest, bezaten soms nog een ingang. Al bestonden de meeste enkel nog uit hopen puin, van hout, steen en een vreemdsoortige klei. Deze habitats moesten meer dan een meter ondergronds zijn, waardoor ze vanaf de andere zijde op funderingen leken.

 Ik zag niks dat bewees dat mijn bloed hier vandaan kwam, maar wat zocht ik dan voor bewijs? Wat wist ik eigenlijk van deze periode?We gebruikten geen metaal, dat hebben we enkele generaties voor de mijne hebben geleerd. Wat wij bezaten was vergankelijk. Zelfs onze huidige nederzetting  zou weinig bezitten dat kon bewijzen dat het mijn dorp was. Het enige wat ons eigen is, is ons schrift en onze kruiden. Maar de huiden waarop wij schrijven zouden ook zijn vergaan en wat blijft er over van eeuwen oude kruiden anders dan stof?

Ik gaf mijn zoektocht op en voegde me bij Retsj en Numico, die één van de lager gelegen habitats inspecteerde. Deze was nog grotendeels intact. De wanden die boven de grond uitstaken vertoonden weliswaar scheuren, maar de  stenen platen, die het dak vormde, lagen nog op hun plaats. Het opruimen van het vuil en puin zou wel even duren, maar daarna kon deze plek ons beschermen tegen de regen en kou. 

'We zullen vanavond nog één keer onder de sterren slapen jongens, dus geniet er van,' sprak Retsj serieus, terwijl hij ravage bekeek. Numico lachte om de onbedoelde droge humor van de woudreus. Hij  leek blij te zijn dat we eindelijk halt hielden en dat we de spanningen van de afgelopen dagen beetje bij beetje van ons af konden laten glijden. Onderweg was daar geen tijd voor geweest, maar waarschijnlijk hadden allemaal wel de behoefte om ons,  in ieder geval tijdelijk, veilig te wanen.

Gevangenschap is geen natuurlijke staat van zijn en vluchten gaat je niet in de koude kleren zitten. Hopelijk bood deze plek de mogelijkheid dit achter ons te laten en plannen te maken over hoe we de toekomst te gemoed zouden treden.  Reiko was een onverwachte bron van informatie, die ons een heel stuk dichterbij de Sikh kon brengen, ook al geloofde Reiko zelf niet dat wij de man ooit zouden bereiken.

We sloegen ons kamp op in de buurt van onze toekomstige behuizing, voor het geval dat de nu nog heldere hemel besloot ons vannacht te verrassen. Zo konden we ook een vuur in de habitat te maken om op te koken, maar nog voor we een goed vuur gaande hadden kwamen Cabilah en Reiko aangewandeld.

"De paarden zijn veilig en in de verste verten is er geen spoor van achtervolgers te zien,"  terwijl  Cabilah dit zei sloeg ze lachend een arm om haar broer heen en zelfs Reiko's normaal zo serieuze gezicht bezat nu een ontspannen glimlach.

 Die avond won de nieuwsgierigheid het niet van de slaap, die kort op onze volle magen volgde. Maar des te nieuwsgieriger was ik de volgende ochtend. Ik was als eerste wakker en kon het niet laten een verfrissende duik in de zee te gaan nemen, die vanaf deze plek eindelijk binnen mijn bereik lag.

Het ijskoude, zoute water liep vanuit mijn haar in mijn mond. Zoals ik gewend was spuugde ik het uit, met een verwrongen gezicht besloot ik dat dit de eerste en laatste keer was. De geur, de smaak, de golven allemaal zo anders dan onze rivier, toch voelde ik me thuis in het koude water. Met mijn ogen gericht op de hemel vroeg ik me af hoe lang geleden het moet zijn geweest. Hoe lang geleden hadden wij hier voor het laatst gebaad? Het voelde vertrouwd, maar was dat omdat het wens of werkelijkheid was?