Heleen - Johan Steenhoek - Recensie
Johan Steenhoek heeft als ondernemer jarenlang veel te hard gewerkt en besluit tijdens een vakantie dat hij het rustiger aan wil doen. Een maand na de vakantie slaat het noodlot echter toe: zijn vrouw wordt ernstig ziek. Hij houdt een dagboek bij en die dagboeknotities vormt hij later om tot zijn debuutroman Heleen.
Eric en zijn vrouw Heleen zijn een paar dagen naar Ameland. Even bijkomen en genieten, samen met hun labradorpup Djezzie. Heleen heeft borstkanker gehad en daardoor chronisch vermoeid. Als ze samen iets leuks willen doen, dan kunnen ze pas na haar middagslaapje weg. Maar ze genieten van de rust en de natuur. Tijdens deze vakantie neemt Eric, die ondernemer is, het besluit gas terug te nemen en minder te gaan werken. Eindelijk de tijd te hebben van het leven te genieten.
Maar dan, op 1 november 2006, slaat het noodlot toe. Heleen krijgt een herseninfarct. Vanaf dat moment is alles onzeker en is Eric vooral bezig met de zorg voor Heleen. Dagelijks is hij in het ziekenhuis bij Heleen, waar hij zelf regelmatig moet ingrijpen vanwege de fouten die er gemaakt worden. Eric krijgt veel steun van familie en vrienden, maar voelt zich vaak alleen. Zijn vrouw kan niet meer normaal communiceren en de zorg valt hem af en toe zwaar. En dan wordt hij ook nog verliefd op een andere vrouw…
De autobiografische roman Heleen bestaat uit vier delen. Vier delen met dagboeknotities die uitgewerkt zijn tot een zeer indrukwekkend verhaal. Er wordt gewisselend tussen heden en verleden, de notities uit het verleden zorgen dat je een helder beeld krijgt van het leven van Eric en Heleen. Een leven dat ook in het verleden niet altijd gemakkelijk is geweest. Een onvervulde kinderwens en de borstkanker van Heleen hakte er toen al flink in. De sterke liefde tussen beiden zorgde ervoor dat ze elke keer toch weer een lichtpuntje in hun leven zagen. Maar het herseninfarct van Heleen maakt rigoureus een einde aan hun gezamenlijk leven.
In Heleen wordt gewoon alles verteld zoals het is, er wordt geen blad voor de mond gehouden. Eric (Johan) maakt geen geheim van zijn gedachten, zijn gevoelens en zijn twijfels. Met de steun van zijn familie en vrienden, en een bedrijf dat dankzij zijn medewerkers ook zonder hem doordraait, kan hij veel tijd aan Heleen besteden. Maar wat moet dit zwaar zijn geweest, hij had nauwelijks tijd voor zichzelf. En nam hij wel even tijd voor zich zelf, dan voelde hij zich alleen maar schuldig. En hoe voelde Heleen zich? Ze kan niet meer communiceren, niet meer duidelijk maken hoe ze zich voelt, of wat ze wilt. Het is elke keer maar gissen en hopen dat het goed is.
“Ineens realiseer ik me dat Heleen misschien nooit meer thuiskomt. Aan die mogelijkheid heb ik nooit gedacht.”
Als Eric verliefd wordt op Brigitte wordt het schuldgevoel alleen maar groter. Mag dit, kan dit? Zijn vrouw is ernstig gehandicapt geraakt door haar herseninfarct en zal waarschijnlijk nooit meer thuiskomen. De liefde voor Heleen is groot, maar Eric voelt zich ook eenzaam en alleen. De lichamelijke liefde is er niet meer, maar wat heeft hij daar een behoefte aan. En niet alleen dat, maar ook het kunnen praten en overleggen met een gelijkwaardige partner. Heleen is er nog wel, maar de echte Heleen is door het infarct verdwenen. Al deze gedachten en gevoelens van Eric worden op indrukwekkende wijze verteld, zijn hele ziel is in dit boek gelegd.
Heleen is een aangrijpende roman die helder laat zien wat voor impact het heeft als je partner dit overkomt. Je hele leven staat op zijn kop en emoties vliegen heen en weer. Van de een op de andere dag ben je je partner kwijt. Je grote liefde is ernstig beschadigd door een infarct en kan geen emoties meer tonen. En ze zal nooit beter worden. Maar moet het leven van de ander dan ook stil blijven staan? Of mag deze verder gaan met zijn leven? Ik vind van wel, al kan ik me voorstellen dat het heel moeilijk is en niet iedereen zal het kunnen of durven, soms uit angst van wat de buitenwereld hiervan zal zeggen.
“Ik zit in een film waarvan ik de regie niet heb. Ik heb geen regie over Heleens situatie en zelfs niet over mijn eigen hormonen.”
De auteur legt, door het schrijven van deze roman, een precair dilemma bloot. Een dilemma waar iedereen zijn eigen gedachten over zal hebben, maar wel een die meer bespreekbaar gemaakt moet worden. En ik denk dat de auteur met Heleen een goed begin heeft gemaakt. Een verhaal waar ik stil van werd.
5*****
