Het is niet onbekend dat de sport voetbal al jarenlang wordt beoefend. Van klein tot groot traint meerdere malen per week en speelt wedstrijden. Goals worden op verschillende manieren gemaakt, maar ook een sprong in de lucht, een duel waar regelmatig ook de hoofden van spelers tegen elkaar aanbotsen, de bal die zo hard geschoten wordt en ook tegen het hoofd aan kan komen en waar je een hersenschudding mee kan oplopen en dan nog het koppen van de bal wat men nog vaak doet is ook wat bij voetbal plaatsvindt. En daar was een tijdje geleden aandacht voor. Voor de zoveelste keer. Is dat koppen van de bal nou wel zo verstandig om te doen en moeten we misschien toch niet dat koppen van de bal gaan vermijden? Artsen van het UMC uit Amsterdam trokken in oktober vorig jaar aan de bel en vroegen daar aandacht voor. Dit naar aanleiding van onderzoeken die uitwezen dat het koppen van de bal mogelijk hersenletsel kan veroorzaken, waaronder ook dementie op latere leeftijd. Vele honderden oud topvoetballers in binnen en buitenland schijnen te kampen met de hersenziekte CTE ( Chronische Traumatische Encefalopathie ). Het is niet de eerste keer dat er aan de bel getrokken wordt. Erik Matser, neuropsycholoog deed dit al in de jaren negentig.

Het is een onderwerp wat veel te lang onderbelicht bleef en steeds als er maar een beetje aandacht voor werd gevraagd door artsen, wetenschappers en familieleden van slachtoffers werd het onderwerp hersenletsel de kop ingedrukt. Men mocht er vooral niet over praten of beginnen over dit onderwerp en signalen aan de kaak stellen leek wel uit den boze, want vooral sportbonden wilden er liever niet aan. In hoeverre is dat dan weer schadelijk voor de voetbalcubs? Je wil als voetbalclub niet een term hersenletsel aan je hebben kleven. De KNVB zegt dat als je op de juiste manier de bal kopt dat je dan geen hersenletsel kan oplopen. Dat betwisten de artsen uit het AMC en gingen daarover in discussie met de KNVB. In het AMC zit sinds 2018 een speciale KNVB poli waarbij sporters terecht kunnen die klachten houden na een hersenschudding. Op die poli wordt er gewerkt aan herstel, maar er wordt ook onderzoek gedaan naar de verschillende vormen van hersenschuddingen en hoe uiten die klachten zich. Van de sport boksen en rugby kennen we de verhalen dat sporters die door de vele klappen op het hoofd die ze hebben moeten incasseren er hersenschade ontstond en op de langere termijn dementie veroorzaakte.

Toch zie je nu kleine stapjes die gezet worden om dit probleem hersenletsel, waaronder hersenschuddingen en CTE ( Chronische Traumatische Encefalopathie ) te onderzoeken en serieus te nemen. Zo zullen er bijvoorbeeld bij het WK in 2022 in Quatar "hersenletsel- spotters" op de tribune zitten. Hun taak is om hersenletsel te signaleren bij spelers. Teamartsen aan de zijlijn zien nog weleens hersenletsel over het hoofd. Het is immers druk aan zo'n zijlijn. Een hersenletsel-spotter kan dan van de tribune een waarschuwing geven aan de teamarts als er zich een voorval voordoet van hersenletsel. Er zullen ook mogelijkheden in de dug-out worden gecreëerd voor de teamartsen dat ze een situatie waarbij mogelijk hersenletsel, zoals bijvoorbeeld een hersenschudding optreedt ze terug kunnen kijken voor beoordeling. Hersenletsel-spotters zitten bij de sport American Football en ijshockey al jaren op de tribune.

Afbeelding van Phillip Kofler via Pixabay

Waarom is men nu zo alert op het liever niet willen koppen met je hoofd bij de sport voetbal?
Uit onderzoek is gebleken dat het zogenaamde eiwit Tau die in de hersencellen wordt aangemaakt en de zenuwcellen met elkaar verbindt zorgt voor stabiliteit van de zenuwen en het transport van stoffen. Als dat door harde klappen verstoort wordt dan hoopt het eiwit zich op en verstoort de verbinding tussen de zenuwcellen.
Door die verstoorde verbinding worden er geen impulsen meer gegeven, waardoor het afsterven van hersencellen plaatsvindt. Dat uit zich in allerlei klachten, zoals invloed op onze denkprestaties, slechte concentratie, traagheid en je wordt vergeetachtig. Dit soort klachten merken we vaak pas als we ouder worden en kunnen zelfs dementie tot gevolg hebben. Miljoenen mensen worden jaarlijks getroffen door PCS ( Postcommotioneel Syndroom ), oftewel restschade na een hersenschudding. Als je die restschade niet op tijd in kaart brengt en behandeld zullen bepaalde klachten blijvend zijn. Op het moment dat een sporter hersenletsel oploopt tijdens een wedstrijd, dan voelen ze zich vaak even duizelig, hebben een paar dagen last van hoofdpijn en misselijkheid en gaan daarna toch weer door met trainen en wedstrijden spelen. De vraag is of dat dus wel verstandig is en of je die sporters niet veel langer moet begeleiden. Ik herken deze situatie bij mijn eigen zoon die na een val van een trap in eerste instantie een hersenschudding opliep en ook deze klachten had en heel veel braken, maar de klachten hielden aan en er was op dat moment geen begeleiding. Het moest vanzelf overgaan werd er toen gezegd door de huisarts. Totdat ik op eigen initatief een maand later aan een kinderarts uitlegde wat er aan de hand was en toen werd na een wachtlijst van 4 maanden pas een revalidatietraject opgestart. Het ongeluk gebeurde in april en in september was pas het eerste intakegesprek. Als ouder pleit ik dan ook voor eerdere begeleiding, maar ook eerder doorsturen bij signalering naar het ziekenhuis. Hij lag er voor een nachtje ter controle, maar ging niet door de ct scan, terwijl de huisarts dat wel voorstelde, gezien het aantal keren braken en versufd zijn. Ook was hij een aantal minuten buiten bewustzijn geweest. Het hele verhaal lees je in de blog onderaan deze post.