Fotografie : RAW versus Jpeg.

Raw versus Jpeg.

Wie al wat langer fotografeert, en in de instellingen van de camera rond heeft geneusd, zal gemerkt hebben dat we verschillende keuzes hebben om onze foto's op te slaan op ons geheugenkaartje.

Elke camera kan Jpeg bestanden opslaan, vele camera's kennen een RAW formaat (elke fabrikant heeft een andere RAW extensie), en een hele enkele camera kan een DNG bestand wegschrijven. DNG is eigenlijk een algemene RAW standaard door Adobe bedacht. Deze afkorting staat voor Digital Negative Specification, oftewel je Digitaal Negatief!

Maar wat is nu dat RAW bestand eigenlijk?

Een Raw bestand is een bestand wat door jouw camera wordt opgeslagen waarin echt alle informatie zit zoals die van de beeldsensor is uitgelezen op het moment dat jij de foto maakte. Dat wil zeggen dat in dit bestand ALLE oorspronkelijke ruwe gegevens die de camera van de beeldsensor heeft doorgekregen bewaard zijn.

En waarom vinden we dat nu zo belangrijk?

Door de sensorgegevens als RAW op te slaan behoudt de fotograaf alle informatie van de sensor, en hier komt voor velen het belangrijkste punt, de fotograaf heeft in de nabewerking alle vrijheid om te bepalen hoe de witbalans, scherpte, kleuren en contrast van de foto zullen zijn. Deze bewerkingen doet de camera NIET op het moment dat je de informatie als RAW opslaat. Als je je bestand opslaat als Jpeg, doet de camera dit dus WEL. En verlies jij behalve de vrijheid in de nabewerking ook een heleboel informatie.

En nu hoor ik jullie bijna denken, "Maar ik wil mijn foto's niet bewerken, want ik vind dat een foto goed moet zijn zoals de foto gemaakt is, en bewerken is nep. Heeft dat RAW dan nog wel voordelen voor mij?". Ook hier kan ik op antwoorden, "JA RAW heeft altijd voordelen boven Jpeg". Waarom? Omdat in de informatie die verloren gaat tijdens het comprimeren naar een Jpeg niet alleen informatie zit over kleurdiepte, maar ook detaillering in de scherpte van je foto gaat verloren tijdens dat omzettingsproces.

Even een klein technisch verhaaltje wat het inhoudt om een bestand te verwerken naar Jpeg.

De gegevens afkomstig van de beeldsensor in de camera zijn niet rechtstreeks bruikbaar om in een normaal beeldbestand als JPEG, TIFF of BMP op te slaan. De meeste beeldsensoren hebben aparte pixels die elk de helderheid van slechts één enkele kleur (rood, groen of blauw) meten. Meestal wordt de waarde van elk pixel ook nog eens met een precisie van 12 bits (4096 helderheidsstappen) gemeten.

Bij normale beeldbestanden heeft elk pixel drie kleurwaarden die in slechts 8 bits (256 helderheidsstappen) opgeslagen worden. De camera moet hiervoor de gegevens van de sensor bewerken waarbij informatie verloren gaat.

Bewerkingen die uitgevoerd worden zijn:

interpolatie om in elk pixel kleurwaarden voor rood, groen en blauw te krijgen;
verscherping en verwijderen van moiré-effecten;
ruisreductie, hetzij door filtering, hetzij door correctie door middel van een "zwartbeeld";
correctie voor de witbalans, contrast en kleurverzadiging;
reductie van de precisie naar 8 bits per kleur

Het zo verkregen beeld heeft 3x8 bits per pixel, voor opslag als JPEG wordt hier ook nog eens een datacompressie met kwaliteitsverlies (Engels: lossy compression) op toegepast.

Omdat deze bewerkingen in de camera meteen na de opname plaatsvinden kan achteraf geen andere keuze meer gemaakt worden. Ook omdat de kleurprecisie teruggebracht is naar 8 bits gaan kleine nuances in kleur en helderheid verloren, hierdoor is het bijvoorbeeld moeilijk of onmogelijk donkere of lichte details op de opname nog terug te halen met een beeldbewerkingsprogramma.

Omdat dit toch maar een heleboel taaie taal is, en het ook in zogenaamde Jip & Janneke taal niet echt aantrekkelijker zou worden om te lezen, zal ik het eens met een paar afbeeldingen uit proberen te leggen.

De eerste foto is een RAW foto, en omdat ik geen RAW afbeelding kan laten zien moet deze natuurlijk omgezet worden. Dat heb ik in dit geval naar Jpeg gedaan, maar wel zonder enige bewerking. Wat je dan ziet is een saaie kleurloze foto.

De tweede foto is een Jpeg, maar rechtstreeks in de camera bewerkt. Waarbij ik dus geen vrijheid meer heb tot bewerken. Wat velen van jullie waarschijnlijk ook doen. De camera maakt de foto en dat is dan ook hoe de foto het wereldwijde web opgaat.

En tot slot de derde foto, dat is dus diezelfde RAW foto, maar dan door mij bewerkt … waarbij ik zelf de vrijheid heb genomen om de foto naar mijn eigen smaak te veranderen met hulp van de details die in de foto opgeslagen zitten. Door dat het een RAW bestand is is veel meer informatie bewaard gebleven en heb ik dus veel meer vrijheid om te bepalen hoe de uiteindelijke foto er uit ziet. Bedenk hierbij goed dat dit soort kleuren zoals wij dat wel eens zien, vrijwel nooit rechtstreeks door je camera vastgelegd wordt … dit door de sensor die naar dat neutrale grijze gebied wil gaan. Maar als je dus in RAW gefotografeerd hebt zit die informatie nog wel in je foto, en kun je die dus zelf door je RAW bestand 'te ontwikkelen' een foto maken zoals jij het zag.

Maar het is niet alleen het verlies in de kleuren, het is ook verlies in scherpte als je je camera een bewerking naar Jpeg laat doen.

Hieronder weer 2 foto's waarbij de ene een RAW foto is, zonder bewerking omgezet naar Jpeg (Links). En de andere foto is een Jpeg door de camera opgeslagen (Rechts). Op dit formaat zie je niet zo veel verschil, behalve het kleurverschil.

Maar ga ik nu een detail stukje uit de foto pakken, en dat op 100% uitvergroot plaatsen. Dan zie je ineens heel veel verschil in de detaillering.

Links is een 100% uitvergroting uit de RAW foto. En rechts staat een 100% uitvergroting uit de Jpeg foto.

Hier nogmaals, links een 100% uitvergroting uit een RAW foto, en rechts een 100% uitvergroting uit een Jpeg foto.

Het mag duidelijk zijn waarom vele mensen kiezen voor het fotograferen in RAW, niet alleen heb je de volledige informatie die je beeldsensor afgeeft waardoor je volledige vrijheid hebt om zelf je foto te bewerken naar het beeld wat jij voor ogen hebt.

Ook blijft er veel meer detail behouden van je beeld als je in RAW fotografeert. En dat is dan ook de reden waardoor een RAW bestand op je geheugenkaartje veel groter is als de Jpeg. Van mijn camera, een Nikon D300s met 12,3 MP is een gemiddeld RAW bestand 14 MB. Als ik mijn camera een Jpeg op laat slaan is die foto nog maar 4 MB. Dat is dus 10 MB verschil en die informatie die in die 10 MB opgeslagen zit in mijn RAW bestand ben ik gewoon kwijt als ik een Jpeg laat opslaan. In die verloren 10 MB zit wel belangrijke informatie, met name in de kleurdiepte, maar ook in de detaillering. Zo op het eerste oog is het misschien niet zo belangrijk, maar later misschien wel. Voor mij is het een reden om altijd in RAW te fotograferen, en zo dus het maximale uit mijn camera en foto's te kunnen halen.

Twijfel jij of je Raw foto's kunt maken met jouw camera? Kijk eens in de handleiding of duik eens dieper in de menu's van je camera.

Een lijstje met wat RAW extensies is: