Er is een bepaalde snelheid waaronder een vliegtuig niet in staat zal zijn om voldoende kracht te creëren om te blijven vliegen. Het maximale werksnelheidsprofiel daarboven bepaalde lucht rond de vleugel van een vliegtuig bereikt supersonische snelheden, waardoor de structuur buiten de systeemgrenzen wordt benadrukt. De kraamsnelheid van een vliegtuig stijgt naarmate de hoogte stijgt, omdat de lucht dun wordt en het vliegtuig hoger moet reizen om zijn hoogte te behouden. Hoewel het maximale operationele Mach-getal ongewijzigd blijft, daalt de absolute maximale snelheid die een vliegtuig kan vliegen naarmate het een bepaalde hoogte bereikt, omdat de snelheid van het geluid vertraagt als de temperatuur daalt en dus naarmate de hoogte stijgt. Verschillende soorten vliegtuigen hebben verschillende optimale operationele Mach-nummers sommige vliegtuigen zijn „natuurlijk” sneller dan andere. Met name zijn jets sneller dan propellers.

De windsnelheid is een ander aspect dat van invloed is op hoe snel een vliegtuig reist. De snelheid waarmee een vliegtuig ten opzichte van de lucht reist, wordt niet beïnvloed door windrichting en snelheid. Ze hebben een impact op de landingssnelheid van het vliegtuig, of hoe snel het gaat in vergelijking met de grond. Ze zijn vaak de belangrijkste factor om te bepalen hoe lang een vlucht duurt.

Vliegtuigen rijden niet met hun maximale snelheden. Vliegen op snelwegsnelheden is behoorlijk verspillend in termen van brandstofverbruik. Het zou de luchtvaartmaatschappijen honderden dollars meer kosten, waardoor de ticketkosten stijgen. De hoeveelheid geld die door de luchtvaartmaatschappij of de klanten wordt uitgegeven, komt niet overeen met de tijd die wordt bespaard door op topsnelheid naar de locatie te rijden.

Dit is niet haalbaar voor passagiersvervoerende commerciële vliegtuigen. De omtrek van de planeet is 24901 mijl. Om het in één dag rond de aarde te bereiken, zou het vliegtuig met een snelheid van ongeveer 1040 mijl per uur moeten reizen. Een hedendaagse jet zou dit kunnen doen, maar de meeste commerciële vliegtuigen vliegen ongeveer 500 tot 550 mijl per uur. De moderne langste rechtstreekse vluchten van vandaag gaan tussen 8000 en 9500 mijl in 16 tot 18 uur. Zulke lange vluchten zijn behoorlijk stressvol voor de piloten. Ze verdelen meestal vliegverantwoordelijkheden over vier personen en rusten tussen stints.

De meeste commerciële vluchten en jetliners vliegen met 150 tot 175 mijl per uur. Meestal geldt: hoe kleiner het vliegtuig, hoe langzamer het moet opstijgen. Dit komt door het feit dat kleinere vlakken lichter zijn, waardoor minder snelheid en energie nodig zijn om op te stijgen. Een klein passagiersvliegtuig kan opstijgen met snelheden van minder dan 100 mph, en sommige kunnen zelfs opstijgen onder 50 km/u. Het soort en de massa van het vliegtuig hebben geen invloed op de startsnelheid. Windsnelheid, gemiddelde buitentemperatuur en luchtdichtheid zijn de bepalende factoren. Bij een tegenwind is het opstijgen moeilijker. De achterkant en vleugels van het vliegtuig missen de aerodynamica die nodig is om lift te produceren.