Import rundveemest explosief gegroeid
De import van rundveemest is de afgelopen vijf jaar met 105,3 procent toegenomen, terwijl de export van rundveemest met 28,9 procent afnam in diezelfde periode. Dat lijdt ertoe dat in de eerste negen maanden van 2024 72.311 ton rundveemest meer is geïmporteerd dan geëxporteerd.
Van 2019 tot en met 2022 groeide de import van rundveedrijfmest met 70.865 ton, oftewel met 128,3 procent. Terwijl in diezelfde periode de export met 53,6 procent afnam, waardoor het mestoverschot opliep tot 99.334 ton in 2022. De laatste twee jaar is er een trendbreuk zichtbaar waarbij de import afneemt en de export groeit. Totale mestoverschot
Het verloop van de import en export van rundveemest van 2019 tot en met 2024.
Worden alle mestsoorten bij elkaar opgeteld, dan overtreft de export de import ruim. In de eerste negen maanden van dit jaar exporteerde Nederland 2.181.203 ton mest en daar stond een import van 482.295 ton tegenover. Met de import is bijna 1,78 miljoen kilo fosfaat en bijna 3,75 miljoen kilo stikstof gemoeid. Het betekent dat tegenover elke 100 kilo aan fosfaat die vanuit Nederland wordt uitgevoerd een invoer van 7,5 kilo staat. Voor stikstof is die verhouding 15,2 kilo invoer op 100 kilo uitvoer, rekent het NCM voor op haar site.
Ook import pluimveemest loopt flink op
Opvallend daarbij is dat niet alleen de import van rundveemest explosief steeg, ook de import van pluimveemest steeg van 2019 tot en met 2024 met 124,5 procent. Daar tegenover staat een importdaling van paardenmest en varkensmest met respectievelijk 52,9 en 36,9 procent.
Massale mestfraude als ‘tijdelijke’ oplossing; Wiersma doet er niets aan
Mestfraude, het illegaal dumpen van overtollige mest en dat verdoezelen door te sjoemelen met de mestboekhouding, is echter een structureel probleem in de landbouw. Onder invloed van de landbouwlobby heeft de Nederlandse politiek het probleem nooit serieus willen aanpakken. Op de inspectiediensten RVO en NVWA is door vorige kabinetten zwaar bezuinigd en dit kabinet heeft nieuwe bezuinigingen aangekondigd.
Hoewel landbouwkoepel LTO en Wiersma’s partij eerder dit jaar moord en brand schreeuwden over de overvolle mestkelders van veehouders, zijn die volgens een NOS-bericht van donderdag nu op mysterieuze wijze toch geleegd. BBB-leider Caroline van der Plas zegt tijdens het mestdebat ook dat volle mestkelders ‘niet zo’n groot probleem’ meer zijn. CDA-Kamerlid Eline Vedder heeft uitgerekend dat Nederlandse boeren dit jaar sowieso met 200 duizend volle vrachtwagens mest blijven zitten. Waar die 200 duizend vrachtwagens overtollige mest dan zijn gebleven, is een raadsel.
Wiersma noemt de verlenging van het mestuitrijseizoen en opslag in mestbassins als verklaring, maar dat roept nog meer vragen op. Verlenging van het uitrijseizoen (boeren mochten twee weken langer mest uitrijden dan normaal) verhoogt niet de maximale hoeveelheid mest per hectare waaraan boeren gebonden zijn. En in mestbassins en mestsilo’s kun je geen 200 duizend volle vrachtwagens mest kwijt. Zoals de NOS voorzichtig oppert, en een LTO-bestuurder daarop niet volmondig ontkent, is een deel van die mest de afgelopen maanden al illegaal gedumpt.
Kartelafspraken
Fraude wordt nog aantrekkelijker door de forse stijging van de afvoerprijzen. Holman vraagt Wiersma een onderzoek in te stellen naar mogelijke kartelafspraken onder mestverwerkers, die volgens hem in gezamenlijk overleg de prijzen opdrijven en zo over de rug van de melkveehouders grof geld verdienen aan de mestcrisis.
Nog een fraudesignaal: de website melkvee.nl publiceerde deze week cijfers waaruit blijkt dat de import van rundveemest de afgelopen jaren enorm is toegenomen. Nederland importeert dit jaar zelfs meer dan twee keer zoveel rundveemest als het afvoert. Holman heeft daar desgevraagd een mogelijke verklaring voor: door mest vanuit België naar Nederland te importeren, kunnen mesthandelaren tot wel 20 procent fosfaat en nitraat uit mestboekhoudingen ‘wegtoveren’. Die vorm van mestfraude is blijkbaar lucratieve handel.
Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren) verwijst dan naar een rapport van de inspectiediensten RVO en NVWA, waarin staat dat de pakkans zeer klein is. ‘De financiële prikkel om te frauderen is levensgroot. Het lijkt erop dat de minister doelbewust aanstuurt op mestfraude als oplossing. Ze zegt wel dat boeren zich aan de regels moeten houden, maar tegelijkertijd weet ze: ze gaan gewoon frauderen en er is geen haan die ernaar kraait.’