Hoe geweldig dat ons brein ook is, het kan vaak de reden zijn voor enkele van de fouten die we dagelijks maken. Zo blijkt dat ons brein constant probeert te voorspellen hoe de wereld werkt. En de problemen beginnen wanneer de interne beelden van de wereld die het brein heeft gemaakt niet meer overeenstemmen met de realiteit. Laten we eens kijken naar de blunders en vooroordelen die kunnen vermeden worden vanaf het moment dat we ons bewust worden van hun bestaan. Zo haal je het meest uit je stel hersenen!
1. De keuzeparadox
Verrassend genoeg geven mensen de voorkeur aan minder mogelijkheden om uit te kiezen dan een heel scala aan opties. Wanneer er veel opties bestaan om uit te kiezen, wordt de mogelijkheid om een beslissing te nemen verlamd. Dit fenomeen werd bewezen door het jam-effect. Bij het zien van heel wat potten met jam, ging slechts 3 procent van de klanten effectief over tot een aankoop. Wanneer het aantal potten gelimiteerd was, kocht 30 procent van de klanten iets.
Om deze paradox te vermijden, zouden klanten niet bang mogen zijn om een keuze te maken terwijl de verkopers niet moeten overdrijven met hun aanbod zodat mensen niet verlamd geraken.
2. Voorkeur voor bevestiging
Mensen zullen sneller iets als waarheid aanvaarden als het hun eigen veronderstellingen bevestigt. Dit vooroordeel is gevaarlijk omdat het ons weerhoudt van een objectieve evaluatie van de gebeurtenissen en van het zoeken naar meer informatie wanneer het bewijs bevestigt wat we tot op dat moment hebben geloofd. Van dit fenomeen wordt gretig gebruik gemaakt op de sociale media, waar de informatie gefilterd wordt op basis van je voorkeuren: we zien enkel de informatie waar we kunnen mee akkoord gaan.
3. Focuseffect
Volgens psychologen is het meest memorabele deel van de ervaringen uit ons verleden met betrekking tot het object in kwestie verantwoordelijk voor onze beslissingen. Andere stukjes informatie worden eenvoudigweg genegeerd. Dit vooroordeel wordt het 'focuseffect' genoemd.
Een onderzoek in 1998 heeft aangetoond dat dit effect een invloed heeft op de manier waarop we dingen waarnemen: deelnemers aan dat onderzoek geloofden onterect dat mensen uit Californië gelukkiger waren dan mensen uit het Midden-Westen, enkel gebaseerd op de informatie dat het in Californië zonniger is en tegelijkertijd de andere factoren negerend die een invloed hebben op geluk.
4. Pygmalion-effect
Het Pygmalion-effect is een term die in 1968 werd bedacht door Rosenthal en Jacobsen. Het verwijst naar de connectie tussen de verwachtingen van de anderen en onze prestaties. Studenten hebben meestal betere resultaten wanneer hun leerkrachten hogere verwachtingen hebben en creëren situaties waarin positief gedrag vaker zal voorkomen. Als je wil dat je studenten of je werknemers slagen, voorspel dan nooit mislukking!
5. Groepsdenken
Het fenomeen van groepsdenken verklaart waarom slechte beslissingen worden genomen wanneer er intelligente en hogeropgeleide mensen in de groep zitten: mensen zullen eerder hun eigen meningen onderdrukken dan het risico te nemen een conflict te veroorzaken. Interessant weetje, deze term werd voor het eerst bedacht in de context van politieke beslissingen die verschrikkelijke gevolgen hadden. Groepsdenken kan enkel vermeden worden wanneer de leider van de groep hiertoe de nodige maatregelen neemt, zoals iemand aanduiden die alles kritisch gaat evalueren of experten van buiten de groep om hun mening vragen bij belangrijke discussies.
6. De illusie van het zwemmerslichaam
De illusie van het zwemmerslichaam is het gevolg van verwarrende selectiefactoren met de resultaten van zware training, of globaler, de verwarring van de oorzaak en het resultaat.
Niemand krijgt een zwemmerslichaam enkel door hard te trainen - zwemmers kregen een goede fysiek door Moeder Natuur en ze hebben daar verder op gebouwd door intensief te gaan trainen. De zelfde regel kan toegepast worden op andere situaties: bieden de topuniversiteiten het beste onderwijs of investeren ze hun tijd in het kiezen van de beste studenten om daar te studeren?
7. Patronen in dingen zien
Waarom zien we een gezicht in de maan of de vorm van een menselijk lichaam in een sinaasappel wanneer dat er duidelijk niet is? Deze illusie van het zien van een bekend patroon wordt gevormd in het tijdelijke kwabgebied van de hersenen dat verantwoordelijk is voor de herkenning van gezichten.
Dergelijke herkenningen zijn gelukkig niet zo gevaarlijk als het niet herkennen van een roofdier en blijven een bijwerking van ons vermogen om dingen te herkennen.
8. Frequentie-illusie
De frequentie-illusie is een merkwaardig psychologisch fenomeen: wanneer we een nieuw stukje informatie te verwerken krijgen of we zien een bepaald voorwerp op tv, dan zien we dat plots overal. De illusie van frequentie is verbonden met onze mogelijkheid tot selectieve aandacht. Het voorwerp verscheen daar niet plots omdat je er iets over geleerd had - het was daar eigenlijk al de hele tijd maar je had er geen aandacht voor.
9. Conditionering van de operator
Conditionering van de operator is een bekend psychologisch hulpmiddel om gedrag te wijzigen met behulp van positieve en negatieve versterking. Dankzij de conditionering van de operator weten we dat bepaalde acties bepaalde gevolgen hebben. We raken er aan gewend dat iedere keer dat we op een knop van de afstandsbediening duwen of het knopje in de lift er ook iets gebeurt.
Maar wat gebeurt er wanneer de lift kapot is of de batterijen in de afstandsbediening niet meer werken? In deze gevallen werkt de connectie niet. Wanneer we met zo'n situatie geconfronteerd worden, is onze initiële reactie om op de knop te duwen, en te blijven duwen tot het resultaat wordt bereikt.
10. Vooroordeel van aversie van verlies
Aversie van verlies is iets wat je ervan weerhoudt nieuwe dingen uit te proberen of te verhuizen uit je oude (dus vertrouwde) appartement. Voor de meeste mensen is de pijn iets te verliezen groter dan de tevredenheid die je zou kunnen ervaren bij dat nieuwe ding. Aversie van verlies kan ook verklaren waarom de bedreiging een bekeuring te krijgen beter werkt dan een mogelijke beloning krijgen.
11. Self-serving bias
De meeste mensen hebben de neiging om hun mislukkingen af te schuiven op externe factoren en hun succes wijten ze dan aan hun eigen karakter. Voor mensen met een laag zelfbeeld kan dit omgedraaid worden. Beide types van gedrag zijn gekend in de psychologie en zijn anti-productief. Om het vooroordeel van de zelfbediening te vermijden, zouden mensen zich hiervan bewust moeten zijn om hun gedrag te corrigeren en om vriendelijker te zijn voor zichzelf op het moment dat ze falen.
12. Kleurenpsychologie
Zwart is de populairste kleur voor telefoons, en meteen daarna valt de keuze meestal op wit. De kleur die we kiezen zegt heel veel over onze persoonlijkheid. Volgens psychologen kiezen we 80 procent van de tijd onbewust voor een kleur. Meer nog, andere mensen besteden aandacht aan de keuze van hun kleuren. Als je wil opvallen, kies dan geen witte of zwarte telefoon. Een zwarte telefoon geeft aan dat je iemand bent die meedoet met de rest en als je voor een wit exemplaar kiest ben je bang om risico's te nemen.
Bron: brightside.me
Foto's: pixabay
