De #klimaatcrisis gaat de planeet harder treffen dan tot nu verwacht werd. Meer dan een miljard mensen zullen moeten verhuizen naar andere delen of zien te overleven in ondraaglijke hitte. Een derde deel van het nu nog bewoonbare aardoppervlak zal net zo heet worden als de warmste delen van de Sahara. Door de opwarming van de aarde slinkt de zogeheten ‘klimaat niche’, de gebieden waar de mensheid tot nu toe goed kon gedijen. In de komende 50 jaar zal er meer veranderen dan in de afgelopen 6000 jaar.

Het afschrikwekkende scenario komt naar voren in een studie die gepubliceerd is in Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), het tijdschrift van de Amerikaanse academie van wetenschappen. De ramp zal zich volgens de onderzoekers voltrekken als de uitstoot van broeikasgassen blijft toenemen.

De auteurs zijn volgens eigen zeggen “ondersteboven” van de uitkomsten. “De cijfers zijn verbijsterend,” aldus Tim Lenton van de Exeter University tegenover The Guardian. “Ik heb eerder kantelpunten in het klimaat onderzocht en die worden al snel als apocalyptisch gezien maar dit komt veel harder aan. Dit maakt de dreiging duidelijk in menselijke voorwaarden.”

De onderzoekers keken niet naar de gevolgen voor de economie of natuurkundige vraagstukken maar naar de consequenties voor de menselijke leefomgeving. Het overgrote deel van de mensheid heeft altijd gewoond in regio’s waar de temperatuur gemiddeld tussen de 6 en 28 graden Celsius is. Dat zijn ideale omstandigheden voor zowel de gezondheid als voedselproductie.

Die delen zullen een veel hogere stijging van temperaturen meemaken dan de gemiddelde warmte op aarde: 7,5 graad bij een wereldwijde stijging van 3 graden. Een dergelijke verhoging wordt volgens scenario’s aan het einde van deze eeuw bereikt. Het zou betekenen dat ongeveer 30 procent van de wereldbevolking een stijging naar de gemiddelde temperatuur meemaakt tot 29 graden. Dat komt nu buiten plekken als de Sahara zelden voor.

Volgens prof Marten Scheffer van de Wageningen Universiteit is een dergelijke temperatuur gewoon onleefbaar. “Er zijn grenzen aan hoezeer mensen zich kunnen aanpassen. Als je genoeg geld hebt kun je airconditioning gebruiken en voedsel in laten vliegen. Maar dat is voor de meeste mensen niet het geval.”

Aangezien de bewuste gebieden ook dichtbevolkt zijn wordt een enorme migratiestroom naar leefbaarder gebieden verwacht. De auteurs stellen dat het noodzakelijk is dat regeringen samenwerken om de problemen van klimaat en migratie samen op te lossen. “Om onze kinderen te beschermen tegen de enorme sociale spanningen die de verandering met zich mee kan brengen,” aldus Xu Chi van de Nanjing University.

Groot deel planeet wordt binnen 50 jaar onleefbaar door hitte