Kunstwerk van 7.000 kledingstukken
In het Griftpark in Utrecht werd dit weekend een kunstwerk neergelegd van 7.000 roze, rode en paarse kledingstukken. Kunstenaar Pet van de Luijtgaarden wil hiermee aandacht vragen voor fast fashion. Tien jaar geleden maakte hij ook al een ‘Cirkel van Kleding’, toen bij het Kröller-Muller Museum.
Maar het probleem is sindsdien nog veel erger geworden, vertelt hij aan RTV Utrecht. “We moeten echt duurzamer met kleding omgaan. Deze kleding hebben we in een maand tijd verzameld. Dan zie je maar weer hoeveel kleding er weggegooid wordt.”
Is het niet tijd voor vliegschaamte voor de kledingindustrie?
Luchtvracht is handig om spullen snel te vervoeren, bijvoorbeeld medicijnen of eten dat anders bederft. Voor bedrijven die hun bezorgtijd zo kort mogelijk willen houden, zoals met ultrafastfashion, blijkt luchtvracht ook een uitkomst. Zakenblad Forbes onthulde in mei dat Shein en Temu net zoveel spullen per vliegtuig verschepen als het equivalent van 88 Boeing 777-vluchten. Per dag. Maar kleding vergaat niet en is prima te vervoeren met containerschepen.
Niet alleen de Chinese ultrafastfashionmerken vliegen kleding de wereld over, maar ook de meeste grote modeketens. Inditex, het moederbedrijf van Zara, Bershka, Pull & Bear, Massimo Dutti en nog meer bekende kledingketens. Officieel streeft Inditex naar „meer klimaatvriendelijke kleding” en nog een reeks andere groene doelen. Eén doel is in elk geval heilig voor Inditex: die van de korte keten. Inspelen op de laatste trends en als het nodig is kleding binnen een paar weken van ontwerp in de winkel krijgen.
Inditex produceert in fabrieken in Spanje, Portugal en Turkije, dus een (onbekend) deel van de kleding gaat gewoon over de weg. Maar het bedrijf werkt ook met fabrieken in Azië. „Inditex vliegt volgens onze berekeningen ongeveer een derde van de kleding die wordt gemaakt in fabrieken in Bangladesh naar Spanje”. „Daar staat een enorm logistiek centrum op het terrein van een vliegveld. Wil Inditex de kleding vervolgens naar landen als Mexico, de VS of Japan sturen, dan doen ze dat volgens de gegevens die wij konden vinden bijna altijd met het vliegtuig. Zo is het mogelijk dat sommige kledingstukken zelfs twee keer in het vliegtuig hebben gezeten.”
Een medewerker van Inditex zegt in een documentaire van een lokale tv-zender dat op het Spaanse Zaragoza-vliegveld wekelijks rond de 32 luchtvrachtvluchten worden afgehandeld voor Inditex, met ongeveer 100 ton kleding aan boord. Is dat echt nodig?
Buiten Inditex zijn er nog tal van voorbeelden te noemen. Follow the Money achterhaalde eerder deze zomer dat zelfs ‘duurzame voorloper’ Patagonia ongeveer 5 procent van zijn kleding per vliegtuig verzendt.
Ook andere modemerken zijn er niet vies van. Public Eye noemde eerder Fast Retailing (bekend van Uniqlo), yogamerk Lululemon en Victoria’s Secret als grootverbruikers van luchtvracht. De prijs van luchtvracht ligt ongeveer vijf keer hoger dan zeevracht, aldus analiste Zhang. Ze noemt het voorbeeld van een kilo luchtvracht van Hongkong naar Nederland, dat kost 4,5 dollar per kilo. Zulke prijzen schrikken modemerken dus niet af.
Een andere prijs is er ook, namelijk die de planeet moet betalen. Hoeveel schadelijker is luchtvracht in vergelijking met zeevracht? Voor het antwoord op die vraag verwijst Public Eye naar een studie van het Hamburgse milieuadviesbureau Systain, dat een berekening maakte van de CO2-voetafdruk van één specifiek shirt met lange mouwen. De broeikasgassen die werden uitgestoten bij het transport van dat shirt waren in dat scenario veertien keer hoger als het door de lucht werd vervoerd, dan als het grotendeels over zee werd verscheept.
Nederlanders kopen rond de vijftig nieuwe kledingstukken per jaar. Dat zijn jaarlijks vele honderden miljoenen kledingstukken in totaal. De almaar groeiende mode-industrie is naar schatting verantwoordelijk voor 10 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.
Daarbij zit veruit de grootste vervuiling niet in het transport, maar in het productieproces. Zoals het telen en verven van katoen. Vergeet ook niet dat kleding grotendeels uit plastic bestaat (herkenbaar op het label aan termen als polyester, nylon of elastaan). Plastic wordt gemaakt uit aardolie. Transport krijgt daarom weinig aandacht als het gaat om vervuiling in de kledingindustrie,. „Er wordt gedacht: transport is maar een paar procent van de uitstoot. Maar dat percentage loopt op als je kleding via de lucht vervoert.” „De vraag is: gaan we dit aanpakken, of laten we alles simpelweg aan de markt over?”
Moeten we nou per se een jurkje zo snel willen overvliegen uit een fabriek in China? Kan dat niet nog heel even wachten, of ergens lokaal worden gekocht?”
Bij Shein en Temu speelt ook nog mee dat goederen onder de 150 euro helemaal belastingvrij mogen worden ingevoerd. Niet toevallig werkt de Europese Commissie volgens de Financial Times aan een plan om die vrijstelling te schrappen. De Europese Unie is overrompeld door de immense hoeveelheden goederen: vorig jaar werden 2,3 miljard spullen en kleren onder de belastingvrije grens van 150 euro ingevoerd. Komt in de toekomst, naast het wasvoorschrift en de kledingmaat, ook een vliegtuigsymbooltje op het label van onze truien en shirts?
Voor een beetje meer vliegschaamte binnen de mode-industrie zou het kunnen helpen.
#kleding #facion #mode Bron: nrc