Leijpark013

@leijpark013 · 24 Dec 2022

Follow Following

Leijpark013 Blauwe ertsbij.

Leijpark013
Gepubliceerd door Thierry P. Dinjens  ·

  
Oud worden. Voor de mens een eeuwige wens (mits gezond) en voor de dierenwereld gekoppeld aan nut. Heeft een dier dat gedaan wat het moest doen in het proces van de voortplanting, dan kan het met een gerust hart sterven en doet dit vaak ook. Vooral in de insectenwereld zien we vaak sterfte van volwassen dieren na het leggen van de eieren of zelfs maar het bevruchten ervan. In de wereld van de bijen leven de darren (mannetjes van honingbijen) tot zij paren met de koningin en daarna wacht hen een gewisse dood. Bij solitaire bijen (bijen die niet in een zwerm of korf leven, maar het alleen moeten rooien in het leven) leven de mannetjes vaak niet meer dan enkele dagen. In die paar dagen bevruchten zij één of meerdere vrouwtjes en dan zit hun levenstaak erop. De gewoonste zaak van de wereld is hun sterven.
Maar zoals u inmiddels van ons gewend bent is daar altijd weer die uitzondering die de regel bevestigt. En deze vinden we terug in, uiteraard, het Leijpark: de Blauwe ertsbij.
Deze vrij kleine bijen, hooguit zeven millimeter groot, houden er een rustig leventje op na. Zij nestelen in de holle stengels van bramen en vlieren. Het vrouwtje verzamelt stuifmeel bij een groot aantal bloemen zoals kleine ratelaar, slangenkruid en muizenoor. Dit stuifmeel wordt achtergelaten in de holle stengels met een eitje erbij en de larve heeft hier voldoende aan om te overleven tot zij zich verpopt en zelf een volwassen ertsbij wordt. Tot nu toe niet veel bijzonders te bespeuren.
Maar dan komt de verrassing: de Blauwe ertsbij gaan overwinteren. Maar niet alleen de vrouwtjes vertonen dit gedrag, maar ook een deel van de mannetjes! Zij trekken zich terug in precies dezelfde holle stengels waarin zij hun nesten gemaakt hebben of zoeken overwinteringsplekjes in andere stengels van dezelfde bramen en vlieren. Een aantal soorten ertsbijen kruipt bij elkaar in de winter, maar de Blauwe ertsbij overwintert het liefst alleen. Het rare is dat meer dan de helft van de overwinterende ertsbijen die bij onderzoek zijn aangetroffen mannetjes waren. Dit betekent dat ertsbijen meer dan een jaar oud kunnen worden. Voor vrouwtjes is dit al niet te doen gebruikelijk, maar voor mannetjesbijen is het ronduit uniek.   En er is iets voor te zeggen: Mannetjes die de winter overleven kunnen zodra het zonnetje begint te schijnen in vroeg april, meteen weer voor een nieuwe generatie zorgen, aangezien dan ook de vrouwtjes wakker worden. Overwinteren als volwassen insect kan de kans op overleven vergroten dan wanneer je de winter doorbrengt als (weerloos) eitje. Toch is dit gedrag bij alle andere inheemse bijen niet gekend. In de ontwikkeling van bijen door de miljoenen jaren heen is er blijkbaar een soort die liever oud wordt (voor bijenbegrippen) dan zich opoffert als simpel een individu gemaakt om te paren. Hoe dit precies werkt en waarom juist de Blauwe ertsbij dit gedrag vertoont zal nog jaren van studie eisen, maar feit is dat het voor deze soort werkt.
Wij troffen de kleine Blauwe ertsbij aan in het goudgele hart van een margriet, waarschijnlijk druk bezig met het verzamelen van nectar of stuifmeel. Nu wij weten dat we hier met een 'oudje' te maken hebben, zijn wij met nog meer respect vervuld dan wij reeds waren. Het is en blijft een eer om te aanschouwen hoe uniek elke soort is; uniek in leven en overleven in, waar anders: het Leijpark.

#blauweertsbij