Leijpark013

@leijpark013 · 24 Dec 2022

Follow Following

Leijpark013 Havik

Gepubliceerd door Thierry P. Dinjens  · 22 december om 18:00  ·
Laten we wel wezen: het Leijpark is, met alle prachtige wezens die we er aantreffen, bovenal natuurlijk een park van vogels. We hebben het aan de Tilburgse bioloog Henk Moller Pilot te danken dat we de enorme vogelrijkdom van het park grotendeels in kaart hebben. Dat neemt niet weg dat tijden veranderen en de vogelwereld ook. Sommige vogels, die er ruim veertig jaar geleden nog uitbundig waren, blijven nu weg, terwijl andere vogels destijds enkel een enkel keertje over het Leijpark heen vlogen, terwijl zij nu in het park zelf worden waargenomen, uiteraard door onze eigen Leijparkfotograaf Henk de Winter. Een dergelijke vogel is de prachtige Havik.
Je zou de Havik kunnen omschrijven als een uit de kluiten gewassen sperwer; ze is echter veel sterker, groter en haar poten zijn dikker.
Het is lange tijd niet goed gegaan met de Havik in ons land. Ontbossing was een belangrijke oorzaak. De Havik bouwt haar nest het liefst in grote hoge bomen, maar wij laten bomen niet vaak meer groot groeien. En: hoge bomen veroorzaken al snel 'overlast' vanwege valgevaar (als ze scheef gaan hangen) of hun bladeren geven overlast; gevallen bladeren worden door ons mensen gezien als rotzooi en we hakken liever een boompje om dan dat we ieder jaar met hark en bladblazer aan de slag moeten. Je kunt het ook gewoon luiheid noemen toch? Bovendien wordt er veel bos gekapt om akkerland te creëren. Ter compensatie worden er wel weer bomen aangeplant, maar vel minder dan dat er gekapt wordt en een aangeplante boom doet er vele jaren over om het nest van de Havik te kunnen dragen.
Een andere oorzaak van het verdwijnen van de Havik is het gebruik van pesticiden in de landbouw. Gif stapelt zich op in gewassen, prooidieren zoals duiven en konijnen krijgen deze gifstoffen binnen  en uiteindelijk stapelt het gif zich op in het roofdier dat konijnen en duiven eet: de Havik. Deze laatste legt uiteindelijk het loodje. Schandalig eigenlijk, welk een prachtige vogel hebben we eigenlijk op deze wijze teruggedrongen?
De Havik dankt haar naam aan het Oudnoorse 'haukr' wat de grijper betekent. Zij is de vogel die wegneemt en dat doet zij op onnavolgbare wijze. Als een volleerd navigator kan een Havik in een bos op volle snelheid tussen de bomen heen vliegen, als een Olympische slalomskiër. In haar vlucht kan zij prooidieren verrassen, zoals eekhoorns die zich tussen de takken van hoge bomen veilig wanen. Het vrouwtje van de Havik vangt grotere prooien dan het mannetje; zij is zelf een stuk groter en kan konijnen en zelfs kleine ganzen vangen. Het mannetje houdt het bij spreeuwen, duiven en andere zangvogels en soms ook muizen. Nu kan een vogel in de volle vlucht geslagen (gegrepen) worden, muizen lopen op de grond en net ernaast gegrepen kan betekenen dat de muizen ontsnappen. Maar dat is buiten de Havik gerekend; een vrij onbekende eigenschap van de Havik is namelijk dat zij op de grond heel aardig kan sprinten! Dus als hij eventjes ernaast zit, dan spurt hij er gewoon achteraan, vaak met succes!
De terugkeer van de Havik mogen we alleen maar koesteren. Het is niet zo vreemd dat zij zich in het Leijpark laat bewonderen. Daar zijn nog hoge bomen, daar zijn prooidieren genoeg en daar zijn vooral geen gifstoffen. Deze prachtige vogel zou eigenlijk tot ambassadeur van het Leijpark moeten worden uitgeroepen met als motto: Schoonheid keert terug daar waar de mens haar waardeert. En dat is zeker zo in het Leijpark, waar echte juweeltjes zich openbaren, keer op keer maar weer. De Havik heeft in elk geval ons gegrepen. U ook?


#havik