Leijpark013

@leijpark013 · 21 Feb 2023

Follow Following

Leijpark013 Hengel

Geschreven door Thierry P. Dinjens  ·
2 d
  ·
In het Leijpark treffen we een bijzondere plant aan. De stengels van de plant zijn gebogen, als een vishengel waar een flinke vis aan hangt. Aan de typische vorm van de stengels dankt de plant haar naam: Hengel.
Hengel is om meerdere redenen interessant. De plant heeft mooie diepe gele kelken die bezocht worden door hommels. Gek genoeg kan Hengel daar groeien waar de bodem vol afgestorven blad ligt of bedekt is door tapijten van mos. Je zou zeggen dat er juist daar weinig voedingsstoffen zijn. Hengel kiemt in de herfst, vaak in november. Veel kruiden liggen dan reeds zieltogend ter aarde, maar Hengel niet. Deze plant heeft namelijk een listige manier om aan voedsel te komen. Ze heeft groene bladeren, dus aan fotosynthese (koolstofdioxide met behulp van zonlicht omzetten in glucose) doet ze zelf. Maar Hengel heeft ook mineralen nodig en die moeten uit de grond komen. Dus wat doet ze? Onder de grond gaan haar wortels op zoek naar de wortels van een eik, berk of bosbes. Daar eenmaal aangekomen drinken haar wortels mee van het mineraalrijk water dat de ‘gastwortel’ uit diepere grondlagen naar boven haalt. Pure diefstal dus!
Eenmaal uitgegroeid tot volwaardige plant gaat Hengel zaden vormen. Dat levert een volgend probleem op, want haar zaden zijn zo zwaar dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat zij door de wind zullen worden verspreid. De zaden hebben ook geen weerhaakjes waarmee ze zich in de vacht van een dier kunnen vastklemmen. Dus: Wat te doen? Hengel heeft het antwoord gevonden. Haar zaden zitten in een omhulsel, een soort zoet vruchtje. Mieren vinden dit een heerlijke zoete lekkernij en slepen de vruchtjes mee naar hun nest. Daar worden ze opgepeuzeld, maar de zaden worden door de mieren uit hun nest geknikkerd. Prima, want daar kan het zaad van Hengel ontkiemen. We vinden Hengel  dus vaak in de buurt van mierenhopen. Veel zaden worden onderweg door de mieren verloren, dus Hengel kan ook op plaatsen voorkomen waar geen mierennest in de buurt is. Zolang er eiken of berken zijn is dit geen enkel probleem.
Hengel is een inheemse plant die we reeds kenden in de Middeleeuwen. Toentertijd lagen er in de weilanden kleine zogeheten geriefbosjes. Een groepje bomen bij elkaar waar de boer haardhout van oogstte en hout om gereedschap van te maken. Eiken, brem, zoete kers en haagbeuk waren soorten die we aantroffen in zo’n bosje. Ze leverden hout, vruchten en een schaduwplek voor het vee op. Hier vonden we ook Hengel, door de aanwezigheid van eiken. Omdat de bloemen van Hengel geel zijn dachten de boeren dat de boter, gemaakt van de melk van koeien die juist daar graasden, rijke vette boter was. In de praktijk is het omgekeerde waar: de zaden van Hengel bevatten een verdovende stof waardoor de melk niet lekker smaakt. Geen geschikte melk om boter van te karnen.
In het Leijpark vinden we Hengel terug nabij een zomereik. Logisch, daar is ze ondergronds voedsel aan het stelen! Het is haar, door haar rijke geschiedenis en haar schone bloemen, vergeven. Hopelijk denkt de eik er ook zo over.

#park #hengel