Leijpark013

@leijpark013 · 25 May 2021

Follow Following

Leijpark013 Kniptorren

Leijpark013
Gepubliceerd door Thierry P. Dinjens  · 21 uur  ·
De ritnaald. Het woord klinkt als een in de vergetelheid geraakt ambachtelijk gereedschap, maar niets is minder waar. De ritnaald is een probleem, een groot probleem voor menig landbouwer. De landbouw in ons land ligt toch al onder vuur omdat er vrijwel enkel nog sprake is van monocultuur waarbij gebruik gemaakt wordt van een groot arsenaal aan chemische bestrijding, maar er zijn ook daadwerkelijk bedreigingen waarop nog geen passend antwoord gevonden is en één van die bedreigingen is de ritnaald. Wat is het dan? De ritnaald is een insect, meer bepaald een larve die onder de grond leeft en gaten boort in de wortels en stengels van gewassen. Witlof, aardappel, ui, graan, bieten en nog veel meer gewassen lijden schade en daarmee, de boeren. Voordat de larven volwassen zijn kunnen ze tussen drie en vijf jaar in de grond leven en daar onnoemlijk veel schade aanrichten. Om de gewassen te beschermen en toch de wereld niet verpesten met chemische, giftige bestrijdingsmiddelen, wordt steeds vaker gebruik gemaakt van zogeheten ‘biostimulanten’. Dit zijn middelen die de weerbaarheid van planten versterken. Zij doden niet de belager, maar maken de plant en ook de bodem sterker. Een geweldige manier om ritnaalden te bestrijden en tegelijkertijd te werken aan een gezonder milieu.
Wat heeft dit alles met het Leijpark te maken?  In het Leijpark komen we het volwassen dier tegen: de kniptor. Kniptorren zijn kevers die weliswaar kunnen vliegen, maar niet uit stand. Eerst klimmen zij naar de top van een grashalm of bloem en aldaar spreiden zij de dekschilden, zodat de tere vleugels eronder uit komen. Het is echter zo dat kniptorren op het menu staan van vogels. Zodra ze belaagd worden door een vogel en ze zijn niet in staat om meteen op de vleugels te gaan, dan laten zij zich als een baksteen vallen. Dit brengt een risico met zich mee; zij kunnen op hun rug terecht komen en dan zijn ze helemaal hulpeloos en kwetsbaar. De kniptor heeft voor dit scenario een uniek mechanisme voor ontwikkeld. De kever heeft een aantal karteltjes op de randen tussen het borststuk en het achterlijf. Op zijn buik heeft hij een soort uitsparing waar een pin in past die van zijn borststuk komt. Door zijn spieren aan te spannen tussen borst en achterlijf komt er druk te staan op deze pin en bij genoeg spanning knikt het lijf omhoog en wordt de kever door zichzelf getorpedeerd, de lucht in. De kever herhaalt dit trucje net  zolang tot hij weer op zijn pootjes landt. Omdat dit knikken van het keverlijfje gepaard gaat met een knippend geluid, alsof er iemand met zijn vingers knipt, is men hem kniptor gaan noemen. Een wezenlijk eenvoudig trucje dat de kever meerdere malen het leven zal redden.
Nu zijn er vele soorten kniptorren en de soort die we aantroffen in het Leijpark is de Roodaarskniptor, een veel voorkomende kever in ons land. Een specialist die iets doet wat geen enkele andere familie in het insectenrijk doet. Zo kent iedere soort een schoonheid, een specialisme of een trukendoos. Soms hebben wij er last van, vaak mogen we ons vergapen aan al die capriolen die dieren en planten uithalen om te overleven. In het Leijpark komen zij samen als in een groen circus waarin zij clown, acrobaat en zelfs toeschouwers zijn. Wij zijn er zeker toeschouwers en voor een dergelijk circus, betaal ik graag een kaartje. U ook?