Leijpark013

@leijpark013 · 07 Oct 2021

Follow Following

Leijpark013 Pitrus 7 oktober 2021

#leijpark013 #pitrus
Gepubliceerd door Thierry P. Dinjens  · 5 oktober om 18:01  ·
In het Leijpark staan planten die uiterlijk veel lijken op gras, terwijl ze het niet zijn. Deze planten noemen we russen en een mooi voorbeeld hiervan treffen we aan langs de waterkant: de Pitrus. En hoe onopvallend de Pitrus ook moge lijken, deze plant is eens heel belangrijk geweest voor ons. Maar laten we eens beginnen bij de naam. 'Pit' stamt van het gebruik om de stengel van deze plant te gebruiken als pit voor olielampjes. 'Rus' komt van het Latijnse woord 'retis' dat touw betekent.
Takken en bloemen werden opgebonden met russen, maar er was nog een heel andere toepassing die we thans veel minder zien. Vroeger hadden boerenschuren een dak van dakpannen. In het koude seizoen liep een dergelijke schuur het risico dat er slagregens of stuifsneeuw zich langs en onder de dakpannen door een weg naar binnen baanden, terwijl binnen getracht werd om het hooi of graan juist droog te houden. De boeren hebben  hier het volgende op gevonden: een bundel stro werd gedraaid en vastgemaakt en tussen de dakpannen gelegd om deze af te dichten tegen de elementen. Dat hielp, maar het had een keerzijde: muizen vinden dit soort strobundels heerlijk om nesten in te maken en na verloop van tijd vertoont het dak dan toch weer gaten. Maakte men echter de bundels van Pitrus, dan was dit niet interessant voor de muizen en bleef het dak intact en de schuur droog. Veel later, vooral in de steden, ging men over op het gebruik van mortel en kalk om de dakpannen af te werken, maar de boeren hebben heel lang vastgehouden aan Pitrus om de eenvoudige reden dat ze dit gewas konden verbouwen; veel goedkoper dan mortel en kalk kopen. Bovendien is Pitrus, als het eenmaal half vergaan is, uitstekende bemesting voor de roggeakker. Op die manier hielp Pitrus opnieuw het graan.
Als we even terug in de tijd gaan zien we nog een toepassing van de Pitrus. We mogen bedenken dat vloerkleden pas in gebruik werden genomen (bij de hoge adel) in de 13e eeuw. Daarvoor waren de vloeren kaal. Maar de Middeleeuwse mens kende niet of nauwelijks het woord hygiëne; na het eten werd alles, broodkruimels, afgekloven botten en andere etensresten, gewoon op de kale vloer gekieperd, onder het motto: dat ruimen de honden wel op. Om nu te voorkomen dat het niet één grote smeerboel werd, strooiden de mensen Pitrus op de vloer. Eén keer in de week (later vaker) was het gebruikelijk om de vloer aan te vegen en te bestrooien met nieuwe Pitrus. Zo geurde de vloer lekker en het is ook makkelijker vegen; door de Pitrus koekte er veel minder aan de vloer vast.   Pitrus heeft zo een prominente plaats in de geschiedenis van onze hygiëne.
Zelfs in de Bijbel vinden we Pitrus terug. De doornenkroon om het hoofd van Jezus werd bijeengehouden met strengen van Pitrus. Uiteraard een discutabele 'eer' te noemen, maar niet als men gelooft dat het Lijden noodzakelijk was voor onze bevrijding van de erfzonde, waardoor mens en God weer met elkaar werden verzoend. In dat geval is het voor de Pitrus een formidabele eer geweest.
In het Leijpark wijst Pitrus op de aanwezigheid van water, meer bepaald vochtig grasland. Omdat de plant het zo goed doet in een vochtige omgeving is ze tot op de dag van vandaag erg populair als vijverbeplanting.
Pitrus heeft immer de mens gediend. In tijden van honger werden zelfs haar zetmeelrijke wortels gekookt en gegeten. Ziet u? De Pitrus hoeft het niet te hebben van haar onopvallende kleine bruine bloemen, om haar toch een meer dan behoorlijke luister te geven. In stilte vertelt zij haar verhaal aan de waterkant, in het Leijpark..