Leijpark013

@leijpark013 · 19 Jan 2023

Follow Following

Leijpark013 Pluimvoetbij

Geschreven door Thierry P. Dinjens  ·
Het gaat helaas al jaren niet goed met de bijen.  Een belangrijke oorzaak hiervan is het gebruik van landbouwgif. Allerlei bloemdragende planten worden tussen de productiegewassen uitgespoten met als gevolg dat er voor bijen weinig te eten over blijft. Een antwoord daarop kwam met een explosieve toename van het aantal imkers. Veel mensen namen een paar bijenkast vol honingbijen en dachten zo bij te dragen aan de schaarste. Bijenkasten zijn makkelijk verplaatsbaar dus je kunt ze naar de bloemen toe brengen. Bijvoorbeeld: als boomgaarden in bloei staan of het koolzaad op de akkers opkomt. Dat leverde echter een nieuw groot probleem op: Honingbijen werden geduchte concurrenten om voedsel met onze wilde bijen. Van de ruim 360 soorten bijen in ons land is er slechts één als 'huisdier' te houden: de honingbij. Leuk voor ons, want wij houden er zelf vaak ook een paar potjes honing op na. Het probleem is echter dat imkers bijenvolken van wel vijftigduizend bijen loslaten op gebieden waar veel alleen levende bijen (solitaire bijen) zijn. Deze bijen krijgen er ineens een enorme stoot bijen bij die allemaal van dezelfde bloemen nectar willen snoepen. Zo vergrootten we de kansen van één soort, maar verkleinden we de kansen van al die andere bijen. En: vaak komen imkers in grote groepen op bloeiende velden af, dus we spreken over miljoenen bijen die een gebied overspoelen. De alleen levende bijen hebben het daardoor erg moeilijk.
Op een plek waar nog een grote biodiversiteit is aan bloeiende planten kunnen we nog wel veel soorten bijen vinden. Zo'n plek is het Leijpark. Hier treffen we dan ook de Pluimvoetbij aan. Deze soort wordt gekenmerkt door grote harige achterpoten (de pluimen) van het vrouwtje. Hiermee graaft zij gangen in het zand waarin ze haar eitjes legt. De pluimen zijn ook handig bij het verzamelen van stuifmeel, voedsel voor de larven; het stuifmeel blijft met het grootste gemak aan de haren plakken. De mannetjes vertonen deze pluimen niet; ze nemen niet deel aan de broedzorg en zijn er enkel voor de bevruchting van de vrouwtjes.
De Pluimvoetbij heeft een voorkeur voor zandgrond. Nu is dat in het Leijpark zeker te vinden, maar wij mensen gebruiken ook zand. Als ondergrond voor bestrating en gebouwen. Daarom treffen we deze bij ook aan tussen de stoeptegels, waar ze gangen graven in het klapzand. De gangen die het vrouwtje graaf kunnen soms wel een meter diep zijn (maar meestal is een halve meter voldoende), loodrecht omlaag met aan het einde horizontale vertakkingen, vier tot veertien, waarin zij in elke vertakking een eitje deponeert met een klompje stuifmeel erbij. De larven eten ervan, verpoppen en moeten vervolgens het hele eind naar boven zelf graven. De Pluimvoetbij lijkt zich van menselijke activiteit niet veel aan te trekken en nestelt het liefst in grote groepen, soms zelfs met duizenden bij elkaar. Het is dus geen zeldzaam verschijnsel dat de Pluimvoetbij daar nestelt waar veel gelopen wordt, zolang het een zandpad betreft. Het nest ligt bij voorkeur in het zonnetje en om nu ervoor te zorgen dat er 's nachts niet allerlei roofdieren de nestgangen in sluipen, slaapt het vrouwtje in zo'n gang. Het mannetje brengt de nacht door in bloemen. Het exemplaar dat we aantroffen in het Leijpark is heel duidelijk een mannetje, immers: de kenmerkende pluimen ontbreken. Doch zijn aanwezigheid duidt uiteraard op vrouwtjes in de nabijheid, de enige reden van zijn bestaan.
In het verleden zijn er stemmen opgegaan om bijenkasten te plaatsen in het Leijpark. Wellicht is dit geen goed idee, gezien bovenstaand verhaal. Het Leijpark kent een best aantal soorten alleen levende bijen en een aantal heeft hier reeds de revue gepasseerd. Uiteraard is dit geen oplossing voor het landelijk, zelfs wereldlijk probleem, maar het toont wel aan dat daar waar het plantenbestand divers is, meerdere soorten naast elkaar kunnen bestaan. Laten we hopen dat dit inzicht zich als een olievlek verspreidt over onze planeet; daar waar diversiteit hoogtij viert, daar is het leven goed en rijk. Het Leijpark neemt het voortouw, wie volgt?

#pluimvoetbij #park