Leijpark013

@leijpark013 · 15 Jul 2023

Follow Following

Leijpark013 Waterjuffer

Geschreven door Thierry P. Dinjens  ·
Straatverlichting, voor ons de gewoonste zaak van de wereld. Als het donker wordt dan gaan automatisch de lantaarnpalen aan. Toch was er een tijd waarin je de verlichting zelf mee moest nemen. Ver voor de tijd waarop licht kwam van zaklampen, knijpkatten en fietsverlichting, liepen de mensen over straat met lantaarns. De eerste lantaarn was een revolutionaire stap voorwaarts en liet de olielamp in het kielzog achter. Een olielamp morst, mits meegedragen, olie. Een lantaarn met een  glazen behuizing rond een kaars gaf dit probleem niet. De kaarsen van toen waren veelal niet van (de toen peperdure) bijenwas gemaakt, maar van vet. Deze zogeheten talg- of smeerkaarsen waren gemaakt van runder- of schapenvet. Het nadeel van een meegedragen lantaarn is het feit dat men enkel het gebied direct rond de persoon ermee verlicht. Men kan het licht niet richten, zoals we dat met moderne zaklampen wel kunnen. Men kwam op het idee om lantaarns op te hangen, om de zoveel meter. Zodoende werden hele straten en pleinen verlicht en de voorloper van de lantaarnpaal zag het levenslicht.
In het Leijpark leeft een insect dat ons herinnert aan lang vervlogen tijden waarin de gewone burger slechts bij nacht en ontij de straat op ging, als men ‘gewapend’ was met een lantaarn: het Lantaarntje, een veel voorkomende waterjuffer. Het dier heeft een lichtblauw borststuk, een zwart achterlijf dat bijna aan het einde ‘oplicht’ door wederom die lichtblauwe kleur. Alsof zij een lantaarn draagt aan een stok. Uiteraard geeft het ‘lantaarntje’ aan haar achterlijf niet echt licht.
Deze waterjuffer wordt overal gezien waar water is. Haar larven leven in het water en eten daar allerlei kleine diertjes, zij overwinteren zelfs in de bodem van de plan of de vijver en dan verpoppen zij boven het water. Zij kruipen uit hun oude huid (het zogeheten uitsluipen) en zijn dan volwassen insecten met vleugels. In de lucht jagen zij op allerlei kleine vliegjes die zij met smaak oppeuzelen. Echter: er is iets raars gaande. Dat licht, waar hun naam naar verwijst, is in deze tijd een aartsvijand geworden. We hebben op onze wereld namelijk te kampen met zogenaamde lichtvervuiling. Er is simpelweg teveel licht, overal. Sinds het ontstaan van onze Aarde is er één belangrijke constante factor: De dag afgewisseld door de nacht. Licht en donker. De wereld van het licht herbergt andere soorten dan de wereld van het duister. Het enige nachtlicht kwam van oudsher van de maan en de sterren. Nu echter is er overal licht. Licht van grote kassen, licht van straatlantaarns, licht van huizen, licht van bewakingssystemen, licht van auto’s; overal is licht en de natuur raakt hiervan van slag. Nachtvlinders en kevers die gewend zijn om ’s nachts te vliegen worden door roofdieren veel sneller opgemerkt. Of ze vliegen zich dood tegen het kunstmatige licht van lampen. Een insect als het Lantaarntje is gewend haar eitjes op het water te leggen. Water is in de ogen van veel juffers een glad oppervlak waarop zij zich concentreren. Asfalt waar kunstmatig licht op schijnt is ook een glad oppervlak en veel te vaak worden waterjuffers misleid hierdoor. Het gevolg is dat de eitjes geen schijn van kans hebben. Alleen al in ons buurland Duitsland, waar veel onderzoek gedaan wordt naar lichtvervuiling, is men tot de schrikbarende conclusie gekomen dat er per jaar elke zomer honderd miljard insecten onnodig sterven door lichtvervuiling. Een ongekend aantal en dat hebben we het nog slechts over één land. Reken dat even uit voor de hele planeet!
Voor het Leijpark betekent nog meer licht dus nog minder insecten en het gaat al zo slecht met de insecten van het Leijpark. Een verlicht fietspad dwars door het Leijpark aanleggen betekent de nekslag voor soorten die nu, in een relatief donker Leijpark, veilig zijn voor deze verstoring en vrede vinden in het eeuwenoude ritme van licht en donker. Maar blijkbaar is er anders besloten door mensen die zich niet bepaald ‘een groot licht’ mogen noemen. Hoelang kunnen we nog genieten van het Lantaarntje, voordat ook haar lampje uitgaat?
#park #waterjuffer