Leijpark013

@leijpark013 · 15 Jul 2022

Follow Following

Leijpark013 Wederik

Gepubliceerd door Thierry P. Dinjens  · 3 juli om 18:00  ·
Er was een tijd waarin de landbouw, ingegeven door de ontwikkelingen in de industriële sector de keuze kreeg om anders te gaan ploegen. De stoommachine was uitgevonden in 1698 reeds, maar pas in 1880 resulteerde dit in de stoomploeg. Een enorm log apparaat dat het werk kon doen van 10 ossenspannen in dezelfde tijd. In ons land bleek het gebruik van een dergelijk gevaarte niet rendabel dus wij hielden het bij het ossenspan dat later vervangen zou worden door het paardenspan. Ossen en paarden heb lang geholpen met de bewerking van onze akkers.
Nu is werken met dieren een vak apart. De twee ossen (of paarden) die in één span stonden waren twee individuele dieren, met elk een eigen karakter. Het kwam geregeld voor dat de ploeg niet vooruitkwam omdat de dieren het onderling niet met elkaar konden vinden. Als beide dieren de baas willen zijn dan komt er niet veel van ploegen. Maar boeren zouden, ook al in die tijd, geen echte boeren zijn als zij niet voor elk euvel een remedie hadden. En het hulpmiddel bij onenigheid tussen last- en trekdieren, was een plant die wij nu nog tegenkomen in het Leijpark: de Wederik.
Deze plant met gele bloemen die toen gebruikt werd om verschillende kleuren verfstof uit te winnen, werd op het juk of gareel van de ossen of paarden gelegd en had de 'magische' werking dat de dieren er rustig van werden. Zo kon het ploegen weer aanvang nemen.
Nog even uitleggen: er is een verschil tussen een juk en een gareel. Een juk is een houten balk die op de schouders der dieren ligt; het drukt de dieren als het ware naar beneden. Een gareel lag om de hals van de dieren, vergrote hun trekkracht en was een persoonlijk afgesteld werktuig. Niet elk paard is even groot en een gareel voor een os was kleiner en lager dan dit van een paard. Beide woorden, zowel de woorden juk als gareel vinden we terug in onze zegswijzen, zoals het juk dragen en in het gareel lopen. Maar dit terzijde.
De magische werking van het rustig houden van het vee en lastdieren heeft er direct mee te maken dat het kruid vliegen en dazen op afstand houdt, grote plaaggeesten van boerderijdieren. Daar eenmaal geen last meer van hebbende worden de dieren kalmer en is er beter mee te werken.
Wederik is genoemd naar 'wede' (de oude naam van de wilg) omdat de bladeren van beide soorten sterk op elkaar lijken. Wederik groeit vaak in grote groepen en men ziet dan gele bloemen zover als het oog reikt.
Er zijn verscheidene soorten en de soort die we aantreffen in het Leijpark is de Puntwederik. De bladeren van de plant zouden de koortsen verdrijven, zo ook begeerte en onkuisheid en helpen tegen wormpjes bij kinderen. Ook een bloedneus zo verholpen kunnen worden door wat blad in het bloedend neusgat te stoppen. Toch handig zo'n plantje nietwaar?
In het Leijpark trekt de plant allerlei vliegende insecten aan en dient als waardplant (een plant waar  rupsen van eten) voor allerlei nachtvlinders. Een nuttige, vooral mooie sterke plant dus, met een 'magisch' verleden. Zonder deze plant was er heel wat minder akkerland ontgonnen. Maar geen zorgen; zij was er om ons bij te staan. En uitkijkend over onze akkergewassen die dankzij de wederik lustig wortelen in omgeploegde akkers kunnen we nog slechts één ding doen: met gerust hart stoom afblazen..

#leijpark013 #wederik