Hoe werkt het butterfly effect (weleens gedacht als dit dan?)

Het butterfly, ofwel vlinder effect dankt zijn naam aan het meest bekende voorbeeld dat vertelt van een vlinder die in China met zijn vleuges slaat en daarmee in Amerika een wervelwind veroorzaakt. Is dit waar gebeurd, dat weten we niet. Is dit mogelijk JA.

Waarom is het mogelijk?

Het vlinder effect is onderdeel van de chaostheorie, wat weer een onderdeel is van de wiskunde die zich bezig houdt met”Dynamische Systemen” en hun gevoeligheid voor minimale verschillen in de begin waarden.

Het effect van deze minimale verschillen in de begin waarden wordt het vlinder effect genoemd en zorgt ervoor dat langdurige voorspellingen onmogelijk zijn.

Zo kun je bijvoorbeeld het weer voor morgen redelijk voorspellen, omdat de invloed van de minimale verschillen op korte termijn het weer niet veel zullen veranderen. Lange termijn voorspellingen zijn niet te doen, omdat er zoveel invloeden kunnen zijn op die begin waarden van de weersontwikkeling. Deze kun je dus niet doorberekenen, het kan zo maar zijn dat er ergens een vlinder op het juiste moment met zijn vleugels slaat.

In een geïsoleerde omgeving, zoals een laboratorium, zou je de beweging van warme en koude fronten (het weer) wel kunnen voorspellen, omdat deze een patroon volgen zolang er geen onvoorspelbare effecten opdoemen. Maar als de stagiair de temperatuur in deze gecontroleerde omgeving ook maar met 0,1 graden wijzigt gaat het verkeerd. Dan ontstaat er binnen enkele dagen chaos, want de fronten volgen nu het voorspelbare patroon niet meer.

De impact van een zo´n minimale verandering is vaak exponentieel, dus ze groeit steeds met een bepaald percentage. Zo zou het de eerste dagen nauwelijks opvallen, maar uiteindelijk enorme gevolgen hebben.

Als je 10 euro cent hebt en deze 50% groeit per meting(1 meting per dag) zou je na de eerste dag, zeg op 1 december, 15 cent hebben, na de tweede dag 21 cent en na 10 dagen 5 euro. Op 31 december zou je ruim 25.000 euro hebben.

Zo kan dus dat zuchtje wind gecreëerd door de vleugels van die ene vlinder een exponentiële impact hebben en een orkaan veroorzaken.

Het vlinder effect blijft een leuke idee. Vooral als je bedenkt wat er gebeurt was als je bijvoorbeeld niet gebukt was om die euro op te rapen, waardoor je toen je overeind kwam de telefoon van een knappe man uit zijn handen stootte. Door de val beschadigd de telefoon en dus wisselde je nummers uit voor de verzekering. Een jaar later sta je met hem voor het altaar. Stel nu je had die euro niet gezien, wordt afgeleid door die knappe man en loopt de straat op, waar net een bus aankomt met alle gevolgen van dien.

Of dat 2000 jaar geleden je verre voorvaderals kind tijdens een wandeling een heerlijke appel zag, van zijn route afweek om deze te gaan halen, de tak waar de appel aanhing brak, wat een everzwijn deed schrikken, die op je over over over over groot vader afstormt en hem dood. Jij was nooit geboren vanwege een appel (het is ook altijd de appel).