De #monetairebrandweer is uitgerukt met groot materieel. Maar de chaos op de financiële markten laat zich moeilijk smoren. De rente verlagen is niet genoeg in tijden van corona.

Emmer water
De maatregelen van de monetaire instanties hebben dan ook weinig effect tot nu toe. Het is een beetje alsof de brandweer een emmer water middenin een bosbrand heeft gegooid. In een fractie van de tijd is dat water weer verdampt. „De Fed zaait absolute paniek met die renteverlaging”, zegt hoogleraar monetaire economie Casper de Vries van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. „De oplossing in deze fase van de crisis is niet monetair beleid, maar begrotingsbeleid. Dat kan economieën stutten, en dat kunnen centrale banken niet.”

Hoe keer je het wantrouwen op de financiële markten? Dat was ruim een decennium geleden een makkelijk te beantwoorden vraag voor centrale bankiers: rentes omlaag. Sinds 2008 is monetair beleid minder eenduidig geworden. Rentes omlaag én de geldpers aan, werd het nieuwe credo toen de markten opdroogden na de val van Lehman.

Nu de wereld wordt overvallen door het coronavirus, en nu de economische en financiële verlamming die daarmee gepaard gaat miljarden aan beurswinsten opslokt, kijken beleggers opnieuw naar de centrale banken. En wederom blijkt: wat vroeger werkte, is nu niet meer genoeg.

De lijst met maatregelen is inmiddels lang. In de Verenigde Staten begon de Federal Reserve twee weken geleden met een eerste renteverlaging van 0,5 procentpunt. Australië en Canada volgden al snel. De Bank of England verlaagde de rente een kleine week geleden, gevolgd door wederom Canada, Noorwegen en China.

Tussendoor kwam de Fed met 1.000 miljarden aan steun voor de zogenoemde repo-markten, de markt voor kortlopende Amerikaanse staatsleningen. De Europese Centrale Bank gooide vorige week de loketten voor gunstige langetermijnleningen voor banken verder open kondigde een verruiming van het opkoopprogramma voor staats- en bedrijfsobligaties aan.

En zondagavond was het wederom de beurt aan de Fed, die de rente een vol procentpunt verlaagde naar tussen de 0 en 0,25 procent en de geldkraan wijd openzette voor zowel staatsobligaties (500 miljard dollar) als hypotheekobligaties (200 miljard).
Lees ook: Door de coronacrisis lijken al die schulden ineens wél gevaarlijk

De omvang van deze maatregelen doet denken aan de periode van het begin van de financiële crisis, in september 2008. Destijds waren de maatregelen gericht op het financiële systeem, dat toen via de kredietcrisis zélf de veroorzaker was van de economische problemen. Nu is een externe gebeurtenis de veroorzaker: het coronavirus.

Zorgen om Italië
Beninks grootste zorg is de houdbaarheid van de staatsschulden op de bankbalansen, met name die van Italië. „Italië was al zwak. Italiaanse banken hebben 300 tot 400 miljard van hun eigen staatsschuld op de balansen staan. Als dat gaat schuiven, omdat het vertrouwen in de ECB wegvalt, ben je zo weer terug in de eurocrisis van 2012.” Lagarde zou wat hem betreft dan ook vooral rust moeten terugbrengen in de markt voor staatsobligaties.

Lagarde speelt middenin de crisis met vuur
Europese Centrale Bank ECB-chef Christine Lagarde kondigde verregaande maatregelen aan om de banken te hulp te schieten. Maar ook zaaide ze nieuwe onrust over Italië. Zo kan de coronacrisis een eurocrisis worden.

Powell legt de ondergrens van domheid nóg lager

Nieuwe records
Elk kwartaal komt onderzoeksbureau Institute of International Finance (IIF) met de Global Debt Monitor. Al kwartalen op rij meldt het IIF dat de wereldwijde schuldenberg als maar hoger wordt. Aan het eind van het derde kwartaal – de meest recent gepubliceerde data – werd een nieuw record geschreven. Overheden, bedrijven, en huishouders hadden bij elkaar opgeteld bijna 253 biljoen dollar aan schulden staan. Dat is $253.000.000.000.000,

Totale chaos op de Financiële markten