Maurice Godefridi

· 01 Sep 2023

Follow Following

Mont Dauphin, Vauban en Maurice

Waarom zou een vredelievende plantenliefhebber, een artikel schrijven over Franse militaire forten en zijn architect Vauban? Wel, als ik door de Franse Alpen rij of wandel, wordt ik steeds weer geconfronteerd met immense gebouwen op de mooiste en onmogelijkste plaatsen, die dreigend, net als die immense bergen, mij aanstaren en ja, ook fascineren. En ik moet toegeven, veel van die gebouwen harmoniëren mooi met die geweldige Alpen.

Ik wordt er ook mee geconfronteerd omdat ik juist graag op grensovergangen wandel en daar zijn natuurlijk ook die forten gebouwd, om de vaderlandse bevolking te beschermen tegen die agressieve onverlaten van de overkant.

Mijn bezoek
De vestingstad Mont-Dauphin bij Guillestre is daar een indrukwekkend voorbeeld van. Ik was er op weg naar de Franse Queyras en de Italiaanse Monte Viso al dikwijls voorbij gereden, en nu terugkomend met motorhome van het Italiaanse Chianale ben ik er naar boven gereden. Het was goed aangeduid maar toch moest ik even zoeken omdat je er alleen via een omweg, langs de achterkant kon op geraken. Nogal logisch omdat het niet de bedoeling was dat de eerste de beste toerist daar fluitend binnen zou wandelen. Boven op die rots is nu een immense parking beschikbaar om duizenden toeristen te ontvangen, al was daar nu eind juni nog niet veel toeristen te bemerken. Gelukkig voor mij, ik kon dan ook zonder problemen de verschillende grachtengordels en torens veroveren zonder bloedvergieten. Ik kreeg zelfs de tijd om op de muren en de rotsen te genieten van de vele rots- en andere plantjes, die hier uitbundig bloeiden.

Mont Dauphin is nu een mooie, vredige plek, met pittoreske, weliswaar rechtlijnige straten, enkele restaurantjes en historische gebouwen zoals het paviljoen van de klok, enkele oude kazenes, verschillende toegangspoorten en zelfs een kerk, waarvan de bouw nooit helemaal werd voltooid. Ik zelf bezocht het kruithuis, alleen maar om zijn naam. Het kruithuis was geen kruidhuis, maar natuurlijk een opslagplaats van munitie, dat gebouw zat grotendeels onder de grond om de schade door granaatschoten tegen te gaan.

Mont Dauphin geschiedenis
Mont-Dauphin werd tussen 1694 en 1704 door Vauban gebouwd op een strategische plek. Het vormt een voorpost in de verdediging van het Franse koninkrijk tegen Italiaanse invallen. Na de aanval van Victor-Amédée II van Savoie in 1662 realiseert Lodewijk XIV zich dat de Franse grens bij de Alpen niet voldoende beschermd is. Vauban wordt aangesteld en kiest de hoogvlakte van Mille Vents voor de bouw van de vestingstad Mont-Dauphin, waar­bij hij ervan uitgaat dat er zowel een militaire als een burgerbevolking zal komen. De naam wordt gekozen ter ere van de dauphin, de kroonprins.

De plek was dusdanig afschrikwekkend dat deze nooit belegerd is. In 1713 wordt de Italiaanse grens verder van het dorp verschoven door het Verdrag van Utrecht. Het garnizoen en de bevolking groeien niet meer. De stad kent slechts één wapenfeit: een Italiaans bombardement in 1940 dat een brand veroorzaakt. In 1966 wordt de vestingstad een historisch monument. Ook het feit dat er zo ingewikkelde forten gebouwd zijn, die al snel verouderd waren en nu alleen nog toeristische attracties zijn, trekt me wel aan. Vauban als bouwer van een soort pretparken.

Vauban
Niet dat de heer Vauban, geen serieuze of intelligente mens was. Integendeel. Hij heette eigenlijk Sébastien le Preste, maar werd later markies van Vauban (1633-1707). Hij was van 'lage adel', wordt door de opstan­delingen van Condé ingelijfd, maar wordt gevangen genomen en treedt dan in dienst van de koning. In 1654 leidt hij met succes zijn eerste belegering en wordt hiervoor geëerd. In 1655 wordt hij militair ingenieur en in 1678 is hij verantwoordelijk voor de versterkingen van het koninkrijk. Hij reist, inspecteert de grenzen en beschermt ze met vestingen, en vormt zo het koninkrijk. Hij is verantwoordelijk voor de aan­leg en verbetering van meer dan 300 steden. Negen hiervan zijn creaties van Vauban, zoals de Mont-Dauphin.

Vauban heeft 48 succesvolle belegeringen geleid en wordt hierdoor ook beschouwd als de beste 'stedenveroveraar' van zijn tijd. Door zijn talent als strateeg en ingenieur kan hij de vestingen verbeteren die door zijn voorgangers waren aan­gelegd. Door zijn reizen verzamelt hij economische, sociale en geografische kennis over Frankrijk en schrijft over verschillende onder­werpen: de aanval en de verdediging van steden, de bosbouw en de binnenscheepvaart. Hij is zelfs sociaal bewogen, erkent de armoede van het volk en schrijft in 1706 La Dîme Royale, waarin hij het oneer­lijke belastingsysteem aan de kaak stelt en pleit voor het afschaffen van de privileges van de rijken voorstelt.

Al deze informatie en nog veel meer kun je vinden bij het verzorgde info-centrum net binnen de poort van Briançon. Zelf bestudeerde ik de info op het binnenkoertje van een klein restaurantje Le Galet, waar het gezellig te zitten en te eten was. Bijzonder toch, een vesting van geweld waar nu zo'n vredige rust heerst.