Gepubliceerd door Thierry P. Dinjens  

Weet u wat een suikerbekkie is? Het is een vogel die we kennen onder de naam honingzuiger en deze komt, onder andere, voor in Zuid-Afrika. Deze vogels lijken op kolibries vanwege het gedrag om bij bloemen met grote diepe kelken honing te komen drinken. Ze kunnen niet, zoals kolibries dit wel kunnen, in volle vlucht stil hangen. Ze zijn zelfs geen familie van de kolibries.

Allemaal leuk en aardig, zou u nu kunnen denken, maar wat heeft dit in Vredesnaam met het Leijpark te maken? En u heeft hier helemaal gelijk in, in eerste instantie. Ik leg het uit: in het Leijpark groeit een zeer zeldzame plant die hier absoluut niet thuishoort en in ons land eigenlijk alleen maar in siertuinen te vinden is. Dat zij het tot het Leijpark heeft geschopt is dan ook zeer uitzonderlijk te noemen. Ze heet Montbretia en is afkomstig van twee soortgelijke planten uit Zuid-Afrika. De Montbretia is een kruising en zij is nu typisch zo'n plant waar, daar, honingzuigers op af zouden komen. Met haar diepe kelken en zwaardvormige bladeren ontvangt zij de vogels maar wat graag; zij zuigen dan wel nectar, maar ondertussen bestuiven ze de bloemen ook.

Deze kruising van de lisachtigen (vergelijk de gele lis die aan menig slootkantje staat) werd vanuit haar land van herkomst wijd verbreid als sierplant en verspreidde zich over het hele continent Afrika en kwam zo ook in Egypte terecht. Daar werd zij 'ontdekt' door de Franse plantkundige Coquebert de Montbret naar wie zij vernoemd is. Deze jonge ambitieuze botanist kon niet lang van zijn ontdekking genieten. Op slechts twintigjarige leeftijd vond hij reeds de dood. Waarschijnlijk omdat hij reisde in het gezelschap van Napoleon, wiens leger bij de slag van de Nijl volledig in de pan werd gehakt, met plantkundige en al; je kans op succes in het leven hangt in hoge mate samen met de keuze van je reisgezelschap.

De Montbretia doet het prima in het Leijpark. Ze houdt van zon, maar kan ook hevige regenbuien moeiteloos verdragen en een beetje schaduw is ook niet gek. Ze concurreert met allerlei grassen en omdat zij zich onder de grond, middels een hecht wortelstelsel voortbeweegt, wint ze snel terrein.

Tegenwoordig noemen we haar nog wel Montbretia maar haar nieuwe naam is crocosmia. Dit woord stamt van het Griekse 'crocos' dat saffraan betekent. Het (overigens nog steeds dure) keukenkruid saffraan wordt gemaakt van de stampers van de saffraankrokus. De gedroogde bladeren van Montbretia schijnen een sterke saffraangeur af te geven, al dan niet in water gedompeld.

Nu hebben we in het Leijpark geen 'suikerbekkies' die de Montbretia kunnen bestuiven. Er zal nog wel eens een deerntje van de Tilburgse kermis komen met een suikerspin, maar dichterbij een suikerbekkie komen we niet. Maar niet getreurd, veel nachtvlinders weten de plant wel te vinden, dus ze zal niet geheel tevergeefs haar heerlijke nectar maken. Haar aanwezigheid is uiteraard een toevalligheid en stichting Floron (Floristisch onderzoek Nederland) vraagt één ieder met klem om een waarneming van Montbretia aan hen door te geven. Ze heet dan 'een invasieve soort' en haar aanwezigheid is (blijkbaar) niet gewenst. In het Leijpark mag ze wat mij betreft blijven staan. Ze doet niemand kwaad en vertelt een verhaal van de andere kant van de wereld, waar wij Hollanders eens een donker stempel hebben gedrukt, terwijl wij toch de 'blanken' waren. Verhalenvertellers zijn welkom in het Leijpark, we kunnen er geen genoeg van krijgen.

#montbretia