Over poezen en kattinnen
Het Nederlands dat België gesproken wordt, vertoont wel eens verschillen met het Nederlands dat in Nederland gesproken wordt. Ik ben niet de enige die dat opgemerkt heeft en er werd in het verleden al heel wat over geschreven. Ook @Lazyblogger schreef hier al een blog over. Je kunt het hier lezen. Dat er twee varianten van het Nederlands bestaan, is op zich niet zo erg en hoeft ook niet tot problemen te leiden. Een voorwaarde is wel dat de bevolking in beide landen op de hoogte is van deze verschillen, zodat communicatieproblemen vermeden worden. In deze artikelenreeks zullen per keer een paar woorden besproken worden die tot wederzijdse verwarring kunnen leiden. Onlangs bezocht ik een kattenforum en werd mijn aandacht getrokken door een discussie die niet over katten ging, maar over het gebruik van het woord ‘kattin’ door een aantal forumleden. Nederlandse forumleden waren niet bekend met het woord. Belgische forumleden hadden geen problemen met het woord. Zoals het op een forum gaat, had iedereen een eigen mening maar werd de lezer er niet altijd wijzer van. Tijd voor taalkundig onderzoek!
Wat is een kattin?
‘Kattin’ is een woord dat in Nederlandssprekend België gebruikt wordt voor een kat van het vrouwelijk geslacht. Het woord is opgenomen in Van Dale en behoort niet tot de streektaal of dialect van een bepaalde regio of stad. Het behoort tot het Algemeen Nederlands, zoals het gesproken wordt in België. Je kunt het woord vaak terugvinden op Belgische kattensites, op sites van dierenartsenpraktijken, op sites van dierenbeschermingsorganisaties en op Nederlandstalige sites van de overheid.Wat is een … poes?Een ‘poes’ is een woord dat in Nederlandssprekend België gebruikt wordt voor een kat in het algemeen, maar vaak voor een kat met een lief en/of aanhankelijk karakter. ‘Poes’ en ‘kat’ zijn in België meestal synoniemen. In Nederland echter, wordt het woord enkel gebruikt voor een kat van het vrouwelijk geslacht.Een Belgische poes kan zowel van het vrouwelijk geslacht zijn als van het mannelijk … Vaak worden de woorden ‘poes’ en ‘kat’ in België door elkaar gebruikt.In Nederland is een ‘poes’ altijd een vrouwtjeskat.
Hoe is het woord ‘kattin’ ontstaan?
Sommigen zijn van mening dat het woord ‘kattin’ uit preutsheid ontstaan is om grapjes met het woord ‘poes’ te vermijden. Ook in België zijn zulke dubbelzinnigheden veel voorkomend … Er van uitgaande dat het woord ‘kattin’ niet ontstaan is uit preutsheid, is het echter logischer en waarschijnlijker dat het woord ontstaan is omdat het achtervoegsel ‘in’ een woord van het vrouwelijk geslacht aanduidt. Naar analogie van bvb. de woorden ‘koning’ en ‘koningin’ spreekt men in België dus van een ‘kattin’.
Katten is in NL de verzamelnaan (je weet het geslacht niet en ook de je-weet-wel-kater kan zo benoemd worden), wat spraakverwarring betreft.. poes/poesie wordt ook wel als koosnaampje gebruikt, al vinden wij "puzz in boots" wel een beetje vreemd voor een kater. In heel NL wordt beslist niet hetzelfde NL gesproken (zorgt voor taalverwarring en vraagtekens over en weer). Vraag mij al of er in NL en België wel dezelfde Van Dale wordt uitgegeven.