Maurice Godefridi

· 08 Oct 2020

Follow Following

Ouderwetse Afrikaantjes

Afrikaantjes, Stinkertjes......ouderwetsere planten bestaan er niet. Als 'alternatieve, moderne' zeventigjarige heb ik dus jaren niks willen weten van zo'n lelijke bourgeoisbloemen als deze stinkers. Het was de geur uit de tuin van mijn ouders, uit de tuin van mijn tantes, uit de tuin van al de buren van lang geleden. Een vreemde geur die nu pas betekenis krijgt, de geur van mijn geboortedorp Hauthem, geur die herinnering oproept aan het avontuurlijk kind zijn.

Van de stijve, stoere roestbruine Tagetessoorten hou ik nog steeds niet, maar de andere leden van de familie kunnen mij nu wel bekoren. Vooral toen ik ontdekte dat er ook fijnzinnige familieleden tussen zitten, soorten met kleine sierlijke oranje of gele bloemen maar ook metershoge wilde exemplaren. En helemaal overtuigd was ik na kennismaking met hun geneeskrachtige en licht hallucinogene werking, kwaliteiten waar zelfs de oude Azteken op verzot waren.

Neem nu de Tagetes minuta, volop groeiend in onze Bretoense tuin. Het is een afrikaantjessoort, uit Zuid- en Midden-Amerika, die geteeld wordt om zijn etherische olie en om zijn aromatische bladeren en bloemen. Hij wordt Hucatay genoemd.
Het is een eenjarig kruid, lid van de Composietenfamilie (Asteraceae) , met glanzende, lichtgroene bladeren. De bladranden zijn licht gezaagd. De onderkant van het blad is voorzien van een aantal meercellige kliertjes, punctata genoemd, die een drop-anijsaroma afgeven wanneer je ver het blad wrijft. Deze oranjekleurige kliertjes bevinden zich ook op de stengels en de schutbladeren van de lichtgele , weinig opvallende bloemen.
De smaak van hucatay is nogal bijzonder, je proeft dragon en basilicum, maar zeker ook munt en koriander.

Maar Tagetes minuta is ook een efficiënt bestrijdingsmiddel tegen grondaaltjes en medicinaal goed voor luchtwegen en spijsvertering ' a decoction made by steeping a "double handful" of the dried plant in boiling water for 3 to 5 minutes is used as a remedy for the common cold; including upper and lower respiratory tract inflammations, and for digestive system complaints; stomach upset, diarrhea, and "liver" ailments. The decoction is consumed warm, and may be sweetened to individual taste (Neher 1968; Parodi 1959; Cavanilles 1802).

Ook  Dodonaeus kende al de Afrikaantjes, over de naamgeving schrijft hij 'De Brabanders en de Vlamingen noemen deze bloemen gewoonlijk Tunisbloemen. Men noemt ze tegenwoordig op het Latijn Flos Africanus en Flos Tunetensis, dat is bloem van Afrika of bloem van Tunis’.
Na de succesvolle veldtocht van Karel de V. tegen de Moorse vesting in Tunis in 1596 werd het Flos Africanus genoemd. In Engeland dacht men dat het plantje daar vandaan kwam. Zo werd het Africanus Flos, Africaanse bloem of Tunis bloem. Het afrikaantje, Duitse Afrikane- of Tuneserblume, Studentenblume, Sammetblume, Samtblumen, Franse fleur africaine, fleur de Tunis en Tagete rose d'Inde, Engelse African marigold en Turkey gilliflower. En de wetenschappelijke naamTagetes zou geinspireerd zijn op de Etruskische godin Tages, die de kunst van waarzeggerij kende. Niet mis voor een plantje uit de oude doos.

https://kruidwis.blogspot.com/2015/10/afrikaantjesverhalen.html
https://sites.google.com/site/kruidwis/planten-van-a-tot-z/tagetes-minuta
#planten #kruiden#Afrikaantjes #Tagetes