The Machine Stops van E.M. Forster

The Machine Stops van E.M. Forster, uit 1909. Het verhaal speelt zich af in een ondergrondse wereld. De aarde is onleefbaar geworden. Mensen zitten geïsoleerd, elk in hun eigen cel, als in een honingraat. Ze communiceren alleen met elkaar via ‘the Machine’, een apparaat met een wereldwijd bereik. Ze staren de hele dag in een ‘glowing round plate’.

'Je praat alsof een god de Machine heeft gemaakt,' riep de ander. Ik geloof dat je tot hem bidt als je ongelukkig bent. Mannen hebben het gehaald, vergeet dat niet. ' E.M. Forster is vooral bekend om zijn voortreffelijke romans, maar deze twee ontroerende korte verhalen combineren op briljante wijze het fantastische met het allegorische. In

'The Machine Stops' heeft de mensheid zich onder de grond geïsoleerd, verstrikt in geautomatiseerd comfort, en in 'The Celestial Omnibus' maakt een jonge jongen een reis die volgens zijn ouders onmogelijk is. Dit boek bevat The Machine Stops en A Celestial Omnibus.

The Machine Stops van E.M. Forster, uit 1909. Het verhaal speelt zich af in een ondergrondse wereld. De aarde is onleefbaar geworden. Mensen zitten geïsoleerd, elk in hun eigen cel, als in een honingraat. Ze communiceren alleen met elkaar via ‘the Machine’, een apparaat met een wereldwijd bereik. Ze staren de hele dag in een ‘glowing round plate’.

„Een zoon vraagt zijn moeder bij hem op bezoek te komen. Eerst wil zij haar cel niet verlaten. De zoon smeekt haar: ‘You talk as if a god had made the Machine. I believe that you pray to it when you are unhappy. The Machine is much, but it is not everything.’ „Ongelofelijk, toch? Een tekst van ruim een eeuw oud! Er is niet veel verbeelding voor nodig om te bedenken dat dit over vandaag gaat. Forster schreef zijn verhaal in de tijd dat er hoge verwachtingen bestonden over de ontwikkeling van de luchtfiets. Als werkwoord betekent dit nu zoiets als ‘fantaseren’. In 1903 verscheen het woord luchtfiets voor het eerst in een Nederlandse krant. In 1912 schreef de Franse industrieel Robert Peugeot een ontwerpwedstrijd uit voor aviettes: op spierkracht aangedreven toestellen. Bewegende beelden hiervan, die op YouTube staan, zijn heel grappig. De beste deelnemer kwam drieënhalve meter los van de grond.