Merkwaardige planten: Europees varkensbrood
Europees varkensbrood of Cyclamen europaeum L.
Dit is eigenlijk een alpenplant, die bij ons als kamerplant gekweekt wordt. De platte knollen zijn giftig door de aanwezige saponinen. Droogt men de knollen of kookt men ze langdurig, dan verdwijnt het gif en worden de knollen zelfs eetbaar. Wilde varkens eten ze graag, vandaar de naam „varkensbrood". De vissers van Sicilië en Calabrië gebruikten ze bij de visvangst als bedwelmingsmiddel. Volgens een Griekse sage kweekte Hécate, Godin van aarde en onderwereld, deze planten. Het werd toen „Kuklaminos" genoemd. In de volksgeneeskunde werden de knollen gebruikt ter bezwering van boze geesten die de slaap verstoorden. Men plaatst dan potten met Cyclamen in de slaapkamer. Tevens werd het gebruikt als geneesmiddel en als voorbehoedmiddel tegen slangenbeten.
De Vlaamse kruidkundige en arts Dodonaeus 16de eeuw zegt, dat „Wanneer eenvrouwe, die van kinde swaer is, over de wortel van Verckensbroot quame te schrijden, oft te treden, sij terstont misvallen soude".
Een mythisch verhaal over het ontstaan van het varkensbrood. Toen de Turken in Krain binnenvielen vluchtten de vrouwen en kinderen voor de ruwe benden over de Karawanken naar Karinthië. Doch zij werden achterhaald en allen vermoord . Waar het bloed der onschuldigen viel, ontstonden planten, wier bladeren aan de onderzijde bloedrood zijn.
Und wunderbarl Ein Blümchen klar
Erhob sich aus jedem Tröpfchen
