#verbodenwoorden #mof #neger #bananenrepubliek #jap #negerzoen

Soms mogen woorden gerust op een weegschaal worden gelegd. Het is helemaal niet erg om iets langer stil te staan bij bepaalde termen. Want soms, zoals bij ‘neger’, ‘jap’ of ‘mof’, wegen woorden zo zwaar dat we afscheid van ze moeten nemen. Omdat ze kwetsen, of verwijzen naar een gevoelig verleden. Tot afgrijzen van hele bevolkingsgroepen, die geen enkel kwaad zien in deze woorden en het gewoon zien als onderdeel van onze taal. Of het op zichzelf betrekken en voorbeelden bedenken van woorden die hén zogenaamd kwetsen. (Want nee, ik geloof écht niet dat ‘blanke’, ‘kaaskop’ of ‘witte’ jou pijn doen.) Al die discussies zijn onderdeel van de vermaledijde cancelculture, waarin we zaken uit het verleden het liefste willen wissen. Waarin de geschiedenis wordt herschreven vanuit een ander perspectief. Want er zijn nogal wat beledigende termen in de Nederlandse taal. (Over)gevoelig? Kan ik niet over oordelen. Ergerlijk? Ja. Zeker. Nodig? Vást.

Dat schrijven vanuit een ander perspectief is een uitstekend idee, het hérschrijven niet direct, lijkt me. Meerdere perspectieven leren ons juist uiteindelijk de waarheid. Maar woorden in alledaags taalgebruik? Natuurlijk doen die er uiteindelijk toe. Bij de rellen in het Capitool en bij de nogal rommelige gang van zaken rondom de vaccinaties, werd de term ‘bananenrepubliek’ regelmatig gebruikt. ‘Het lijkt wel een bananenrepubliek’. Dat bedoelt men niet positief.

Vanuit Wikipedia: ‘Een bananenrepubliek is een populaire benaming voor een politiek instabiel, corrupt land dat vaak rijk is aan grondstoffen en waar staatsgrepen en revoluties aan de orde van de dag zijn.’ Meestal gaat het om Latijns Amerika, waar, jawel, bananen groeien. De oorsprong ligt in Honduras, waar, zo luidt het verhaal, de Amerikanen grond opkochten om bananen te telen. Met zoveel succes, dat ze politieke inmenging verkregen. Ja, dan ligt corruptie op de loer.

Volgens Wikipedia is het dus een ‘populaire benaming’, maar er zit natuurlijk volop dedain in.  Onderontwikkeld, geen weet hebbend hoe zaken op de zogenaamd correcte wijze opgelost kunnen worden. De zich superieurwanende west-Europeaan die neerkijkt op de gang van zaken in deze landen. De ‘bananenrepubliek’ is echter nog altijd geen verboden, niet eens een discutabel woord. Maar ook ‘bananenrepubliek’ mag in de weegschaal gelegd worden. Iedereen weet precies welke landen ermee bedoeld worden, iedereen weet dat het verre van positief is en haast niemand weet hoe het er momenteel aan toe gaat in die landen. ‘Derdewereldland’ staat inmiddels volkomen terecht op de lijst; ook daar rust een mate van superioriteitsgevoelens in. Alsof die landen echt op de derde plaats komen.

Maar ja. Ieder land is anders. Ieder deel van de wereld is anders. En kijkt anders naar de taal. Waar in Nederland ieder woordje gewikt en gewogen wordt, hebben deze zelfde woorden hier in Mexico geen diepere betekenis. Onlangs ontbeet ik in La Negrita. De zwarte vrouw. Het betekent wat het betekent, zonder onderliggende emoties. Het snoepje Negrito - zwarte man – is hier populair. Het wordt daarom ook verkocht in de VS. Onder een andere naam, uiteraard, want stel je voor. Daar heet het nu Nito. Zonde wel, Negrito is met haar logo juist een mooi en liefkozende naam. Niet zo liefkozend als onze eigen negerzoen, die nu door het leven gaat als Buys Zoen. Jeetje. Ook al zo’n saaie, nikszeggende naam. Toch blij dat ik in een bananenrepubliek woon waar dit gewoon kan.