Vijftig jaar na de Club van Rome, de grenzen van de groei

De Club van Rome bestond uit een internationale gezelschap van prominente zakenlieden en academici maakte zich grote zorgen over „the predicament of mankind” – de hachelijke toestand van de mensheid. Ze hadden systeemwetenschappers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) ingeschakeld om met behulp van een computer – baanbrekend in die tijd – een aantal toekomstscenario’s door te rekenen. De Club bestond oorspronkelijk uit 36 leden, die in april 1968 voor het eerst bij elkaar kwamen in Rome. De oprichting van de Club van Rome werd geïnitieerd door de Italiaanse industrieel Aurelio Peccei en de Schotse wetenschapper Alexander King. Vanaf 1968 kwam het gezelschap elk jaar in een ander land bijeen om over het milieu te praten. De Club van Rome heeft diverse rapporten uitgebracht over het milieu, waarvan De grenzen aan de groei het bekendste is.

De apocalyptische vergezichten die de Club van Rome in 1972 zag zijn weer actueel en urgent. Dennis Gabor nam slechts deel aan een van de Lindau Nobel Laureate Meetings en gaf slechts één lezing. Maar de boodschap van zijn toespraak is zo belangrijk dat men het graag elk jaar zou willen horen. De titel van zijn toespraak op de Lindau-bijeenkomst is eigenlijk ontleend aan het eerste vooruitzicht van de Club van Rome en hij werd later ook co-auteur van meer formele rapporten.

In zijn toespraak beschrijft Gabor hoe computersimulaties gesponsord door de Club wijzen op enkele van de ernstige problemen waarmee de beschaving wordt geconfronteerd: overbevolking, overconsumptie, uitputting van natuurlijke hulpbronnen en vervuiling. Volgens de simulaties, als deze problemen niet zouden worden opgelost, zou er rond het jaar 2050 een wereldcatastrofe zijn. Zelfs in deze lezing uit 1973 wordt de opwarming van de aarde en het smelten van de arctische sneeuwkappen als een risico beschouwd.

1972: De grenzen aan de groei verschijnt. Zeker in Nederland slaat het eerste rapport van de Club van Rome in als een bom. Om de aarde leefbaar te houden moeten we de economische groei beheersen, verkondigen prominente politici.

1992: We zijn de grenzen al gepasseerd, concluderen de wetenschappers twintig jaar later. Toch heerst er wereldwijd optimisme: innovatie en marktwerking zullen onze milieuproblemen wel verhelpen.