Hoogleraar klinische neuropsychologie aan de VU, Erik Scherder, heeft zich verdiept in het effect die muziek heeft op de hersenen. Hij erop vertelt dat muziek beluisteren en zelf muziek maken, een grote bijdrage levert aan de ontwikkeling van het empathische vermogen.
Erik Scherder:
"Door muziek te maken, worden taken opgelost die je als man van zestig minder goed zou doen, omdat er een leeftijdsgerelateerde achteruitgang is."
Kurt Masur
In het hedendaagse muziekklimaat is het begrip vrijwel achterhaald: de belangrijkste dirigenten van de grote orkesten moeten charismatische persoonlijkheden, goede publicisten en enthousiaste opvoeders zijn. Kurt Masur, die op 88-jarige leeftijd stierf, begon zijn carrière als kapelmeester in de eerste betekenis van het woord en bewees zich in staat om zich bijna een halve eeuw later aan te passen aan het veranderende muzikale klimaat. Van de gesloten muzikale scène van Oost-Duitsland na de tweede wereldoorlog, groeide hij uit tot een internationale figuur op zowel menselijk als muzikaal niveau, klaar om zich te identificeren met het brede nieuwe beleid van twee van 's werelds toonaangevende orkesten. Masur had een grondige en conservatieve opleiding in piano, compositie en leiding aan het muziekcollege in Leipzig. Kurt studeerde piano, orgel, cello en percussie, maar toen hij 14 jaar oud was, veroorzaakte peesbeschadiging hem in de richting van dirigeren. Zoals veel Duitse dirigenten die in staat waren hun vak te leren door te werken in de vele kleine theaters in het land, begon hij in 1948 als orkestcoach in het theater van Halle County, waarna hij verder evolueerde naar kapellmeisterposten in operahuizen in Erfurt en Leipzig.
Kurt Masurvoor iedere muziekdocent die je ontslaat, moet je honderd politieagenten aannemen.
Onderzoek hersenhelften
Volgens hem is het onderzoek van Gottfried Schlaug een mooi voorbeeld van de communicatie tussen beide hersenhelften. Dat onderzoek heeft ook aangetoond dat bij kinderen, die aan muziek doen, de verbindingsbalk tussen de beide hersenhelften, groter wordt. De overbrugging van de voorkant naar achter, tussen de twee hersenhelften, is zeer belangrijk voor de sociale cognitie. Bij mensen die muziek maken, is het volume van die overbrugging groter en dat betekent dat ze meer empathie voelen.
Erik Scherder:
"Ze hebben non-experts naar allerlei soorten muziek laten luisteren: klassiek, tonaal en atonaal, maar ook heavy metal. In die studies kwam heavy metal eruit als angst- en stressverhogend. De hartfrequentie gaat omlaag en de bloeddruk gaat omhoog. Dat is een klinisch symptoom van mensen die heel lang chronische stress ervaren. Die muziek heeft dus een negatieve impact op je systeem, als je er niet van houdt tenminste."
Resultaten van de studie
De resultaten van de studie liegen er niet om. Hoe langer de rode lijn, hoe sterker het gevoel van empathie bij de luisteraar. Bij een lange groene lijn is er sprake van een zeer aangenaam gevoel. Een prachtlied van Schumann, laat erg veel groen zien en wordt dus ervaren als heel aangenaam. Arnold Schönbergs Erwartung daarentegen, kleurt heel erg rood. Ook de Hammerklaviersonate van Beethoven slaat behoorlijk rood uit. Daar houden de non-experts dus ook niet van. Maar als je bijvoorbeeld graag naar Beethoven luistert, dan zie je heel andere waarden verschijnen. Dan zie je in de hersenen allerlei samenwerkingen in het netwerk ontstaan. Dus het is vooral belangrijk om naar muziek te luisteren, die jij graag hoort.
ScherderAls je luistert naar muziek waar je van houdt, ontstaan samenwerkingen in de hersenen.
