Wat is de strekking van het zelfbeschikkingsrecht?
En wat is precies ondraaglijk en uitzichtloos lijden?
Volgens ethicus Govert den Hartogh zijn dat filosofisch gezien de twee meest interessante punten van het initiatiefwetsvoorstel waarmee de groep Uit Vrije Wil wil regelen dat ouderen die hun leven voltooid achten stervenshulp krijgen.
Maar wat is vrijheid?
Er is een verschil tussen iemand beletten iets te doen en niet voldoen aan een verzoek om iets te doen.
Wat houdt het zelfbeschikkingsrecht nog in voor een hoogbejaarde die zijn leven wil beëindigen, als niemand hem daarbij mag helpen?
Wat heb je aan een recht als je dat niet kunt effectueren?
‘Om te beginnen zijn er omstandigheden waarin de huidige Euthanasiewet dokters toestaat wel te helpen: als er sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden dat voortkomt uit een ziekte of aandoening.
Nu vinden veel artsen dat daarvan geen sprake is is als hoogbejaarden om hulp vragen bij het beëindigen van hun leven. Ik zie wel dat dit op het ogenblik een reëel probleem is. Maar dat probleem zit niet in de wet maar in de interpretatie die artsen daaraan geven.
Ouderdomskwalen zijn ook kwalen. En in het merendeel van de gevallen is het lijden van een hoogbejaarde die niet meer wil leven volstrekt vergelijkbaar met, of misschien nog wel erger dan, dat van een stervende kankerpatiënt. Dat komt met name doordat het zo uitzichtloos is: de hoogbejaarde weet niet wanneer zijn leven ophoudt.’
Ook bij een juiste uitleg van de wet zullen artsen overigens niet op alle verzoeken ingaan, want er zal soms twijfel zijn aan de ondraaglijkheid van het lijden. Maar ook dan staat een hoogbejaarde niet met lege handen, want hij heeft de pil van Drion eigenlijk al in huis. Het hoogbejaarde lichaam is van zichzelf namelijk al zo verzwakt dat stoppen met eten en drinken een begaanbare weg is.
Ik moet daar wel bij aantekenen dat je dat goed moet voorbereiden – dat kan ook, want alle benodigde informatie is openbaar beschikbaar.
Bij voorkeur vind je een arts bereid een oogje in het zeil te houden. Zo kun je door het wegzakken van je bewustzijn in een delirium komen, een heel onaangename geestestoestand. Dan moet de arts bereid zijn om je te sederen. Daarom vind ik het ook belangrijk dat de KNMG het standpunt heeft ingenomen dat artsen die hulp moeten verlenen.’
NOTE
Wie in Nederland vastloopt met een euthanasievraag, kan uitwijken naar België (of internet).
De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) adviseert personen om daar dodelijke medicijnen met behulp van leugens te halen dit blijkt uit de documentaire "Medeleven" van Gerald van Bronkhorst.
Daarin gaat de 90-jarige Pieter Jiskoot op advies van de NVVE Belgische apotheken af om met een smoesje grote hoeveelheden van het malariamiddel hydroxychloroquine los te praten. Ze geloven hem omdat de pillen ook worden gebruikt bij reuma. Uiteindelijk heeft hij meer dan voldoende verzameld. Wel zijn nog andere medicijnen nodig.
De NVVE zegt Jiskoot niet te hebben geholpen bij zijn tocht langs de apotheken.
