Wat als de dieren de baas zijn?

Zaterdag 16 april 2022 is de overheid begonnen met het ruimen van zo’n 200.000 kippen in een straal van één kilometer rond het besmette bedrijf. Bij zeven pluimveehouders moesten de leghennen uit voorzorg worden gedood.

Het ruimen van 200.000 kippen in Barneveld werpt de vraag op hoe we later zullen terugkijken op het tijdperk van de intensieve veehouderij. Geruimd klinkt als opgeruimd, maar netjes kun je het niet noemen. De dieren worden vergast. En daarna afgevoerd en vernietigd. Al kun je de cijfers ook relativeren: in de Nederlandse intensieve veehouderij worden er ruim 1,3 miljoen dieren per dag doorheen gejaagd. Kippen, kalveren en varkens die in hun hele leven geen buitenlucht zien.

Het werpt de aloude vraag op: hoe verhoudt de mens zich tot het andere leven op aarde? Zijn dieren productie-eenheden, of hebben ze een waarde van zichzelf? Heeft de natuur bestaansrecht, of moet ze vooral natuurlijk hulpbronnen leveren voor de mens? Als je over wereldgeschiedenis leest, gaat het altijd over mensen. Als er dieren in voorkomen, dan is het omdat ze worden gemolken, geslacht, bereden, of omdat ze een gevaar vormen. In dat laatste geval zijn ze ‘wild’. Dat is oppassen geblazen.  Maar wie vormt er hier nu eigenlijk de bedreiging? De Mens of het Dier?

Risico's van vogelgriep voor mensen nemen toe. Behalve vogels sterven nu ook zoogdieren als zeehonden, vossen en marters aan de nieuwe vogelgriepvariant. En ook het risico voor mensen wordt groter. Alle pluimvee moet gevaccineerd worden. "De volksgezondheid moet prioriteit krijgen."

'Het risico zijn wij'. "Het risico zijn niet de dieren", benadrukt de hoogleraar van de Universiteit Wageningen. "Zij gaan al honderdduizenden jaren hun gang en zijn zodoende gastheer van allerlei virussen. Het risico zijn wíj. Elke verandering die wij aanbrengen in de manier waarop dieren leven kan ervoor zorgen dat een virus overspringt naar de mens."