Soevereinen
Godssoevereiniteit
De godssoevereiniteit geeft de legitimatiebron van het gezag aan dat afkomstig is van God en zodoende niet van het volk (in het laatste geval spreekt men van volkssoevereiniteit)
De enige legitimatie van het koningschap volgens de godssoevereiniteit is de gratie Gods. Deze theologische rechtvaardiging van het erfelijk koningschap is de enige rechtvaardiging van de instandhouding van een monarchie. De theologie van godssoevereiniteit wordt voornamelijk aangehangen door orthodoxe, religieuze delen van de bevolking. In Nederland wordt deze theologie voornamelijk aangehangen door orthodoxe, protestantse kringen.
Volkssoevereiniteit.
Soevereinen zijn individuen die de legitimiteit van de gevestigde overheid en het rechtssysteem ontkennen en zichzelf als onafhankelijk van staatsgezag beschouwen. Deze beweging kent verschillende uitingsvormen en overtuigingen: Soevereinen geloven dat:
Ze alleen gebonden zijn aan natuurrecht en gewoonterecht ("common law")
De huidige overheid en wetten ongeldig of onrechtmatig zijn
Ze zelf kunnen bepalen welke wetten ze volgen
Ze niet onderworpen zijn aan belastingen, boetes of andere overheidseisen
Typische handelingen van soevereinen omvatten:
Het "opzeggen" van hun burgerschap of relatie met de overheid
Weigeren belasting te betalen of boetes te voldoen
Gebruik van zelfgemaakte documenten zoals "diplomatieke paspoorten"
Het indienen van pseudo-juridische claims tegen overheidsfunctionarissen
De soevereinenbeweging is niet homogeen. Er worden grofweg drie categorieën onderscheiden:
Degenen die streven naar zelfvoorzienendheid binnen het systeem
Degenen die het systeem ontkennen en zich eraan onttrekken
Degenen die zich actief (soms gewelddadig) verzetten tegen het systeem
De soevereinenbeweging vormt verschillende uitdagingen:
Ondermijning van vertrouwen in instituties en gezagsdragers
Risico's voor welzijn en onderwijs van kinderen (bv. thuisonderwijs)
Potentiële veiligheidsrisico's bij confrontaties
Complexiteit in het identificeren en omgaan met soevereinen voor lokale ambtenaren
Het is belangrijk op te merken dat kritiek op de overheid of een zekere mate van afzondering op zichzelf niet problematisch is in een liberale democratie. De zorgen ontstaan wanneer deze overtuigingen leiden tot gedrag dat de rechtsorde ondermijnt of de veiligheid en het welzijn van individuen of de samenleving in gevaar brengt.De overheid werkt aan een strategie tegen extremisme, waaronder anti-institutioneel extremisme van soevereinen.
Preventie
Men probeert te voorkomen dat mensen verder gaan in democratie-ondermijnend gedrag.
Er worden inspanningen gedaan om de groei van de beweging tegen te gaan.
De overheid wil mensen weerbaarder maken tegen antidemocratische narratieven.
Dialoog en begrip
Er wordt geprobeerd in gesprek te blijven over kritiek en wantrouwen
Men streeft naar eerlijkheid over dilemma's en weerwoord tegen mis- en desinformatie.
Het doel is verbinding te blijven zoeken met aanhangers van de beweging.
Institutionele weerbaarheid
Er worden maatregelen genomen om instituties weerbaarder te maken tegen ondermijnende activiteiten.
Gemeenten nemen waar nodig maatregelen samen met partners uit het veiligheids- en sociaal domein.
Juridische aanpak
Rechters worden geconfronteerd met soevereinen die onnavolgbare juridische taal en documenten gebruiken. Er is aandacht voor het efficiënt afhandelen van rechtszaken waarbij soevereinen betrokken zijn.
De overheid erkent dat de soevereinenbeweging momenteel geen existentiële bedreiging vormt voor de democratische rechtsorde, maar maakt zich wel zorgen over de aanhoudende groei en mogelijke risico's. De aanpak is gericht op het beschermen van de democratische rechtsstaat en het voorkomen dat kwetsbare mensen en hun kinderen de dupe worden van deze beweging.
