We gaan allemaal uitsterven
‘Apocalypsoof’ Lisa Doeland heeft geen vrolijke boodschap: niet alleen onze manier van leven is gedoemd, ook wijzelf zullen uiteindelijk uitsterven. Het heeft weinig zin dat idee te ontkennen – we kunnen het beter omarmen. Hoe sterven we op een waardige manier uit?
Filosoof Lisa Doeland (41) gelooft niet in een naderende apocalyps. ‘We zitten er al middenin. Het is vijf over twaalf, alleen willen we dat maar niet zien. Afval scheiden, zonnepanelen installeren of tegelwippen zullen dit onheil niet afwenden. Dit zijn slechts afleidingsmanoeuvres, die de illusie in stand houden dat we onze onhoudbare manier van leven niet radicaal hoeven te veranderen.’
Sterker nog, elektrisch rijden, fabrieken om kleding te recyclen of windmolens bouwen zijn volgens haar onderdeel van het probleem, niet van de oplossing. ‘Deze innovaties zijn veel minder groen dan wordt gesuggereerd. Bovendien wakkeren ze het verbruik van nog meer energie en grondstoffen aan. Zonder gedragsverandering heeft een energietransitie geen zin.’
Filosoferen is leren om te sterven, stelden onder andere Socrates en Montaigne. In tijden van ecologische catastrofe moeten we echter niet alleen met onze sterfelijkheid om leren gaan, maar ook met onze ‘uitsterfelijkheid’. Hoe kan de filosofie ons leren om uit te sterven?
‘Wat als er niemand meer over is om überhaupt nog de vraag te stellen naar het goede, het ware, en het schone?’ Filosoof Lisa Doeland