Zwart is zwart, of toch niet?

Bij de meeste acryl- en olieverven bestaan er meerdere kleuren zwart. Met enige regelmaat krijg ik de vraag wat nou het verschil is, zwart is toch zwart? Nou, niet dus. Er zijn heel veel verschillende soorten zwart en het verschil zit onder andere in het gebruikte pigment. Er bestaan zo'n 30 zwarte pigmenten waarvan er ongeveer 10-15 ook daadwerkelijk in commercieel verkrijgbare olie-, acryl-, gouache- en aquarelverven worden gebruikt. Deze pigmenten verschillen niet alleen qua kleur (bijvoorbeeld door blauwe of bruine ondertonen), maar ook in verwerkingseigenschappen zoals droogtijd, transparantie en lichtbestendigheid. Dit maakt het ene zwart bijvoorbeeld meer geschikt voor glaceren dan het andere zwart. 

Als ik nu de Galeria acrylverf van Winsor & Newton als voorbeeld neem. In deze lijn bestaan drie zwarte kleuren: Lamp black, Ivory black en Mars black, gemaakt met drie verschillende pigmenten.

• Lamp black is gemaakt met pigment PBk6 (Carbon black). Historisch werd het koolstof verkregen van lampenroet, zoals dat ook in Oostindische inkt werd gebruikt. Dit pigment is erg stabiel en zeer lichtbestendig. De kleur heeft een blauwe ondertoon, waardoor deze zwart goed gebruikt kan worden om koele blauwgrijzen te maken. In olieverf zorgt dit pigment voor een langzame droging. In acrylverf is dat effect nauwelijks waarneembaar. 
• Ivory black is gemaakt met pigment PBk9 (Bone black). Echte ivoorzwart werd gemaakt met verbrande ivoor. Dat pigment bestaat nog steeds, maar is heel zeldzaam geworden. In commerciële producten worden dierbeenderen gebruikt. Dit zwarte pigment geeft een bruine ondertoon en heeft een goede dekkingskracht, maar kan ook goed voor glaceren worden gebruikt. 
• Mars black is gemaakt met pigment PBk11 (Iron black). Dit pigment betreft een ijzeroxide en geeft een bruine warme ondertoon. Dit pigment geeft een zeer goede dekking. 

 Zelf de blauwe of bruine (of andere) ondertoon bepalen? Mix dan je eigen zwart. Met de W&N Galeria acrylverf kan dit bijvoorbeeld door Ultramarine (pigment PB29) en Burnt Umber (PBr7) te mengen. Een verhouding van ongeveer 50-50 maakt zwart.