#longread #jungle #verhaal #mexico #zonderling #vrijheid

Nerveus doet Anton nog een laatste check door zijn inmiddels toch echt brandschone huis. De badkamer is perfect, geen vuiltje meer te ontdekken. Zelfs de zeep heeft hij aangevuld, de handdoeken zijn vers en gestreken. Zijn slaapkamer neigt haast naar hotelperfectie; het bed strak opgemaakt en alle zichtbare textiel gestreken en strak. De tafel in de woonkamer heeft hij al gedekt: vier bordjes, vier wijnglazen, vier setjes bestek. Kaarsrecht, het ziet er geordend uit. Vlekkeloos.

Weer een paniekerige gedachte. Straks denken ze dat ik er alles aan gedaan heb om het zo te krijgen. Dat ik m’n bést gedaan heb voor hun komst! Vlug, dénk! Er moet imperfectie zijn! Hij denkt even na en legt dan zijn laptop en wat kranten op de tafel, daar waar straks sowieso niemand gaat zitten. Het oogt zo een beetje rommelig, wat minder geordend. Dat ze niet denken dat ik een perfectionist ben. De deur naar zijn werkkamer zet hij op een kiertje. Dicht genoeg om niet op te vallen, open genoeg om bij interesse naar binnen te koekeloeren. Daar is het een rommeltje; alleen rondom zijn twee enorme computerschermen is het brandschoon. Op de grond ligt gereedschap, ligt hout. Dat ligt daar prima, dat opruimen heeft ook geen nut. Het is zijn werk; het staat alleen maar góed dat dat daar ligt.  

Straks komt zijn droomvrouw weer langs, bij hem thuis. Dat is normaliter al uitermate zenuwslopend, maar nu neemt ze ook nog haar dochter en haar nieuwe vriend mee. Niet alleen is dat een verdriedubbeling van het aantal gasten dat hij het afgelopen jaar hier gehad heeft. Het is ook nog haar dóchter die hij voor de eerste keer zal gaan ontmoeten. Dat maakt hem onrustig.

Ze zullen er ieder moment zijn. Weer die twijfel, hoewel hij alle scenario’s de afgelopen dagen toch al veelvuldig in zijn hoofd heeft laten passeren. Want: wat nú te doen, zo vlak voor hun komst? Het staat misschien gek als ik hier echt voor ze klaar sta. Dat ik op ze wacht. Nee, het is beter alsof het lijkt dat hun bezoek me niet zo gek veel doet. Dat ik bij hun aankomst iets aan het dóen ben.
huisjungle

CNN

Hij zet de televisie aan. Het geluid staat wat hard en vult de enorme tot dan toe muisstille woonkamer, maar hij laat het zo. Kan ik nog wat doen in het huis en toch verstaan wat ze op CNN zeggen. De inauguratie van Joe Biden is aanstaande. De voorbereidingen zijn in volle gang, er wordt volop over gepraat op de televisiezender. Anton is bovengemiddeld geïnteresseerd in met name Amerikaanse politiek, dus de afgelopen maanden gingen erin als koek. De intriges, de agressie, de onbetrouwbaarheid: hij struinde het internet dagelijks uren en uren af. Soms smulde hij er oprecht van, soms leverde het vooral afgrijzen op. Ditmaal krijgt hij het maar half mee. Het is immers CNN maar. Maar bovenal: hij is nerveus.

Hij leerde Monica een paar maanden geleden kennen in het dorp dichtbij. Want hoewel hij vrijwel helemaal zelfvoorzienend was, waren er toch nog wel wat spullen die hij moest kopen. Er was oogcontact, een glimlach, een praatje. Het was liefde op het eerste gezicht. Al gauw nodigde hij haar uit bij hem thuis en ze praatten tot diep in de nacht. Maar ze ging twijfelen en behield enige afstand. Ja, ze bleef soms slapen, maar dat betekende in dit geval ook letterlijk slapen. Meer dan een zoentje zat er gewoon niet in, maar de nachtelijke gesprekken waren altijd waanzinnig. De klik zat hem wellicht wel in het extreme verschil. Monica is een vrijgevochten en sociale vrouw. Gescheiden, gepensioneerd en nog volop in het leven. Ze heeft twee kinderen, die ver weg wonen maar soms bij haar langskomen. Ze staat midden in de maatschappij en weigert mee te gaan met Antons levenswijze, die juist afstand van die maatschappij wil nemen. Een relatie kan je leven wat extra’s geven, maar ook afremmen. Voor dat laatste is ze nogal bang, had ze hem uitgelegd.

Er zijn ook overeenkomsten. Zij heeft enorme liefde voor de jungle. Voor dieren. Voor het strand. Voor mensen. Hij deelt hooguit de liefde voor de dieren en jungle en gek genoeg praatten ze daar dan weer nooit over. Het strand en mensen konden hem gestolen worden. Zij wilde bijvoorbeeld regelmatig uit eten, hij vond dat zonde van het geld. Thuis konden ze een veel betere maaltijd bereiden, thuis waren de ingrediënten vers en goed. Hij had hier alles dat een perfecte avond nodig had en méér. Zij snapte die redenatie niet; dit soort onderwerpen zorgden voor botsingen. Interessante botsingen weliswaar, maar hij zorgde ervoor dat hij er niet teveel in beukte. Zonder een strobreed toe te willen geven, bleef hij hopen op méér met Monica.

Zenuwen

Vandaar, haar komst geeft hem niet direct de zenuwen. Het enige dat hij kan doen is zichzelf blijven en zien waar het schip strandt en genieten van de momenten samen. Maar dat ze haar dochter meeneemt geeft wel wat druk. Als één van de weinigen op deze wereld weet zij dat er toch wel íets speelt tussen hen, maar: Monica drukte Anton op het hart toch vooral vrienden te spelen. Ditmaal echt geen aanrakingen. Niets. Hij had er alle begrip voor.

De van oorsprong uit Polen afkomstige Anton woont nu tien jaar in Latijns Amerika, waarvan de laatste drie jaar in Mexico. Hier in het zuiden van dat land, nabij het dorpje Tulum, heeft hij een stukje land gekocht. Midden in de jungle. Hier bouwde hij zijn droomhuis en wilde hij compleet zelfvoorzienend worden. Niet meer afhankelijk van anderen, hooguit van de natuur, de zon, de regen. Hier heeft hij zijn eigen stukje wereld. Zijn eigen vrijstaat. Omringd door bomen en iedere nacht hooguit het geluid van al die duizenden dieren die dit woud rijk is. Electra wekt hij op via zonnepanelen. Zijn tuin is enorm en staat in volle groei. Van fruit, groenten en kruiden tot voer voor de kippen. Hij was oprecht trots op wat hij bereikt had. Hier wilde hij de rest van zijn leven slijten. Zijn honden zijn zijn gezelschap.

Monica’s dochter Selena en haar vriend zijn voornemens ooit een boerderijtje te beginnen, net als hij. Een boerderijtje midden in de jungle. Met fruit, groenten en wat kippen. Dat was het smoesje dat Monica hem gaf: de twee wilden meer weten over hoe zoiets aan te pakken. Veel meer had Monica er niet over verteld. Het was gewoon één zinnetje. Het zal wel. Ze wilde ongetwijfeld koste wat het kost voorkomen dat hij zou denken dat ze toch de mening van haar dochter wilde horen over hem. Doorzichtig, maar joh: ze zijn welkom, hij zal ze gewoon rondleiden en wat vertellen. Ik bedoel, het gaat hier om zijn grote trots: dat kan alleen maar goed gaan.

Stilte

Hij geniet nog even van de stilte vooraf. Een stilte die hij heeft leren waarderen, een stilte die hij ’s nachts verjaagt door internet af te struinen. Zijn vier honden beginnen als bezetenen te blaffen. Kort daarop gaat de bel. Hij wacht even. Eén, twee, drie. Zijn hart gaat tekeer. Dan opent hij de deur en loopt met loden benen richting de poort, zo’n dertig meter verderop. De honden blijven tekeer gaan bij het hek, waar Monica’s auto wacht; ze zijn de beschermers van zijn huis en zijn eigendommen. Hij opent de poort omringd door de honden. Eerst wat schrik aanjagen voordat hij de dominante mens kan acteren, nietwaar? Ook Monica, Selena en Marcus mogen gerust zien hoe vervaarlijk zijn dieren kunnen zijn. En hoe hij ze onder controle heeft.

De auto rijdt naar binnen, tot aan het huis. De honden blaffen eventjes voor de portieren. Als de drie uit willen stappen, roept hij hen tot de orde. Direct reageren ze, direct volgen ze zijn orders en lopen naar hun hok. Alleen Typhus blijft moeite hebben met deze gang van zaken. Deze hond is pas een paar maanden oud en speels. Toch overwint ook hij zijn gedragingen. Zijn gasten kunnen zonder problemen of angsten naar binnen. Monica geeft Typhus zelfverzekerd een aai over z’n bol; Typhus kwispelt. Anton kijkt er liefdevol naar. Wat is ze mooi, wat is ze perfect, wat is ze onaantastbaar.

Zijn twee nieuwe gasten vergapen zich over de ruimte, wat Anton ontroert. Het huis is ook enorm. Van bovenaf is het in een Mickey Mouse-vorm: een grote ronde woonkamer, met twee wat kleinere rondes naar zijn slaapkamer en een werkruimte. In de woonkamer nauwelijks meubelen: een tafel met acht stoelen, een bank, een tv, een tv-meubel. Een koelkast en een bescheiden keuken. En volop kunst, die hijzelf gemaakt heeft.

Ongedierte

De vloer is van steen en volstrekt egaal. Hij heeft alle ruimtes zo ontworpen dat het schoonmaken echt in een mum van tijd gedaan is en dat insecten geen schijn van kans maken binnen te komen. In de drie jaar dat het hier nu klaar is, is het één keer voorgekomen dat hij een mierenplaag had. Logisch: hij wilde wat honing en liet het lepeltje vervolgens onafgewassen achter. Een uur later was het raak. Beginnersfout, mieren zullen altijd en overal binnenkomen. Vooral in de jungle. Sindsdien is hij zeer kien op alles. Sindsdien heeft hij geen insect meer gezien. Zelfs de muggen blijven buiten. Perfectie.

,,Het gaat zo regenen. Laat ik jullie nu alvast rondleiden door de tuin?”, vraagt hij. Het regent al een beetje, maar dat gaat alleen maar meer worden. Anton kent de jungle. Kent het gebied. Weet meestal precies wanneer wat gebeurt. Hij is al in staat de natuur te lezen. Hij houdt niet van verrassingen en sluit deze zoveel mogelijk uit. Hij heeft hooguit zijn eigen gedachtes niet onder controle.

De tuin is thans een rommeltje. Hooguit twee keer per jaar maakt hij het hier schoon. Dan wiedt hij onkruid en zorgt ervoor dat alle gewassen, alle bomen, alle planten, alle struiken de ruimte krijgen die ze nodig hebben. Desondanks staat alles er prachtig bij. De papaja’s, de bananen, de kruiden. Weldra kan hij oogsten. ,,Maar ik krijg het alleen nooit op. Dus verkoop ik ook wat. Niet dat ik dat geld nodig heb, maar het weggooien is ook weer zowat.”

Bevolking

En dan, ernstiger: ,,Dat irriteert me aan de mensen hier. Zoveel armoede, zoveel bedelaars. En maar zielig kijken als je ze passeert. Gaan ze je voorruit schoonmaken in de hoop dat ze wat centen krijgen. Man, je leeft in de jungle! De overheid wilde de mensen stukjes jungle géven, zodat ze het zelf niet hoefden te onderhouden. Gratis. Konden ze al hun eten verbouwen. Nee, liever gaan ze bedelen en van dat geld bier drinken. Ze zien er slechter en slechter uit en het levert ze niets op. Ze zijn lui. En het is zó gemakkelijk, iedereen kan groenten en fruit verbouwen hier.”

Zijn drie bezoekers knikken, hij heeft gelijk spijt. Hij wil dolgraag zijn scherpe mening uiten, maar had zich vooraf voorgenomen juist ietsje op de vlakte te blijven. Hij heeft zijn hele leven al moeite om zijn grote waffel te houden en merkt dat dat verergert. En in dit geval is het eerst beter te zien met wat voor mensen hij te maken heeft. Maar ze lijken deze mening wel te begrijpen. Hij ontspant. Logisch ook, vooral de Europeaan zal wel constant last hebben van die bedelaars. Een güero, dat is de doelgroep.
De kippen van Anton leven aan de rand van de jungle

Maar toch neemt hij gas terug. Vertelt over zijn tuin, laat zien wat er groeit en bloeit. Vertelt over zijn ervaringen, zijn inmiddels opgedane kennis. Na deze tuin gaat hij naar de kippen, die hij houdt voor de eieren en uiteraard voor het vlees. Hij laat heel het oppervlak zien, terwijl er meer en meer druppels vallen. Bij de kippen is gelijk meer jungle te zien. En het hekwerk, dat weliswaar lelijk is maar gelukkig ook niet opvalt. De jungle woekert door, het hekwerk houdt mensen buiten. Als de rondleiding eenmaal voltooid is, neemt hij hen weer naar binnen. Daar waar het droog is.

Amerikanen

,,Spreek je eigenlijk een beetje Spaans?”, peilt hij bij de Duitse Marcus. Hijzelf sprak het inmiddels vlekkeloos. Accentloos. Daar was hij trots op, als Pool. Hij vond het ook logisch. Je spreekt de taal van het land waarin je woont, punt. ,

,Ik ben het aan het leren, ik probeer het. Ik vind het eigenlijk heel gênant om Engels te praten hier, dan voel ik me zo’n Amerikaan die het weigert. Daar erger ik me aan, dus ik wil het zéker leren”, antwoordt hij. Een Amerika-hater? Hij begint de jongen alvast te mogen. Even verder peilen, wel zo luchtig mogelijk: ,,Amerikanen ja. Die hun sport dan football noemen. Dat is met de handen! En het is geen bal! En dan noemen ze het zo, en voetbal noemen ze soccer. En dan vinden ze ons raar.” De jongen grijnst. ,,Ik kan niet goed tegen Amerikanen. Met hun overdreven, theatrale gedrag. Vooral in deze omgeving zitten er veel. Het ergert me”, glimlacht hij. Yes. Dit is een typische Europeaan. Wel een goeie Europeaan.

Wel een van de romantische soort. Het voornemen van Selena en Marcus om een boerderij te starten, moet wel ingegeven zijn door romantiek. Niet de handen uit de mouwen, maar vanuit een dromerigheid. Anton kon zich niet voorstellen dat deze twee wat met hun handen zouden kunnen. Dat deze twee konden wérken, zoals hij dat kon. Maar ja, een tuin met groenten en fruit in de jungle verbouwen kan iedereen. Dus ook deze twee. Zolang je het wil, zolang je er aandacht aan besteed. Soms wat water, soms wat opruimen, maar dat is allemaal verre van dagelijks. De jungle doet bijna al het werk.

Selena en Marcus zijn pas drie dagen in Tulum en wonen samen in Mexico Stad. Vrolijk vertellen ze over hun eerste bevindingen: hier is geen corona, hier is alle vrijheid. Het verbaast hen, maar in deze zonnige omgeving vinden ze het natuurlijk prima. ,,Corona, ja. Dat is natuurlijk puur en alleen om het volk onder controle te houden”, verzucht Anton. Hij vertelt zijn bevindingen die hij via het internet verkrijgt en als hij geen reactie krijgt, ratelt hij door. Precies waar hij vooraf al wat bang voor was, gebeurt: ongeremd weerspiegelt hij wat hij denkt en vindt. Hij wilde zo graag op de vlakte blijven, maar dat ligt niet in zijn aard. Hij kán gewoon niet over koetjes en kalfjes praten. Maar ze luisteren er vol interesse naar. Alsof ze dit niet wéten. Maar hij beseft het zich op tijd en neemt even gas terug.

,,Weet je… Ik ben nu 63 jaar. Heb meer dan de helft van mijn leven te maken gehad met het communisme in Polen. Alles werd van me afgepakt door de overheid. Ze hebben me altijd precies verteld hoe ik moest leven. Hoe ik me moest verhouden tot de maatschappij. Ik ben dat zo beu, ze hebben mijn leven verneukt. Nu zit ik hier en wil ik niets met de overheid te maken hebben. Niets. Zij gaan mij niet meer vertellen hoe ik moet leven.”

State of mind

Er valt een ongemakkelijke stilte. Hoewel? Selena snapt het. ,,Corona is een state of mind. De overheid voedt de angst, waardoor de mind open gaat staan voor zoiets. Ik geloof er niets van.” Dus, mja. Ook een manier om ernaar te kijken. Selena werkt als alternatief therapeute, met energiegolven. Gelooft niet in corona, wantrouwt overheid en media, omdat zij zich in een andersoortige kosmos bevinden, of zoiets. Theorieën waar Anton de kriebels van krijgt. Zweverig gedoe, de werkelijkheid is immers veel duisterder en zorgwekkender. Hij laat het onderwerp liggen. Zoals hij dat van te voren al had voorgenomen. Hij gelooft er niet in. Kan er niets mee. Weigert ervoor open te staan. En liever blijft hij bevriend met Monica, in de hoop dat het toch alsnog wat méér wordt. En dus wil hij ook vrienden blijven met Selena. Hij grijnst en slikt alle woorden in die in hem opkomen.

Monica kijkt wat gegeneerd naar hem. Ze is ontzettend trots op haar dochter, maar weet dat Anton uitermate cynisch is. ,,Wat voor werk doe jij eigenlijk?”, probeert Anton de situatie te redden. Hij kijkt Marcus hoopvol aan; Monica slaakt een zucht van verlichting. ,,Ik ben schrijver. En soms schrijf ik ook als journalist in een krant in Duitsland”, reageert hij.

Godsallemachtig. De mainstreammedia én een zweefmeisje die samen een boerderij willen starten. Anton bijt op zijn lip. Dit soort figuren hebben óók stemrecht. Weer houdt hij zich stil. Hij staat op en loopt naar het keukentje, waar hij in een mum van tijd het eten van vanavond kan klaarmaken. Monica vergezelt hem, maar de twee praten niet. Hij ziet in zijn ooghoek dat Marcus en Selena door de woonkamer lopen. Ziet hoe zij zijn werkkamer inderdaad ontdekken. Hij laat ze begaan. Maar waren ze maar wég. Ik heb hier geen zin meer in. Ik wil alleen zijn. Hij merkt dat hij al nauwelijks energie meer heeft van het op zijn tenen lopen. En Monica is opvallend stil, zegt niets. Vanavond kan ik alleen maar verliezen, dus is het zaak om de schade te beperken, bedenkt hij zich.

Hij dropt het onderwerp. Denkt aan twee uur geleden, toen hij nog de vrijheid ervoer van het alleen zijn. CNN met de inauguratie van Joe Biden. Hoe hem dat ergert. Hoe het hem ergert dat de wereld feestviert, nu Donald Trump weg is. Hoe juist nu een man aan de macht komt die een stuk gevaarlijker is. Hij denkt aan het pedonetwerk rondom Jeffrey Epstein. Aan de macht die wereldwijd nu stevig aan de touwtjes trekt, maar die meer en meer ontmaskerd worden. ,,Zal ik alvast de wijn uitschenken”, vraagt Monica. Anton is direct weer bij de les en grijnst. Natuurlijk.

Intrigerend verhaal

Het eten smaakt allen voortreffelijk, de wijn idem dito. De sfeer aan tafel is stroef; de blikken van verstandhouding tussen Marcus en Selena ontgaan hem niet. Dat Monica vooral stilletjes eet en haast niets zegt, ontgaat hem niet. Marcus polst of hij over dit bezoekje mag schrijven voor zijn blog; over Anton, zijn woning, zijn leven. Liever niet, antwoordt hij. ,,Journalisten zuigen de helft uit hun duim”, antwoordt hij. En vlug gevolgd door: ,,Niet dat jij dat ook doet, maar ik wil het liever niet. Sorry.” Marcus haalt zijn schouders op en nipt nog van zijn wijn. ,,Niet erg. Je verhaal is intrigerend, maar je hebt gelijk: dan zou ik nog eens langs moeten komen om je écht te interviewen.” Anton grijnst. Hij heeft er geen behoefte aan.

Na een paar uur nemen zijn gasten afscheid. Hij geeft Monica een knuffel en Selena en Marcus een hand. Heel hartelijk gaat het allemaal niet; de klik met dochterlief was er allesbehalve. En Marcus interesseert hem al helemaal niet. Monica stapt in en kijkt hem kort aan bij vertrek. Een onpeilbare blik. Als de auto het terrein verlaten heeft, is het weer stil. Als hij de poort sluit, sluit hij de poort naar de maatschappij. Hooguit de krekels en vogels maken geluid. Ontroerd beseft hij hoeveel vrijheid hij heeft in zijn eigen aardse paradijs. Er biggelt een traan over zijn wang. Hij kijkt rond, naar al het ontluikende voedsel dat zijn omgeving rijk is. Zijn benen voelen loodzwaar, de stilte is oorverdovend. Hij loopt naar binnen, pakt nog een glas wijn en verplaatst zich naar zijn werkkamer. Als hij zijn computer aanzet, raadt YouTube hem een interessant filmpje aan. ‘The strange familybusiness of Joe Biden’ verjaagt de ijzige stilte en brengt opwinding teweeg. De wereld is door- en door verrot, verzucht hij. Hij voelt een knoop in zijn buik. In zijn eentje strijdt hij tegen een door en door verrotte wereld vanuit zijn bureaustoel. Het geeft hem geen voldoening. Het enige lichtpuntje in zijn leven moet hij nu misschien ook maar uit zijn hoofd zetten, deze avond heeft het zeker geen goed gedaan. Gelukkig heeft hij alle vrijheid in zijn aardse paradijs. Van honderd vierkante meter. Hij pakt zijn telefoon en selecteert Monica op Whatsapp. ,,Het was gezellig! Zie ik je gauw weer? XX!”

Dit verhaal is grotendeels waargebeurd. De namen zijn gefingeerd.