Yoors
Premium
‘Er ís geen vijand. Misschien is dit wel een natuurramp’
Ah, daar heb je weer zo’n uitbraak, dacht microbiologe Rosanne Hertzberger aanvankelijk. Snel wat mensen apart zetten en klaar. Maar ze schrikt van wat ze de voorbije dagen heeft gezien. ‘We leren nu lessen die we nooit eerder nodig hebben gehad.’
Hertzberger volgt de wetenschappelijke ontwikkelingen uur na uur op de voet en bericht erover, onder meer op Twitter. Een paar weken geleden schreef ze in haar vaste column voor de krant NRC Handelsblad.‘Corona-uitbraak? Mij treft het toch niet’. Ze hekelde de egoïstische reflexen van mensen, haarzelf incluis. ‘Ik geniet het privilege dat ik een kerngezonde jonge vrouw ben te midden van een epidemie die gewoonweg niet heel gevaarlijk is voor kerngezonde jonge vrouwen. (…) Het risico voor mij, mijn ouders en kinderen is klein. Geen zorgen dus: corona valt mee. (…) Samen met al onze kerngezonde leeftijdsgenoten roepen wij: kom maar door met dat coronavirus. Appeltje-eitje.’
Haar/onze gewaande veiligheid blijkt vandaag een illusie. Het nieuwe coronavirus heeft lak aan privileges. We zijn allemaal in gevaar. Wetenschappers worden met de dag pessimistischer, het heilige geloof in de maakbaarheid van onze gezondheidszorg wankelt. Ook Hertzbergers toon is in luttele dagen tijd veranderd. Op sociale media waarschuwt ze ons: ‘Dit virus maakt ook jonge, gezonde mensen doodziek. Doodziek betekent een dubbelzijdige longontsteking waarvoor je beademd en soms geïntubeerd moet worden. Wat nu dreigt, is dat er straks “getrieerd” moet worden. “Triage” is een eufemistische term voor de keuze wie er wel en wie er geen beademing krijgt. De afschuwelijke protocollen daarvoor worden nu met medisch-ethische commissies overlegd. De 96-well plates (een bepaald soort celkweekplaten die wordt gebruikt in een diagnostische testkit voor covid-19, red.) van Roche waarmee getest wordt raken op, de intensieve zorgen steeds voller, 10 procent van het personeel zit thuis. Doodzieke patiënten verplaatsen naar andere ziekenhuizen is lastig.’
U hebt onderschat wat er aan de hand is?
‘Zeker. Ik sta er echt van versteld dat we dit meemaken. Met sars en mers zijn we al twee keer eerder bang geweest van een pandemie door een coronavirus, telkens is het vanzelf weer uitgedoofd. Ik dacht: ah, daar heb je weer zo’n uitbraak. Even snel wat mensen in quarantaine en het is voorbij.’
Zijn dit boeiende tijden waar een wetenschapper op kickt of weegt vooral de angst bij u door?
‘Ik word hier heel naar van en maak me grote zorgen. Sommige mensen kikkeren op van oorlogstijd, ze komen ineens uit een depressie en zien een doel in hun leven. Zo zit ik niet in elkaar, vandaag ben ik een bange burger net als jij.’
Ieder voor zich
Hertzberger schrijft geregeld over vaccinaties, onder meer over niet-specifieke effecten ervan. Op die manier kun je een nieuw soort kortdurend immuungeheugen ontdekken. Net dat principe gaan de academische ziekenhuizen in Nijmegen en Utrecht nu onderzoeken, ze gaan een tbc-vaccin gebruiken om te proberen zo hun verzorgend personeel te beschermen tegen het nieuwe coronavirus. ‘Die klinische trial is in een noodvaart door de medisch-ethische commissie goedgekeurd. Ook een oud malariamiddel wordt nu al breed toegepast en onderzocht. Ik volg het geboeid, de wetenschap gaat nu in een rotvaart. Ineens zijn enkele experimentele platforms die nooit eerder een nuttig vaccin hebben geproduceerd goud waard. Biotechbedrijven als Moderna, CureVac, Inovio en BioNTech proberen een RNA- of DNA-vaccin te produceren (in tegenstelling tot een klassiek vaccin bestaat het niet uit dode of verzwakte ziektekiemen, maar is het een genoomvaccin, op basis van genen, red.). De eerste testen op mensen staan in de steigers, dat is ongezien snel. Chinezen legden ook al razendsnel de genetische code van het virus bloot en deelden het met de wereld. Dat wekt vertrouwen. Maar eerlijk: ik heb een loodzwaar gemoed. Er zijn ook ziektes waar niet tegen te vaccineren blijkt, zoals hiv. Het is verre van zeker dat vaccineren ons hiervan af zal helpen.’
Wat vertelt onze aanpak van deze crisis over onze maatschappij?
‘Je ziet zowel solidariteit als stuitend egoïsme. Wetenschappers tonen zich van hun beste kant. Tegelijk gaan burgers hamsteren. Angstaanjagend hoe die ieder-voor-zich- reflex net onder de oppervlakte zit. Je zult maar een intensivist zijn die na een dienst van veertien uur in een supermarkt aankomt waar alles is leeggeplunderd. En intussen gaan politici voor een nationale aanpak, grenzen dicht. Opportunistische trekken steken meer de kop op. Dat Trump het Duitse bedrijf dat aan een vaccin werkt wou overkopen, is waanzinnig (volgens ‘Die Welt’ probeerde Trump CureVac naar de VS te lokken, de Duitse krant schreef dat hij er zelfs alles aan deed om de exclusieve rechten te verwerven. Duitsland stelde zijn veto, red.). Maar ook in Nederland schreeuwen Thierry Baudet en Geert Wilders dat de overheid alles verkeerd doet. Er komt geen enkele steun, de populistische partijen blijven in de contramine. We moeten erover waken dat deze pandemie niet misbruikt wordt als excuus voor antiglobalisme en protectionisme.’
Haar/onze gewaande veiligheid blijkt vandaag een illusie. Het nieuwe coronavirus heeft lak aan privileges. We zijn allemaal in gevaar. Wetenschappers worden met de dag pessimistischer, het heilige geloof in de maakbaarheid van onze gezondheidszorg wankelt. Ook Hertzbergers toon is in luttele dagen tijd veranderd. Op sociale media waarschuwt ze ons: ‘Dit virus maakt ook jonge, gezonde mensen doodziek. Doodziek betekent een dubbelzijdige longontsteking waarvoor je beademd en soms geïntubeerd moet worden. Wat nu dreigt, is dat er straks “getrieerd” moet worden. “Triage” is een eufemistische term voor de keuze wie er wel en wie er geen beademing krijgt. De afschuwelijke protocollen daarvoor worden nu met medisch-ethische commissies overlegd. De 96-well plates (een bepaald soort celkweekplaten die wordt gebruikt in een diagnostische testkit voor covid-19, red.) van Roche waarmee getest wordt raken op, de intensieve zorgen steeds voller, 10 procent van het personeel zit thuis. Doodzieke patiënten verplaatsen naar andere ziekenhuizen is lastig.’
U hebt onderschat wat er aan de hand is?
‘Zeker. Ik sta er echt van versteld dat we dit meemaken. Met sars en mers zijn we al twee keer eerder bang geweest van een pandemie door een coronavirus, telkens is het vanzelf weer uitgedoofd. Ik dacht: ah, daar heb je weer zo’n uitbraak. Even snel wat mensen in quarantaine en het is voorbij.’
Zijn dit boeiende tijden waar een wetenschapper op kickt of weegt vooral de angst bij u door?
‘Ik word hier heel naar van en maak me grote zorgen. Sommige mensen kikkeren op van oorlogstijd, ze komen ineens uit een depressie en zien een doel in hun leven. Zo zit ik niet in elkaar, vandaag ben ik een bange burger net als jij.’
Ieder voor zich
Hertzberger schrijft geregeld over vaccinaties, onder meer over niet-specifieke effecten ervan. Op die manier kun je een nieuw soort kortdurend immuungeheugen ontdekken. Net dat principe gaan de academische ziekenhuizen in Nijmegen en Utrecht nu onderzoeken, ze gaan een tbc-vaccin gebruiken om te proberen zo hun verzorgend personeel te beschermen tegen het nieuwe coronavirus. ‘Die klinische trial is in een noodvaart door de medisch-ethische commissie goedgekeurd. Ook een oud malariamiddel wordt nu al breed toegepast en onderzocht. Ik volg het geboeid, de wetenschap gaat nu in een rotvaart. Ineens zijn enkele experimentele platforms die nooit eerder een nuttig vaccin hebben geproduceerd goud waard. Biotechbedrijven als Moderna, CureVac, Inovio en BioNTech proberen een RNA- of DNA-vaccin te produceren (in tegenstelling tot een klassiek vaccin bestaat het niet uit dode of verzwakte ziektekiemen, maar is het een genoomvaccin, op basis van genen, red.). De eerste testen op mensen staan in de steigers, dat is ongezien snel. Chinezen legden ook al razendsnel de genetische code van het virus bloot en deelden het met de wereld. Dat wekt vertrouwen. Maar eerlijk: ik heb een loodzwaar gemoed. Er zijn ook ziektes waar niet tegen te vaccineren blijkt, zoals hiv. Het is verre van zeker dat vaccineren ons hiervan af zal helpen.’
Wat vertelt onze aanpak van deze crisis over onze maatschappij?
‘Je ziet zowel solidariteit als stuitend egoïsme. Wetenschappers tonen zich van hun beste kant. Tegelijk gaan burgers hamsteren. Angstaanjagend hoe die ieder-voor-zich- reflex net onder de oppervlakte zit. Je zult maar een intensivist zijn die na een dienst van veertien uur in een supermarkt aankomt waar alles is leeggeplunderd. En intussen gaan politici voor een nationale aanpak, grenzen dicht. Opportunistische trekken steken meer de kop op. Dat Trump het Duitse bedrijf dat aan een vaccin werkt wou overkopen, is waanzinnig (volgens ‘Die Welt’ probeerde Trump CureVac naar de VS te lokken, de Duitse krant schreef dat hij er zelfs alles aan deed om de exclusieve rechten te verwerven. Duitsland stelde zijn veto, red.). Maar ook in Nederland schreeuwen Thierry Baudet en Geert Wilders dat de overheid alles verkeerd doet. Er komt geen enkele steun, de populistische partijen blijven in de contramine. We moeten erover waken dat deze pandemie niet misbruikt wordt als excuus voor antiglobalisme en protectionisme.’
1
- Report this post
