#geschiedenis In de Chinese beschaving ontstaan daar grote uitvindingen. Een daarvan is papier, uit de tweede eeuw na Christus, toen Tsai Lun het eerste vel handgeschept papier vervaardigt.

Dit is fundamenteel voor marketing, het is het begin van massale schriftelijke communicatie. Kalligrafie en schilderkunst als kunsten om de massa te bereiken, staan buiten kijf. Vanuit China en via de Arabieren werd papier in Europa geïntroduceerd.

De eerste papierfabriek, die perkament en papyrus verdringt, wordt rond 1178 opgericht in Játiva (Valencia), Spanje. De massale verspreiding van concepten en ideeën kon niet massaal plaatsvinden voordat Luis Senefelder de lithografische druk uitvond, slechts 180 jaar geleden.

Tegelijkertijd vond Luis Robert een machine uit om papier industrieel te produceren, waardoor, samen met de Senefelder-machine, tijdschriften en boeken op grote schaal kunnen worden gedrukt, de eerste massamedia die marketing mogelijk maakten. De uitvinding van de stoommachine (James Watt, 1760) en de daaropvolgende toepassing ervan op de industrie, aanvankelijk op Engelse weefgetouwen en geleidelijk op andere gebieden, transformeerde productiesystemen volledig en dwong ondernemers om nieuwe marketingtechnieken te zoeken (onderzoek, verkoop, reclame, distributie, enz.). Dit is dus waar de oorsprong van moderne marketing wordt gevonden.

Oorsprong van de markt