In de tv-uitzending ‘The bigger picture’ zondag zoomde VPRO Tegenlicht uit en probeerden we het grotere plaatje te zien. Samen met drie invloedrijke denkers gingen we op zoek naar de langetermijneffecten van het coronavirus. In hoeverre zal deze #pandemie een kantelmoment in ons mondiale systeem worden?

We kunnen het nu nog niet goed overzien, maar onze samenleving staat waarschijnlijk aan de vooravond van grote veranderingen. Op welke manier en in welke hoedanigheid, is nog maar de vraag. Wat wel duidelijk is, is dat onze maatschappij voor een aantal belangrijke beslissingen staat.

Beslissingen over hoe we onze anderhalvemetersamenleving straks gaan invullen. Over hoe we de komende economische crisis gaan aanpakken. En over hoe we de gevolgen van de onvermijdelijke virussen die zullen volgen, kunnen verzachten. Prangende vraagstukken die van belang zijn voor de toekomst van onze gehele samenleving. De coronacrisis is echt niet uitgeroeid na de laatste besmetting. De langetermijngevolgen van deze pandemie zullen nog jaren voelbaar zijn.

Welke effecten heeft de coronacrisis op lange termijn?

Arundhati Roy schreef begin april een vlijmscherpe analyse van deze wereldcrisis in de Financial Times en deed een strijdbare oproep om lering te trekken uit het kortzichtige narcisme dat veel leiders nu tentoonspreiden.

Wie worden straks de slachtoffers van deze fase van de globalisering, en wie de winnaars? Zal de tweede mondiale recessie van de 21e eeuw, ingrijpender dan die van 2008, tot grimmige sociale verhoudingen leiden of zien we juist de contouren van een nieuw en meer toekomstbestendig wereldsysteem?

Wat betekent de #coronacrisis op de lange termijn voor globalisering en geopolitiek? Vallen we terug op de eigen natiestaat of bewegen we juist door in de richting van totale, wereldwijde verwevenheid?

Vanuit Oxford kijkt Ian Goldin, globaliseringsexpert, naar de toekomst: ‘We staan op een kruispunt. Het is een test voor de mensheid of we er in slagen om te globaliseren, en of we samen kunnen werken om de grote dreiging tegen te houden. Als we hier niet in slagen, zullen er nog veel meer pandemieën komen, misschien zelfs dodelijker dan deze. Klimaatverandering zal escaleren, en andere dreigingen ook. We hebben echt een wake up call nodig.’

Dat klinkt duister, maar is dit misschien ook het moment om stappen te zetten naar een nieuwe, betere wereld?
wie wordt de regisseur van de wereld? ▾

In Nederland spreken we met NRC-journalist en econoom Maarten Schinkel, die een stuurloze tijd voorziet: ‘Wat mij eigenlijk het meest verontrust, is dat er bij de wederopbouw geen regisseur meer is. We waren altijd gewend dat Amerika die rol speelde, maar Amerika is een onbetrouwbare partner geworden.’

Tegenlicht zoom uit en probeert de lange lijnen te ontwaren. Wat zien we als we heel ver vooruitkijken? En moeten we misschien eerst achteruitkijken om iets van die lange termijn-trend te kunnen zien?






The bigger picture’