Conclusie: het zou verdrietig nieuws zijn voor de bijna 20.000 werknemers die direct of indirect van Tata afhankelijk zijn. Maar de klimaatwinst die ermee kon worden geboekt, moest veel mensen toch als muziek in de oren klinken. Nederland zou de klimaatdoelstellingen met vlag en wimpel kunnen halen.

De grootste klimaatwinst kun je nog steeds boeken bij de Top 10 Viespeuken. Wie het lijstje erbij pakt en de kolencentrales even weg denkt, ziet dat de grootste uitstoot nog steeds uit de chemische sector komt. Staal uit IJmuiden, ammoniak uit Zeeuws-Vlaanderen, raffinaderijen in Rotterdam en Chemelot bij Geleen.

Wat zou er gebeuren als die zouden verdwijnen? Wat maakt het uit als Nederland iets minder ruwe olie opwerkt of wat minder staal en kunstmest exporteert? De chemische industrie blijft een vaag ver-van-je-bed verhaal, onduidelijk wat die nou precies bijdraagt, en bovendien serieel klimaatcrimineel. Je hoort alleen over zo’n fabriek als het grafiet regent in IJmuiden, of als er brand is, een lek, een ongeluk. Het is verleidelijk om die industrie gewoon nog wat harder aan te pakken. Dat zet zoveel meer zoden aan de dijk dan dat gehannes thuis met radiatorfolie, plastic scheiden en korter douchen.

Maar het wegpesten van de chemie zou van een sterk staaltje greenwashing getuigen: je eigen straatje schoon vegen. Die staalproductie gaat gewoon verder in India en China. Daar meten ze minder, klagen ze minder, zijn de wetten niet zo streng en weten ze heel goed hoe ze werknemers en omwonenden de mond moeten snoeren. En heus, ik weet hoezeer dit argument misbruikt wordt door multinationals. Het is een wrede vorm van afpersing wanneer ze richting overheden dreigen hun productie te verplaatsen indien de lokale FNV niet inbindt, de dividendbelasting in stand blijft of de milieuwetten strenger worden.

#RosanneHertzberger is microbioloog.