Hele mooie en steengoede uitzending van Tegenlicht. Ik betaal weer met plezier mn bijdrage VPRO!
Sinds een paar jaar is data de nieuwe heilige graal. Het wordt vaak zelfs de 'nieuwe olie' genoemd.

Met die data wordt ook veel kunstmatige intelligentie gemaakt.
Een van de sprekers in de documentaire zegt 'kunstmatige slimmigheid' want het blijft een computer
die heel goed is in rekenen en steeds meer ook goed in taal.

In zijn nieuwste film, de Tegenlicht-aflevering ‘Technologie als religie’, zoekt Busstra antwoord op de vraag of, nu zijn geloof in een Bijbelse God is stukgevallen, technologie misschien soelaas kan bieden en bijt zich in die zoektocht vast in het begrip ‘dataïsme’. Die term werd in 2013 gemunt door journalist David Brooks, in een artikel in The New York Times. Dataïsme stond bij Brooks voor de ‘filosofie’ dat big data het einde zou betekenen van onze beperkte, op intuïtie en ervaring gebaseerde omgang met de werkelijkheid. Wat werkt en wat niet, wat goed is voor ons en wat niet, wat wij ergens van vinden en zelfs wat wij fijn vinden en wat niet – de met eindeloos veel data gevoede computer weet het beter dan wijzelf en zal ons een wereld van optimaal gedeelde kennis, harmonie en geluk binnenleiden.

De computer rekent en rekent en kan dus winnen van schaakgrootmeesters door snel alle schaakopstellingen ooit door te rekenen.
De wiskunde professor laat met een relatief eenvoudige opstelling zien dat hij de schaakcomputer helemaal 'gek' kan maken.
De computer zou met een heel klein beetje menselijk inzicht kunnen zien dat het niet gaat werken . Maar het is een computer en geen mens ..

Zo komen we bij 'the hard problem' Wat is bewustzijn en hoe krijgen we bewustzijn in die computer ?
Het is dus niet zo dat als je een mensachtige bouwt er automatisch een bewustzijn wordt meegeleverd.
The hard problem wordt momenteel als een van de grootste wetenschappelijke uitdagingen gezien.
Waar zit het bewustzijn en hoe maken we dat na. Even kort door de bocht gezegd.

Wikipedia :

Bewustzijn is ongrijpbaar

Volgens het nieuw mysterianisme van Colin McGinn blijft het bewustzijn een mysterie die nooit door de menselijke intelligentie ontrafeld zal worden. Dit wordt ook wel cognitieve sluiting (cognitive closure) genoemd.[17] Andere 'mysterianisten' denken dat het begrijpen van het bewustzijn buiten ons huidige menselijke verstand ligt, maar geloven daarentegen wel dat het bewustzijn begrijpelijker zal worden door toekomstige ontwikkelingen in de wetenschap en de technologie. Steven Pinker is ook een aanhanger van het nieuw mysterianisme, hoewel hij zijn positie wel zou opgeven wanneer er een Darwin of Einstein van bewustzijn komt met een verbluffend nieuwe vinding over het bewustzijn; zodat het opeens allemaal duidelijk wordt.[18]

Bewustzijn is illusionair

Filosofen zoals Daniel Dennett,[19] Stanislas Dehaene[20] en Peter Hacker[21] stellen tegenover het idee van het probleem, dat er geen probleem is. Deze theoretici beargumenteren dat wanneer we het bewustzijn eenmaal volledig begrijpen, we ons zullen realiseren dat het probleem onecht is.

Dennett geeft in tegenstelling tot Chalmers aan dat het bewustzijn geen fundamentele eigenschap van het universum is, en in plaats daarvan zal het volgens hem volledig worden verklaard als een huidig natuurverschijnsel, gereduceerd tot bijvoorbeeld materie. In plaats van het niet-fysieke erbij te betrekken, zoals hij verklaart, speelt het bewustzijn een spelletje met mensen zodat het lijkt als niet-fysiek, en vergelijkt het met goochelen.[22] Om te laten zien hoe we onszelf misleiden in het overschatten van het bewustzijn, beschrijft hij een fenomeen genaamd change blindness. Een visueel proces dat het falen weergeeft, wat verschillen ontdekken in afwisselende beelden betreft. Ook in zijn boek genaamd: Het bewustzijn verklaard, beschrijft hij een term om het probleem te ondermijnen (Engels: Intuition pump). Het is een gedachte-experiment om een denker toe te staan intuitie te gebruiken, om een antwoord op een probleem te construeren.

Critici van Dennett's benadering zoals David Chalmers en Thomas Nagel veronderstellen dat hij het subjectieve aspect compleet negeert. Dit heeft ertoe geleid dat tegenstanders Dennett’s boek Het bewustzijn verklaard, ook wel Het bewustzijn genegeerd of Het bewustzijn weggeredeneerd gingen noemen, dit wordt overigens wel besproken in zijn boek.

Niet materialistisch
In de documentaire komt meneer Kastrup aan het woord. Ook een echte wetenschapper. Hij stelt : We moeten het bewustzijn niet zoeken in het materialime. Het is geen construct van een grijze massa of ons lichaam . Het is helemaal geen construct van iets materialistisch. We zoeken helemaal op de verkeerde plek.

Een belangrijke rol in Busstra’s film is weggelegd voor filosoof en AI-wetenschapper Bernardo Kastrup. De in Brazilië geboren Kastrup werkte onder meer bij CERN. Sinds kort leidt hij een stichting die het propageren van een idealistische wetenschap ten doel heeft. Kastrups ideeën zijn bepaald niet doorsnee. De werkelijkheid die wij waarnemen is slechts de representatie van een geestelijke staat, meent Kastrup. Bewustzijn is niet het product van fysieke processen, het zit precies andersom: matter is created by mind. Het hele universum is één kosmisch bewustzijn, en de verhouding van ons individuele bewustzijn tot dat collectieve bewustzijn is vergelijkbaar met hoe bij iemand die aan een meervoudige persoonlijkheidsstoornis lijdt de eigen persoonlijkheid (het kosmische bewustzijn) zich verhoudt tot de verschillende deelpersoonlijkheden (het individu).

De kern van zijn verhaal staat hierboven :

Matter is created by mind

Ik ontleed het even.

1. Bewustzijn is niet het product van fysieke processen, het zit precies andersom: matter is created by mind.
2. Het hele universum is één kosmisch bewustzijn,
3. en de verhouding van ons individuele bewustzijn tot dat collectieve bewustzijn is vergelijkbaar met hoe bij iemand die aan een meervoudige persoonlijkheidsstoornis lijdt de eigen persoonlijkheid (het kosmische bewustzijn) zich verhoudt tot de verschillende deelpersoonlijkheden (het individu).

Alles wat je voelt, ziet en ervaart komt dus van buiten is de stelling.
Het ontstaat uit een groot kosmisch geheel wat ons allen als individu een bewustzijn levert die
ons een individuele lens op de werkelijkheid levert. Of zoals je wilt een persoonlijk perspectief.
Als we sterven sluit die opening zich en gaan we weer op in het geheel. Wat dat ook mag zijn.

Het 'bewijs'

Kastrup verwijst nog naar heel andersoortig onderzoek om het materialisme – en daarmee de dataïstische ‘ideologie’ dat bewustzijn algoritmisch is – dood te verklaren. Recent onderzoek naar hersenactiviteit bij proefpersonen onder invloed van psychedelica had als opmerkelijke uitkomst dat op het moment dat de beleving het meest intens was er juist heel weinig hersenactiviteit werd gemeten: een uitkomst die zich op het eerste gezicht slecht laat rijmen met natuurkundige principes en er volgens Kastrup op wijst – en Busstra volgt hem hierin – dat bewustzijn geen fysiek proces in de hersenen is. ‘Ik heb onlangs zelf een Ayahuasca-sessie gedaan,’ zegt Busstra (een groepsbijeenkomst waar een hallucinogene drank wordt ingenomen – red.). ‘Het zit niet in de film, het heeft de film echter wel beïnvloed.’

God?

Hans Busstra bedankt voor het maken van dit meesterwerk !


#VPRO #Tegenlicht #Dataisme #TV #Wetenschap #Religie








De uitzending :

• https://www.npostart.nl/vpro-tegenlicht/24-01-2021/VPWON_1322203